Landbouw realiseert 10 procent van de Belgische export
Donderdag werd LARA 2012 gepresenteerd, hét standaardwerk voor wie een exact beeld wil van de Vlaamse land- en tuinbouw. In dit artikel toetsen we het economisch belang van de sector. In tien jaar tijd verdween een derde van de boeren en tuinders. Toch zorgde de sector in 2011 voor meer dan 50.000 jobs en een landbouwhandelsoverschot dat in 'miljard euro' wordt uitgedrukt.
Vorig jaar was Vlaanderen 25.982 landbouwbedrijven rijk, waarvan 73 procent met een beroepsmatig karakter. Het aantal land- en tuinbouwers is ten opzichte van 2001 met een derde teruggelopen. "Vooral kleinere bedrijven stoppen", weet Dirk Van Gijseghem, afdelingshoofd Monitoring en Studie van het Departement Landbouw en Visserij. De blijvers worden groter want in tien jaar tijd is het gemiddelde areaal gestegen tot 23,6 hectare (+46%). De schaalvergroting laat zich ook voelen in de gemiddelde veebezetting per bedrijf. Een gemiddeld rundveebedrijf telt vandaag 111 dieren, een varkensbedrijf 1.700 en een pluimveebedrijf 42.606.
In 2012 realiseerde de Vlaamse land- en tuinbouw een eindproductiewaarde van 5,7 miljard euro. "Daarvan is 60 procent afkomstig van de veeteelt", benadrukt het afdelingshoofd. De vijf belangrijkste producten zijn varkensvlees met 1,6 miljard euro, rundvlees met 687 miljoen euro, groenten met 670 miljoen euro, zuivel met 631 miljoen euro en sierteelt met 531 miljoen euro.
"Het belang van land- en tuinbouw is regionaal gebonden", vervolgt Van Gijseghem. Zo is de regio rond Sint-Truiden gespecialiseerd in fruit en die rond Sint-Katelijne-Waver in groenten onder glas. Sierteelt tref je rond Gent aan, groenten in openlucht in de omgeving van Mechelen, rundvee vooral in de Vlaamse Ardennen en het Pajottenland en varkens en pluimvee verspreid over West-Vlaanderen, het Meetjesland, het Waasland en de Kempen. Vaak spelen historische redenen een rol, zoals de nabijheid van mengvoederindustrie, slachthuizen en veilingen. Ook de bodem is een bepalende factor.
De cijfers in LARA tonen aan dat de land- en tuinbouw sterk exportgericht is. Ons land prijkt op de vierde plaats in het EU-klassement van agro-exporteurs, na Nederland, Duitsland en Frankrijk. "Vlaanderen neemt 81 procent van de Belgische landbouwexport voor zijn rekening", merkt Van Gijseghem op. Enkele belangrijke exportproducten zijn diepvriesgroenten, varkensvlees, aardappelen en aardappelbereidingen, fruit en chocoladeproducten.
Landbouwproducten en hun afgeleiden maken niet minder dan 10,4 procent uit van alles wat België exporteert. Met de handel in landbouwproducten realiseerde België in 2011 een handelsoverschot van 3,1 miljard euro. Zowel de invoer als de uitvoer steeg. We drijven vooral handel met onze buurlanden. Ook opvallend is dat ons kleine landje een aandeel van acht procent heeft in de Europese landbouwexport.
Hoewel het aantal land- en tuinbouwbedrijven in Vlaanderen jaarlijks met vier procent daalt, stelden zij in 2011 toch 51.530 personen regelmatig tewerk. Omgerekend gaat het om 40.828 voltijdse arbeidskrachten. 42 procent daarvan werkt op gespecialiseerde veeteeltbedrijven, 31 procent op tuinbouwbedrijven, 11 procent op akkerbouwbedrijven en 16 procent op gemengde bedrijven.
"Land- en tuinbouw zijn onderhevig aan economische wetmatigheden, en schaalvergroting en een toenemende specialisatie zijn daarvan het gevolg. Het aantal bedrijven daalt, maar de totale productiewaarde is gestegen. De land- en tuinbouw blijft een stevige economische sector in Vlaanderen", analyseert minister-president Kris Peeters de gegevens.
Morgen pluist VILT het LARA verder uit.
Meer info: LARA 2012
