Politici scharen zich achter 'Armoede (op den) buiten'
Sommige bevolkingsgroepen lopen op het platteland een hoger armoederisico dan in de steden. Met de campagne ‘Armoede (op den) buiten’ ging Welzijnszorg samen met Landelijke Gilden, KVLV, Mobiel 21 en Welzijnsschakels de strijd tegen plattelandsarmoede aan. Minister-president Kris Peeters en minister Ingrid Lieten openden - letterlijk - de deur naar een leven zonder armoede tijdens het slotmoment bij de vzw Storzo in Zoutleeuw.
Het armoededebat en -beleid in Vlaanderen was de voorbije jaren vooral gericht op de (groot)steden. De campagne ‘Armoede (op den) buiten’ plaatste de armoedethematiek in een ander perspectief. Armoede is ook op het platteland aanwezig, heeft daar een eigen gezicht en verdient een aangepast beleid. Voor zijn 44e campagne sloeg Welzijnszorg de handen in elkaar met een aantal partners op dat platteland: Landelijke Gilden, KVLV, Mobiel 21 en Welzijnsschakels. Zo organiseerde Landelijke Gilden overal in Vlaanderen ‘Soep op de stoep’-acties waarbij soep werd uitgedeeld in ruil voor een vrije gift ten voordele van Welzijnszorg.
Sinds de start van de campagne in september vorig jaar ging Welzijnszorg, in samenwerking met de projectpartners, rechtstreeks in dialoog met de bevoegde ministers en kabinetten. Ook in het Vlaams Parlement stelden enkele volksvertegenwoordigers vragen over armoede op den buiten. Meer dan 60.000 mensen betuigden hun steun door hun handtekening te zetten onder de eisen van Welzijnszorg. Die massa handtekeningen werd – in de vorm van een sleutel – overhandigd aan Vlaams minister-president Kris Peeters en minister van Armoedebestrijding Ingrid Lieten.
Beide excellenties kwamen daarvoor naar de vzw Storzo in Zoutleeuw, één van de projecten die met steun van Welzijnszorg iets doet aan plattelandsarmoede. Storzo is een 25 jaar oud samenwerkingsverband van vijf gemeenten en OCMW’s dat op verschillende vlakken werkt aan het welzijn van plattelandsbewoners: met kinderopvang, een kinderkledingbank, een infopunt voor opvoedingsondersteuning, ontmoetingsmomenten voor jonge ouders, tewerkstelling van langdurig werklozen, voedselpakketten, fietslessen voor volwassenen om hun mobiliteit te verhogen, enz.
Lokale hulp zoals Storzo die biedt, is hard nodig want volgens Greta D’hondt, voorzitter van Welzijnszorg, is armoede in Vlaanderen een stabiel tot zelfs lichtjes stijgend fenomeen voor sommige bevolkingsgroepen. Maar liefst 31 procent van de alleenstaanden, 15 procent van de ouderen en 10 procent van de eigenaars van meestal verouderde woningen leeft er met een verhoogd armoederisico.
Welzijnszorg richtte zich tot de bevoegde ministers met vier concrete eisen. “Zorg dat diensten toegankelijk blijven in elke gemeenten. Garandeer mensen in armoede een basismobiliteit. Doe iets voor de mensen die op het platteland geconfronteerd worden met onbetaalbare woning- en huurprijzen. En versterk het Plattelandsfonds met een extra twee miljoen euro die gereserveerd wordt voor armoedebestrijding.”
Het Plattelandsfonds is een financieel instrument waarmee Vlaanderen het platteland de erkenning en ondersteuning geeft die het verdient. Het budget van acht miljoen euro nog optrekken, wordt een opdracht voor de volgende Vlaamse regering. Wel kon minister-president Kris Peeters in primeur meedelen dat hij vanuit zijn bevoegdheid voor plattelandsbeleid twee nieuwe projecten ondersteunt ter versterking van kwetsbare groepen op het platteland.
Er wordt 46.000 euro toegekend aan het Landelijk gezondheidscentrum Meetjesland. Dit is een innovatief en ambitieus project dat de drempels naar eerstelijnsgezondheidszorg wil wegwerken. Concreet zal een aanbod van eerstelijnsgezondheidszorg uitgebouwd worden in deze landelijke omgeving, waarbij een forfaitair betalingssysteem wordt toegepast. Dit betekent dat het centrum maandelijks een vast bedrag van de mutualiteiten ontvangt voor elke ingeschreven patiënt. Daardoor hoeft de patiënt na de consultatie niet meteen te betalen. Dit model heeft zijn nut al bewezen in de stedelijke wijkgezondheidscentra, en zal nu dus ook op het platteland worden toegepast.
Het tweede project is ‘Bies-onderweg’ in Bilzen waaraan 25.000 euro wordt toegekend voor het werken aan het groeiende probleem van mobiliteitsarmoede op het platteland. Dit project zal de ‘sociale taxi’ uittesten en uitwerken in Bilzen. Samen met de lokale besturen én vrijwilligers worden mensen op die manier uit hun isolatie gehaald. “Ondanks zijn schoonheid verbergt het platteland heel wat uitdagingen en problemen. Door steun toe te kennen aan deze twee projecten wacht ik niet om verdere actie te ondernemen”, aldus Peeters. Indien deze twee lokale initiatieven een antwoord blijken te zijn op de specifieke problemen van het platteland, dan kunnen gelijkaardige projecten uitgerold worden in de rest van Vlaanderen.
De voorzitster van Welzijnszorg verwees in haar speech naar “de moeder van alle verkiezingen” met de bedenking dat een moeder extra zorg draagt voor haar zwakste kinderen. Deze verwijzing viel niet in dovemansoren bij Vlaams minister van Armoedebestrijding Ingrid Lieten. Zij somde op wat er in het kader van het Vlaams actieplan armoedebestrijding zoal ondernomen wordt. “We ondersteunen plaatselijke initiatieven tegen vereenzaming zoals buurtrestaurants. Zorginnovatie is een nieuw initiatief waarbinnen we uittesten hoe ouderenzorg in de toekomst georganiseerd kan worden. We zoeken ook uit hoe verouderde woningen op het platteland betaalbaar gerenoveerd kunnen worden zonder dat de bewoner moet verhuizen. Sinds kort is er de Sociale InnovatieFabriek die sociale projecten zal ondersteunen.”
In een reactie op de campagne ‘Armoede (op den) buiten’ spreekt Landelijke Gilden van “een succeservaring die motiveert om samen met Welzijnszorg en de andere partners de inspanningen verder te zetten”. Landelijke Gilden hoopt dat de campagne politiek gehoor vindt zodat een volgende regering de bestrijding van plattelandsarmoede expliciet in het regeerakkoord opneemt. “Structurele beleidsmaatregelen zijn noodzakelijk. Essentieel is dat de eigenheid en bestuurskracht van plattelandsgemeenten in rekening wordt gebracht bij het uittekenen van een vernieuwd financieringskader voor de gemeenten.”
Meer info: Welzijnszorg
