REO en d'Arta schetsen afzet kolen voor Kool is cool

In het kader van de actie 'Kool is cool' van Agro Expo Vlaanderen organiseerden de REO Veiling en diepvriesgroentebedrijf d’Arta een rondleiding op hun respectievelijke sites. Ze schetsten daarbij de uitdagingen en opportuniteiten in de afzet van kolen. Die blijkt vooral in Oost-Europa en derde landen nog potentieel te hebben.

De REO Veiling in Roeselare is een coöperatieve met 2.874 aandeelhouders, waarvan 1.150 actieve tuinders in België, (Noord-)Frankrijk en (Zuid-)Nederland. De jaarlijkse omzet van de veiling schommelt tussen 130 en 180 miljoen euro, met als belangrijkste product prei, gevolgd door tomaat, serresla, witloof en champignons. Bloemkool, broccoli, witte kool, rode kool, savooikool en spruitkool nemen een aanzienlijk kleiner deel in de omzet in (1 tot 2%).

Zestig procent van de aanvoer op de veiling wordt geëxporteerd, waarvan 30 procent naar Duitsland en 20 procent naar Frankrijk. De laatste jaren echter wordt het aandeel andere markten steeds diverser en belangrijker. “Dit brengt heel wat uitdagingen, maar ook opportuniteiten met zich mee”, stelt commercieel directeur Dominiek Keersebilck. Daarbij heeft hij het over nieuwe, specifieke vragen en producten, bezorgdheden in verband met duurzaamheid en voedselkilometers.

Ook op de binnenlandse markt wordt de veiling bovendien geconfronteerd met een aantal trends en veranderingen in het consumentengedrag. De gezinnen worden kleiner en hebben steeds minder tijd om dagelijks te koken. Aan de andere kant is er een groeiende interesse in uitgebreid koken met topproducten tijdens het weekend. Ten slotte komt daar nog bij dat zowel in binnen- als buitenland de supermarkten steeds meer de plak zwaaien, waardoor de vraag naar contractverkoop en naar een consistent, betrouwbaar aanbod toeneemt.

Het antwoord van de veiling op deze trends en uitdagingen was de oprichting van een commerciële afdeling in 2007, die een beleidsvisie uitwerkte. Daarin wordt het belang van samenwerking met andere veilingen en organisaties in de verdere uitbouw van het Flandria-keurmerk benadrukt, evenals het belang van de ontwikkeling van nieuwe marktconcepten (b.v. individueel verpakte witloofkroppen voor Japan) en de verdere uitbouw van het merkenbeleid (b.v. Tomabel). Verder wordt meer aan (contract)bemiddeling gedaan, al blijft de klok het belangrijkste verkoopinstrument.

Concreet voor kolen werkt de veiling onder meer met seizoensafspraken, weekbemiddeling, bestellingen in aangepaste verpakkingen, levering van roosjes aan de industrie, levering van kleinere kolen en verkoop op de termijnmarkt (‘e-commerce’). Op die manier wil REO een antwoord bieden op de dalende interesse in België en de opportuniteiten in vooral Oost-Europa.

Wat de consumptie in België betreft (GfK-cijfers), stelt de veiling immers vast dat alleen bloemkool en broccoli het redelijk goed doen. Beide worden gekocht door 60 procent van de Belgische gezinnen, waarbij broccoli door het hogere gebruiksgemak geleidelijk aan wat van het aandeel van bloemkool afsnoept. Spruiten daarentegen worden slechts gekocht door 33 procent van de Belgen en witte, rode en savooikool door minder dan 20 procent, met een opvallende desinteresse bij jonge alleenstaanden en tweeverdieners.

De groeimogelijkheden liggen volgens de veiling vooral elders in Europa en zelfs in derde landen. Concreet wordt bijvoorbeeld een sterke toename in de consumptie van bloemkool verwacht in Oost-Europa en blijft Rusland een belangrijke markt voor witte kool. De export van met name witte, rode en savooikool is dan ook sterk op het Oosten gericht, terwijl die van spruitkool meer traditioneel gericht blijft op Frankrijk, Duitsland en Nederland.

Een vergelijkbaar verhaal is te horen bij diepvriesproducent d’Arta in Ardooie. Het bedrijf produceerde vorig jaar ongeveer 117.000 ton diepvriesgroenten in België en nog eens 20.000 ton in Portugal. De totale omzet bedroeg 136 miljoen euro, waarvan de afzet vooral steeg buiten Europa, specifiek in de voormalige Oostbloklanden en Japan. Het diepvriesgroentebedrijf richt zich bovendien hoofdzakelijk op export, slechts twee procent van de omzet wordt onder het eigen merk Greens in België gerealiseerd.

Wat spruitkool betreft, ondervindt het bedrijf weinig of geen problemen. Het areaal volgt de marktevolutie en de concurrentie is klein. Heel anders is het verhaal van bloemkool. De concurrentie vanuit Spanje en Polen neemt toe, waardoor de prijs onder druk komt te staan. De verkoop is de laatste vijf jaar dan ook gestagneerd vanuit België.

‘Kool is cool' is een project van Agro Expo Vlaanderen in samenwerking met Veiling REO, Inagro, Ingro en Boerenbond, als reactie op de dalende consumptie van kolen in België. In aanloop naar de beurs later deze maand (25 tot 27 januari), organiseert Agro Expo een reeks bezoeken aan moderne, gemechaniseerde tuinbouwbedrijven.