Aanvragen van subsidie boslandbouw kan tot 21 september

Landbouwers die bomenrijen willen aanplanten op een akker of weide om er een agroforestryperceel van te maken, hebben nog enkele dagen tijd om daarvoor financiële steun te vragen. De subsidie boslandbouw financiert tot 80 procent van de aanlegkosten (o.a. plantgoed en arbeid). Mogelijk doet de gortdroge zomer landbouwers kiezen voor de combinatie van land- en bosbouw. Het was in Vlaanderen wekenlang zo warm en droog dat koeien snakten naar een beetje schaduw en verkoeling terwijl landbouwgewassen verschroeiden onder de loden zon. Bomen kunnen uitkomst bieden in zulke extreme omstandigheden.

Tot 21 september kunnen landbouwers inschrijven voor de subsidie boslandbouw. Wie dit najaar of volgend voorjaar bomenrijen wil planten op een akker of weide, maakt dat voornemen nu al kenbaar. Dat kan via het e-loket van het Departement Landbouw en Visserij. Na goedkeuring van de subsidieaanvraag en aanplanting van de bomen kan een landbouwer maximaal 80 procent van de aanplantkosten recupereren. Een boslandbouwperceel moet een plantdichtheid hebben tussen 30 en 200 bomen per hectare. De subsidie is pas definitief verworven wanneer de bomen tien jaar behouden worden en tussen de bomen effectief aan landbouw gedaan wordt, wat moet blijken uit de jaarlijkse aangifte van een landbouwteelt.

Het Departement Landbouw en Visserij houdt er rekening mee dat de extreme droogte die grote schade toebracht aan landbouwteelten voor extra interesse in boslandbouw kan zorgen. “De jaarlijkse bladval en wortelgroei verhogen geleidelijk het organische stofgehalte van de bodem. Dat komt de bodemvruchtbaarheid en ook het waterbergend vermogen ten goede”, citeert ILVO-onderzoeker Bert Reubens uit de bevindingen van onderzoeksconsortium Agroforestry Vlaanderen. “Mits een goede noord-zuidoriëntatie verminderen bomenrijen het uitdrogend effect van de wind en ook winderosie, al is dat laatste in de Franse akkerbouwregio's met open vlakten een groter probleem dan in het versnipperde Vlaanderen.”

Bomen werpen schaduw op het landbouwgewas dat er naast groeit en gaan met hun wortels ook op zoek naar water en voedingsstoffen. Combineer je een klassieke akkerbouwrotatie met bomenrijen, dan kan het met de invloed op de waterhuishouding twee richtingen uit. Ofwel zoeken bomen diep in de grond water en maken ze zelfs een deel water weer beschikbaar voor het landbouwgewas. Ofwel wortelen de bomen oppervlakkig en ziet het landbouwgewas ernaast nog harder af van de droogte. “Competitie om hetzelfde water kan je vermijden door de bomen in de eerste jaren na de aanleg te dwingen om diep te wortelen. Dat doe je door gewassen te telen die diep wortelen en naast de bomenrijen een diepe grondbewerking uit te voeren”, tipt de onderzoeker. Wat de schaduwwerking betreft, zegt hij dat een nadeel een voordeel kan worden wanneer de zomers hier een Zuid-Europees karakter krijgen.

In (te) warme en droge omstandigheden zijn de positieve effecten van agroforestry het duidelijkst voor een veehouder. “Plant bomen in een weide en de koeien gaan al bij een temperatuur boven 20 graden de schaduw opzoeken. Hittestress slaat snel toe”, weet Reubens. Maandag was de Vlaamse expert in Noord-Frankrijk om ervaringen met boslandbouw uit te wisselen. “Ik leerde er van een landbouwer dat gras op een agroforestryperceel later bloeit, en dus langer groen blijft in de zomer. Wanneer grasgroei uitblijft in de zomer, dan voedert men in Frankrijk zelfs verse hout- en bladsnippers van hagen en houtkanten aan vleesvee en jongvee. Meestal gebruikt men die mulch als strooisel in de stallen. In extreme omstandigheden kan het dus ook dienstdoen als back-up voor de ruwvoederwinning.”

Dat zijn pistes die het onderzoeksconsortium ook voor Vlaanderen wil verkennen want de veehouderij zal zich moeten aanpassen aan de klimaatverandering. Agroforestry kan daarbij helpen. Voor vrijblijvend advies inzake de subsidie boslandbouw, kan je terecht bij het consortium Agroforestry Vlaanderen via info@agroforestryvlaanderen.be Op 1 oktober wordt opnieuw kennis uitgewisseld met de buren in Frankrijk op initiatief van Waalse collega-onderzoekers. Daarvoor inschrijven kan nog.

Meer info: subsidieaanvraag  & agroforestry in Vlaanderen