AB Register overstijgt varkenssector en wordt zelf vzw

De kwaliteitsborgingssystemen Belpork (varkens), Belplume (pluimvee) en IKM Vlaanderen (melkvee) hebben de overkoepelende structuur AB Register vzw opgericht om hun werking rond antibioticareductie te stroomlijnen. Belpork nam in 2014 het voortouw door het antibioticumgebruik op varkensbedrijven in kaart te brengen, en die kennis terug te koppelen met varkenshouders en hun bedrijfsdierenartsen. Sinds een jaar doen ook pluimveehouders en hun dierenartsen aan datacollectie en dit najaar vat ook de melkveehouderij de koe bij de horens. AB Register is met andere woorden Belpork ontgroeid en wordt daarom een aparte vzw.

Belpork, de beheerder van de Certus-kwaliteitsstandaard voor varkens, startte in 2014 met het monitoringsysteem ‘AB Register’. Door intensief samen te werken met de wetenschappelijke eenheid van kenniscentrum AMCRA resulteerde dat in een schat aan data over het antibioticumgebruik op varkensbedrijven, en het voorschrijfgedrag van dierenartsen. Belpork hield dit inzicht niet voor zich, maar ontwikkelde samen met AMCRA een methodologie om alle data terug te koppelen met de varkenshouders en hun bedrijfsdierenartsen. De bedrijfsspecifieke rapportering kreeg de vorm van een benchmark zodat de grootverbruikers zelf kunnen vaststellen dat ze bovengemiddeld vaak terugvallen op antibiotica om hun varkens gezond te houden.

In het najaar van 2014 werden de eerste benchmarkrapporten uitgestuurd, en sindsdien zijn varkensbedrijven het antibioticumgebruik blijven registreren zodat er een evolutie doorheen de tijd zichtbaar wordt. Een jaar geleden werd de registratie van het antibioticumgebruik verplicht door de overheid bij varkens, kippen en vleeskalveren. Daarom werd een nationaal datacollectiesysteem, Sanitel-Med, opgezet. Om te vermijden dat dierenartsen het antibioticumgebruik tweemaal moeten registreren, voorziet AB Register in een automatische koppeling met de eigen database. In mei vorig jaar sloot Belplume, het kwaliteitssysteem voor de pluimveehouderij, zich aan bij AB Register. Het lastenboek verplicht alle pluimveehouders om het antibioticagebruik te laten registreren, iets wat ook de overheid van hen verlangt.

Meer inzicht verwerven in het antibioticumgebruik op bedrijfsniveau is een noodzakelijke stap op weg naar de ambitieuze reductiedoelstellingen in 2020. Tegen dan moet het antibioticumgebruik in de veehouderij halveren. Niet lang na Belplume sloot ook IKM Vlaanderen aan bij AB Register zodat ook de Vlaamse melkveehouders en hun dierenartsen het antibioticumgebruik gaan bijhouden en melden. Met het oog op een goede samenwerking tussen Belpork, Belplume en IKM Vlaanderen werden de gemeenschappelijke belangen omtrent antibioticumgebruik verenigd in een overkoepelende structuur: AB Register vzw. De bestaande samenwerking met Sanitel-Med loopt gewoon voort.

“De registratie van het antibioticumgebruik gebeurt niet door de veehouder maar door de verschaffer van de geneesmiddelen. Dat kan de bedrijfsdierenarts zijn, de veevoederfirma of de apotheker. De veehouder draagt wel de eindverantwoordelijkheid voor de juistheid van de gegevens”, zegt Laurien Van Heupen, coördinator van AB Register vzw. Het is met andere woorden de bedoeling dat veehouders de databank op regelmatige basis online consulteren om te verifiëren of de input van de bedrijfsdierenarts correct is. “In de varkenssector zien we dat producenten er een gewoonte van maakten om zelf aan te melden. Ze zijn het dan ook al vier jaar gewend, en het Certus-lastenboek eist ook regelmatige controle van de juistheid van de gegevens inzake antibioticumgebruik.”

Momenteel staat een vacature open voor een communicatiemedewerker die bij AB Register aan de slag kan. “Hij of zij gaat de helpdesk bemannen en wordt het eerste aanspreekpunt voor de deelnemers, zowel veehouders als verschaffers van antibiotica”, vertelt Laurien Van Heupen. Ruim 3.400 varkenshouders, 900 pluimveehouders en binnenkort meer dan 4.000 melkveehouders consulteren via AB Register het antibioticumgebruik op hun bedrijf. Wanneer zij vragen hebben, zullen zij terechtkomen bij een helpdeskmedewerker die raad weet met vragen ongeacht de diersoort waarop ze betrekking hebben.