ABS heeft eisenpakket voor politiek klaar

Met het oog op de Vlaamse, federale en Europese verkiezingen in mei heeft ABS een eisenpakket opgemaakt voor elk van de toekomstige regeringen. “Naast de traditionele activiteit van voedsel- en voederproductie verleent de land- en tuinbouw ook steeds meer groene en blauwe diensten aan de veranderende maatschappij”, zegt ABS. “Daarmee moet rekening gehouden worden bij de opmaak van nieuwe regeerakkoorden. Een aantal bijsturingen op bestuurlijk, fiscaal en ruimtelijk vlak zijn dan ook noodzakelijk.”

In zijn memorandum onderstreept ABS eerst en vooral nog eens het economisch belang van de Vlaamse land- en tuinbouw. “De sector zorgt voor de rechtstreekse en onrechtstreekse tewerkstelling van tienduizenden mensen. Daarnaast is de netto toegevoegde waarde van de landbouw ongeveer 1,5 miljard euro. De bijdrage tot een positieve handelsbalans is een veelvoud hiervan: 5 miljard euro. De landbouwsector levert een bijdrage van 5,8 procent aan de Belgische uitvoer, de voedingsindustrie zorgt bijkomend nog eens voor 5,3 procent. Samen zorgt de agrovoedingssector dus voor een exportbijdrage van 11,1 procent”, somt de landbouworganisatie op.

Op vlak van de institutionele hervormingen die er zitten aan te komen, zegt ABS tevreden te zijn dat een aantal domeinen, zoals het Belgisch Interventie- en Restitutie Bureau (BIRB), het rampenfonds, de pachtwetgeving en de Comités van Aankoop, geregionaliseerd worden. “Ook de bevoegdheid voor dierenwelzijn komt naar Vlaanderen, maar op dat vlak pleiten wij ervoor dat ze wordt ondergebracht daar waar de expertise momenteel al aanwezig is, namelijk bij het Beleidsdomein Landbouw en Visserij.”

Daarnaast wil de landbouworganisatie ook dat de administratieve vereenvoudiging verder wordt doorgedreven. “Die is de voorbije jaren opgestart, maar op het terrein niet echt zichtbaar. Nochtans kan die vereenvoudiging zorgen voor een win-winsituatie bij overheid en landbouwsector.” Volgens ABS is “minder regelneverij” cruciaal. “Nutteloze regels en wetten fnuiken het ondernemerschap en de zin om te ondernemen bij potentiële starters.”

Een andere manier waarop het overheidsapparaat kan afgeslankt worden, is volgens ABS het verder doorvoeren en valoriseren van het autocontrolesysteem in de primaire productie en het oprichten van een vlot bereikbaar eenheidsloket. “Op vlak van voedsel- en voederproductie hanteert het Voedselagentschap een strenge opvolging. Onze sector getuigt al jaren van een groot plichtsbesef en scoort uitstekend op vlak van traceerbaarheid, onder meer door de gecertificeerde autocontrolesystemen. Wij vragen dat alle landbouwbedrijven worden vrijgesteld van de jaarlijkse FAVV-bijdrage wanneer zij volledig onder de autocontrole vallen. Vandaag is die vrijstelling vastgelegd op 75 procent.”

ABS is ook sterk gekant tegen een uitholling van de bestaande pachtwetgeving. “Rechtszekerheid is voor onze sector van levensbelang om op langere termijn een bedrijf te kunnen uitbouwen. Een bijsturing van de pachtwetgeving is voor ons wel bespreekbaar, maar het moet altijd de bedoeling zijn om de toegang tot grond voor jongeren en andere actieve landbouwers niet te bemoeilijken. De bescherming van de pachter is voor ons het belangrijkste uitgangspunt.” De landbouworganisatie pleit ervoor om lange pachtperiodes aan te moedigen door eigenaars die gronden met langlopende pacht verpachten, te belonen door middel van verlaging of zelfs vrijstelling van de successie- en schenkingsrechten of door vrijstelling van onroerende voorheffing.

Op het vlak van het sociaal statuut van landbouwers wil ABS dat het sociaal statuut van zelfstandigen op korte termijn dat van werknemers kan bijbenen zonder lastenverhoging. Ook het statuut van de meewerkende echtgenote moet verder geoptimaliseerd worden en de pensioenen van zelfstandigen moeten op hetzelfde niveau gebracht worden als de pensioenen van loontrekkenden. “Wie een hele loopbaan lang dag en nacht gewerkt heeft, verdient een eerlijk pensioen. Niet meer, maar ook niet minder”, meent ABS.

De landbouworganisatie wil dat de defiscalisering van investeringssteun in de personenbelasting ook na 2014 bestendigd wordt. “Ook de verlaagde aanslagvoet van 12,5 procent op de Europese steun moet verder van toepassing blijven. Daarnaast moet ook het carry-backsysteem in de forfaitaire personenbelasting, om verliezen te spreiden over verschillende jaren en zo een geoptimaliseerde aangifte te kunnen doen, ingevoerd worden”, klinkt het. Landbouwers die hun bedrijf stopzetten, moeten dit volgens ABS kunnen doen onder gunstige fiscale voorwaarden. “Samen met gunstige startersvoorwaarden kan dit een nieuwe dynamiek in de sector brengen.”

Op vlak van prijsvorming en -controle vraagt ABS dat er een overheidsbemiddelaar wordt aangesteld waar het ketenoverleg beroep op kan doen, bijvoorbeeld bij niet uit te klaren discussies rond prijsvorming in de keten. De landbouworganisatie is in dat kader van mening dat de rol van het prijzenobservatorium moet opengetrokken worden. “De werking mag zich niet beperken tot het waarnemen en weergeven van bevindingen. Het prijzenobservatorium en de FOD Economie moeten een sleutelrol spelen wanneer de verhoudingen tussen de verschillende spelers in de voedselketen mank lopen.”

Wat de regelgeving rond milieu en ruimtelijke ordening betreft, eist ABS dat er bij de implementatie van de instandhoudingsdoelstellingen (IHD), het Beleidsplan Ruimte Vlaanderen en het nieuwe mestdecreet (MAP5) nauw overleg wordt gevoerd met de landbouwsector. “Daarbij is het belangrijk dat er een milieubeleid wordt gevoerd dat rekening houdt met het economisch belang van de sector binnen Vlaanderen, dat er aandacht is voor praktische uitvoerbaarheid en realiteitszin”, luidt het. ABS ziet een leefbaar platteland ook enkel haalbaar als er voldoende financiële middelen tegenover staan. “Het Plattelandsfonds mag daarom niet projectmatig worden opgevat, maar moet structureel verankerd worden.”

Om tot een sterke Vlaamse landbouw te komen in een Europese en wereldwijde omgeving zijn er volgens de tweede grootste landbouworganisatie van Vlaanderen een aantal punten cruciaal. “Europa moet onverkort voldoende middelen blijven voorzien ter ondersteuning van ontoereikende marktprijzen. Gekende instrumenten zoals directe steun en marktondersteuning moeten samen met nieuwe middelen voor risicobeheer de regel zijn”, stelt ABS. “Europese landbouwsteun moet ook zonder uitzondering gereserveerd worden voor actieve land- en tuinbouwers die zelf het risico dragen bij het uitoefenen van hun activiteit.”

Tot slot wil ABS ook dat er een gelijk speelveld komt binnen Europa. “Dat geldt zowel voor productievoorwaarden als arbeidsvoorwaarden. Er is ook dringend nood aan een eengemaakte markt voor gewasbeschermings- en diergeneesmiddelen”, klinkt het. Wanneer er uni- of bilaterale handelsakkoorden worden afgesloten met derde landen, moeten daar evenzeer dezelfde spelregels gelden als voor Europese producenten. Het kan niet dat de Europese landbouw te pas en te onpas wordt ingezet als pasmunt bij het sluiten van handelsakkoorden”, besluit de landbouworganisatie.

Meer informatie: Memorandum ABS - 'Voor een beleid met gezond boerenverstand'