Afschaffing suikerquota zorgde voor daling bietentelers

Sinds de afschaffing van de Europese suikerquota op 1 oktober 2017 is het aantal bietentelers in ons land verder gedaald. In 2018 waren ze nog met 7.044 tegenover 7.414 in 2016. De suikerbietentelers en ook de Europese zuivelindustrie hebben de laatste jaren te maken met zeer lage prijzen voor suiker op de wereldmarkt. Europa lijkt echter niet geneigd om tussen te komen op de markt nu de suikerquota zijn afgeschaft. Dat blijkt uit het antwoord van Vlaams minister Koen Van Den Heuvel, onder meer bevoegd voor Landbouw, op een schriftelijke vraag van Katrien Partyka (CD&V).

Voor de suikerquota werden afgeschaft in oktober 2017, volgde de Europese suikerprijs de curve van de wereldmarktprijs niet automatisch. Sinds de hervorming van het Europese suikerbeleid zien we echter dat de Europese suikerprijs ineengezakt is tot op het niveau van de wereldmarktprijs. Vandaag schommelt de Europese consumentenprijs voor suiker rond de 350 euro per ton, terwijl die in oktober 2017 nog bijna 150 euro per ton hoger lag. De Europese interventieprijs bedraagt 404 euro per ton.

Dit scherpe daling van de suikerprijzen had niet alleen consequenties voor de suikerindustrie, maar ook voor het aantal bietentelers in ons land. Hun aantal is overigens al geruime tijd in vrije val. In 2000 waren ze nog met 15.490. Bij de vorige suikerhervorming, in 2006, deed zich al een sterke afname van het aantal bietentelers voor. Hun aantal daalde toen van 12.996 naar 8.649. Ook de laatste hervorming, in 2017, deed een aantal telers afhaken. Vandaag zijn het er 7.044 in België terwijl ze in 2016 nog met 7.414 waren.

Naar aanleiding van de moeilijke situatie van de Europese suikersector en de dringende oproep van lidstaten om maatregelen te nemen heeft de Europese Commissie volgens Van Den Heuvel een High Level Expert Groep suiker opgestart die vergaderingen plant met de lidstaten en stakeholders. Lidstaten dringen volgens de minister onder meer aan op het toepassen van een particuliere opslag wanneer de Europese suikerprijs onder de referentieprijs van 404 euro per ton daalt.

De suikerhervorming plaatste ook de verhoudingen tussen de bietentelers en de suikerfabrieken op scherp. Er moest zelfs een bemiddelaar worden ingeschakeld tussen Tiense Suiker en zijn telers om een akkoord te bereiken over de bietenprijs. Na afloop van de eerste postquotumcampagne staken de bietentelers hun ontgoocheling dan ook niet onder stoelen of banken. In de top tien van uitbetaalde bietenprijzen bengelde Tiense Suiker helemaal onderaan met een prijs van 23 euro per ton. De andere grote suikergroep die in België actief is – Iscal Sugar – stond op de zesde plaats met een prijs van 26,56 euro per ton. Door de moeilijke verhoudingen tussen de suikerindustrie en de telers werd in Wallonië zelfs het plan opgevat om een eigen coöperatieve suikerfabriek uit de grond te stampen.

De mogelijke komst van die nieuwe fabriek staat in schril contrast met de verwachting dat de Europese suikerindustrie voor een consolidatiegolf staat. Volgens het ledenblad van de Confederatie van de Belgische Bietenplanters (CBB) kampt de Europese suikersector met moeilijkheden. De Duitse groep Südzucker heeft aangekondigd vier suikerfabrieken te sluiten, Tereos kondigde een verlies aan voor het tweede opeenvolgende jaar en Cristal Union verwacht een tekort voor het lopende boekjaar. De topman van deze laatste coöperatie zei zich te verwachten aan een herstructurering in de sector. De zeven groepen die momenteel de meeste suiker produceren, zijnde Südzucker, Tereos, Nordzucker, British Sugar, Pfeifer & Langen, Cristal Union en Royal Cosun zijn volgens hem nog met te veel. Hij verwacht zich aan fusies in de sector de komende twee tot drie jaar.