Agrohandelsoverschot klimt naar zes miljard euro
Het overschot op de Belgische agrohandelsbalans is gestegen van 4,6 miljard euro in 2014 naar 6 miljard euro in 2015. Daarvoor baseert het Departement Landbouw en Visserij zich op cijfers van Eurostat. Het rapport specifieert dat vorig jaar voor 41,9 miljard euro agrarische producten uitgevoerd werden, ruim vier procent meer dan in 2014. Bij de uitvoer zit ook de doorvoer via de havens van buitenlandse producten zoals bananen. De totale invoer klokte af op 35,9 miljard euro (+0,8%). Ter vergelijking: in 2013, toen een Russische boycot niet meer was dan een nare droom, bedroeg het handelsoverschot 4,9 miljard euro en was dat het resultaat van 39,4 miljard euro export en 34,5 miljard euro import.
De agrohandel had in 2015 een aandeel van 10,5 procent in de totale Belgische invoer en een aandeel van 11,6 procent in de Belgische uitvoer. Vlaanderen neemt ongeveer vier vijfde van de totale Belgische agrarische handel in. Hoewel de grens met Rusland hermetisch dicht blijft voor de meeste westerse landbouwproducten heeft de Belgische landbouwexport zich in 2015 aardig herpakt. Vooral de dierlijke producten en agro-industriële producten dragen bij tot het Belgische handelsoverschot, met elk een positief saldo van 2 miljard euro.
Tractoren worden er meer in- dan uitgevoerd maar met ander landbouwmateriaal wordt wel een overschot geboekt op de handelsbalans. Met de uitvoer van kunstmest was bijna twee miljard euro verdiend. In datzelfde jaar werden N-P-K-meststoffen ter waarde van 1.134 miljoen euro ingevoerd. Voor gewasbeschermingsmiddelen staat er tegenover 745 miljoen euro aan import een meer dan dubbel zo grote exportwaarde (1.582 miljoen euro).
Voor tuinbouwproducten is er een handelstekort door de import van exotische vruchten (bananen, ananas, enz.) en fruitsappen. Bij de overige productgroepen vallen er in 2015 betekenisvolle exporttoenames te noteren voor vis (+14%), dranken (+10%) en veevoeder (+6,6%). Veevoeders gaan vlot het land uit (1,4 miljard euro), vaak met één van de buurlanden als bestemming.
Vlees blijft een belangrijk exportproduct met hoge uitvoerwaarden voor varkensvlees (1,2 miljard euro), kippenvlees (716 miljoen euro), rundvlees (685 miljoen euro) en vleesbereidingen (675 miljoen euro). Daarna volgen zuivelbereidingen (602 miljoen euro) en kaas (560 miljoen euro).
De uitgevoerde hoeveelheden van varkensvlees stegen van 703.100 ton naar 742.700 ton, een toename met bijna zes procent. Toch daalde de uitvoerwaarde met vijf procent door de slechte prijzen. De belangrijkste bestemmingen blijven Duitsland en Polen, waar de Belgische slachthuizen 62 procent van al het varkensvlees dat we uitvoeren, afzetten. Een tweede slachterij werd vorig jaar gecertificeerd om varkensvlees naar China te kunnen exporteren, waardoor de uitgevoerde volumes verdubbelden, van 3.300 naar 7.900 ton.
Ons land exporteert ook veel meststoffen, gewasbeschermingsmiddelen en landbouwmateriaal. De agrohandelscijfers omvatten met andere woorden ook producten die niet voor menselijke consumptie bedoeld zijn want je mag daar ook reststromen en sierteeltproducten nog bij optellen. Toch maken verse en verwerkte voedingsproducten drie vierde van de totale Belgische exportwaarde uit. Traditionele sterkhouders als aardappelbereidingen, diepvriesgroenten, chocolade en bier blijven het goed doen. België is wereldtop in friet en andere aardappelbereidingen, zowel uitgedrukt in hoeveelheid verwerkte aardappelen (net geen 4 miljoen ton) als in totale exportwaarde (1,5 miljard euro).
De algemene exportstijging voor Belgische landbouw- en voedingsproducten is deels toe te schrijven aan de waardedaling van de euro in 2015, waardoor export naar landen buiten de eurozone interessanter werd. De exportwaarde met landen buiten de EU is in twee jaar tijd met tien procent toegenomen, terwijl de stijging bij de export naar EU-landen in dezelfde periode op vijf procent ligt.
Zuivel (-12%) en sierteeltproducten (-24%) verloren van hun pluimen op vlak van export. De sierteeltsector kampte in 2015 met een dalende consumentenvraag, zowel op de eigen markt als op buitenlandse markten. In de zuivelsector laten het Russische embargo, een daling van de vraag op de wereldmarkt en de gevolgen van de afschaffing van de melkquota zich voelen, met prijzen die een duikvlucht namen. Terwijl de sector melding maakt van productietoenames voor melkpoeder (+22%), kaas (+19%) en boter (+27%) is het handelsresultaat voor 2015 toch een daling van de in- en uitvoerwaarde.
Het Russische embargo had onvermijdelijk een impact op de export van landbouwproducten. In 2015 voerde ons land in volume minder peren en melkpoeder uit dan in 2014. Ondanks het wegvallen van Rusland als handelspartner steeg het exportvolume voor varkensvlees en appels. De export van appels, peren en varkensvlees verschuift door het embargo meer naar de Oost-Europese EU-lidstaten. Zo is Polen, na Duitsland, de grootste afzetmarkt voor Belgisch varkensvlees.
Meer info: Departement Landbouw en Visserij
