Akkerbouwers helpen patrijs te beschermen

In Ramskapelle werken landbouwers, onderzoekers, jagers, natuurbeschermers en beleidsmakers samen aan duurzame akkerbouw met behoud van de natuur. Met betere leefomstandigheden voor de patrijs en andere akkervogels willen ze de biodiversiteit een boost geven. “De patrijs dient in dit project als indicator voor de akkervogelbiodiversiteit”, vertelt Willem Van Colen, die het project vanuit onderzoekscentrum Inagro opvolgt. In Ramskapelle werden enerzijds de bestaande beheerovereenkomsten geoptimaliseerd. Anderzijds zijn nieuwe maatregelen genomen, zoals bijvoorbeeld de aanleg van een keverbank, de eerste in Vlaanderen.

PARTRIDGE is een Europees project waarin vijf landen de handen in elkaar slaan om in tien voorbeeldgebieden betere leefomstandigheden te creëren voor de patrijs. Via samenwerking tussen landbouwers, onderzoekers, jagers, natuurbeschermers en beleidsmakers wordt gewerkt aan duurzame akkerbouw met behoud van de natuur. Zo willen de Vlaamse Landmaatschappij, het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, Agrobeheercentrum Eco², Hubertus Vereniging Vlaanderen en Inagro 30 procent meer biodiversiteit realiseren in de voorbeeldgebieden.

Het West-Vlaamse Ramskapelle is één van die voorbeeldgebieden. In het gebied van 500 hectare werden recent verschillende patrijsvriendelijke maatregelen aangelegd. Die moeten het voedselaanbod met insecten en granen vergroten en voldoende schuil- en nestgelegenheid bieden voor akkervogels. Niet alleen de patrijs vaart er wel bij. Ook andere akkerplant- en diersoorten liften mee. “In dit project volgen we de patrijs”, legt Willem Van Colen (Inagro) uit. “Die vogel is een paraplusoort. Een patrijzengericht agrarisch beheer werpt ook zijn vruchten af voor andere akkervogelsoorten.”

In de polders van Ramskapelle werden twee strategieën toegepast: enerzijds de bestaande beheerovereenkomsten optimaliseren en anderzijds nieuwe maatregelen nemen, rekening houdend met de inpasbaarheid ervan in een moderne en rendabele bedrijfsvoering. “Zo werden in 2018 patrijzenbloemenmengsels ingezaaid op zo’n twintig hectare”, zegt Willem Van Colen. “Een andere maatregel is de aanleg van een keverbank, de eerste in Vlaanderen.”

“Een keverbank is een opgeploegde strook van 2 tot 3 meter breed en 50 tot 70 cm hoog die ingezaaid wordt met een graskruidenmengsel”, gaat Willem verder. “Dergelijke structuren zijn ideaal voor insecten en akkervogels, zoals de patrijs. Naast een overwinteringsplaats voor insecten bieden de polvormende grassen ook een geschikte nesthabitat voor de patrijs.” Keverbanken trekken heel wat insecten aan die als voedselbron dienen voor de akkervogels én die plaaginsecten bestrijden. Ook landbouwers pikken dus een graantje mee.

Bij de deelnemende akkerbouwers liggen alle maatregelen nu aan. “De komende maanden werken we samen met de landbouwers aan het beheer en evalueren we het effect op het patrijzenbestand en andere akkerfauna en -flora”, klinkt het. Om ook recreanten bewust te maken van het belang van akkervogels stelden de projectpartners een infobord samen. Dat informeert geïnteresseerden over de verschillende gunstige maatregelen die landbouwers toepassen in het voorbeeldgebied in Ramskapelle.