Akkervogelbeschermers beloond met nest steppekiekendief

Op Twitter regent het felicitaties voor de Werkgroep Grauwe Kiekendief want voor het eerst heeft een steppekiekendief succesvol gebroed in Nederland. Normaliter vliegen ze door Nederland (en België) maar houden ze hier niet halt. De soort voelt zich beter thuis op de steppes van Oost-Europa en Azië. Het is dus heel bijzonder dat er een nest gevonden is op een graanakker in Groningen. Het gaat om het eerste bekende broedgeval ooit in West-Europa, melden twee leden van de werkgroep op de website van Natuurpunt.

In het noorden van Nederland zet de Werkgroep Grauwe Kiekendief zich al jarenlang in voor de bescherming van akkervogels in het algemeen en kiekendieven in het bijzonder. De grauwe kiekendief is zich in het akkerbouwgebied rond Groningen opnieuw thuis gaan voelen door de aanleg van akkerranden die hem voedsel- en nestgelegenheid bieden. Verrassend genoeg is ook een steppekiekendief tot broeden gekomen. Normaal komen deze steppekiekendieven voor op de steppes van Oost-Europa (Azerbeidzjan, Roemenië, Oekraïne, West-Rusland) en Azië, waar ze broeden in vochtige graslanden en moerassige gebieden.

Uitzonderlijk komt de soort tot broeden in extensief beheerd agrarisch gebied, maar in Groningen koos het koppeltje steppekiekendieven een intensief beheerde graanakker uit voor het nest te maken. Door de inzet van vrijwillige vogelbeschermers is het Groningse landbouwlandschap wel dooraderd met gerichte akkervogelbeheermaatregelen. Begin juli werd de wintergerst geoogst. Vogelbeschermers waren ter plaatse om te voorkomen dat de jongen zouden omkomen. De steppekiekendieven brachten vier jongen groot. Ze jagen op vogels, terwijl andere kiekendieven vooral muizen vangen.

De jongste jaren is het niet ongewoon dat de soort over België en Nederland trekt. Bij onze Noorderburen overwinterden zelfs al enkele exemplaren. Toch maken ornithologen zich grote zorgen want het leefgebied van typische steppesoorten staat onder druk. Als gevolg daarvan kent de Europese broedvogelpopulatie, geschat op 300 à 1.100 broedparen, een sterke achteruitgang en in bepaalde delen van haar Aziatische verspreidingsgebied krijgt de soort de laatste jaren ook rake klappen. Tijdens het overwinteren in India en Afrika worden ze bovendien verstoord door pesticidengebruik en verlies aan grasland door overbegrazing of afbranden.

In Vlaanderen ging dit jaar de uitvoering van het soortbeschermingsplan Grauwe Kiekendief van start. De Nederlander Ben Koks, een notoir akkervogelkenner, en de andere leden van de Werkgroep Grauwe Kiekendief, stellen hun expertise ter beschikking. De zogenaamde ‘vogelakker’ die in Vlaanderen geïntroduceerd werd in de vorm van een beheerovereenkomst tussen landbouwers en de Vlaamse Landmaatschappij is een concept dat zich in Groningen al bewezen heeft. Het betreft een akkerrand die voor de helft uit luzerne of klaver bestaat en voor de andere helft uit een mengsel van gras of graan met kruiden. Vlaamse vogelbeschermers kijken er naar uit om hier opnieuw een populatie Grauwe Kiekendieven te mogen verwelkomen, “en met wat geluk komt daar ook een Steppekiekendief als bonus bovenop”.