Akkervogelproject op kouters in Asse breed gedragen
Sinds 2009 werken het Regionaal Landschap Groene Corridor, de gemeente Asse, de plaatselijke landbouwers, de wildbeheereenheid, Natuurpunt en Pro Natura samen om de akkervogels in de regio meer overlevingskansen te bieden. Jaarlijks worden er graan- en kruidenstroken aangelegd die de vogels voorzien van zomer- en wintervoedsel en dekking. Sinds 2015 kunnen landbouwers in dat kader ook beheerovereenkomsten afsluiten met de Vlaamse Landmaatschappij (VLM). Dit jaar werd in Asse al voor 10,92 hectare een beheerovereenkomst afgesloten, verspreid over 18 locaties.
De gemeente Asse heeft een grote oppervlakte aan kouters: de golvende, open landbouwlandschappen die zo typisch zijn voor Noordwest-Brabant. “Hier vinden we heel wat landbouwactiviteit terug, maar uiteraard ook ‘boerennatuur’. Het gaat om soorten die rechtstreeks verbonden zijn aan akkers of weiden en de kleine landschapselementen ertussen”, vertelt Yoeri Vastersavendts, schepen voor Leefmilieu van de gemeente Asse. Volgens het Regionaal Landschap Groene Corridor (RLGC) heeft die natuur op de kouters het soms moeilijk. “Het aantal akkervogels is de laatste decennia sterk teruggelopen. Zo is de populatie van de veldleeuwerik met 90 tot 95 procent afgenomen”, zegt Patrick Endels, coördinator van RLGC.
In 2009 startte het Regionaal Landschap daarom een project op rond akkervogels. “De redenen daarvoor waren simpel. Enerzijds waren er nog belangrijke akkervogelpopulaties in de regio te vinden en anderzijds waren er nauwelijks mogelijkheden om structureel een aantal maatregelen te nemen. Vanuit Vlaanderen waren er in deze regio immers geen zones aangeduid waar we via beheerovereenkomsten samen met landbouwers maatregelen konden nemen”, aldus Endels. En dus moest er gezocht worden naar andere middelen om het project van de grond te krijgen. “Het geluk stak ons daarbij een handje toe. Op de valreep kon er 6.000 à 7.000 euro steun worden binnengehaald van de Nationale Loterij”, weet de RLGC-coördinator.
Dat geld was voldoende om een kleine studie te laten uitvoeren naar de belangrijkste zones voor akkervogels in Asse, naar welke soorten er nog voorkomen en welke maatregelen er nodig waren om de situatie van deze vogels te verbeteren. Er konden met dit steunbedrag ook al 12 akkerranden aangelegd worden in de winterperiode 2009-2010, goed voor een oppervlakte van 1,8 hectare. “Gezien het enthousiasme van de vele partners in dit project konden we al snel mooie resultaten voorleggen. Toen ze dit in ‘Brussel’ hoorden, werd er beslist om de regio tussen Kobbegem en Relegem op te nemen in de zones waar er via beheerovereenkomsten vijfjarige maatregelen met landbouwers kunnen afgesloten worden voor de akkervogels, goed voor een gebied van 392 hectare”, vertelt Patrick Endels.
Dat betekende dat de nieuwe beheerovereenkomsten voor akkervogels in Asse een vliegende start konden nemen. “Voor ons was het belangrijk om wat er al gebeurd was voor de akkervogels, te verankeren”, vertelt Stijn Messiaen, afdelingshoofd van VLM Regio Oost. “Landbouwers die in het gebied tussen Kobbegem en Relegem specifieke maatregelen nemen voor akkervogels krijgen daar voortaan een vergoeding voor.” De beheerovereenkomst ‘gemengde grasstroken plus’ voorziet in een subsidie van 2.108 euro per hectare voor nieuwe stroken van 30 meter breed waar graskruiden worden ingezaaid. Die stroken mogen in het voorjaar en het najaar gemaaid worden, maar nooit in het broedseizoen. Via de beheerovereenkomst krijgen landbouwers een vergoeding van 1.931 euro per hectare wanneer ze granen laten staan als wintervoedsel voor de vogels.
Deze steun moet het de landbouwers mogelijk maken om hun inspanningen voor de akkervogels op een economisch rendabele manier in te bedden in hun bedrijfsvoering, meent Messiaen. Hij dankte ook alle betrokkenen voor hun inzet voor het project. Naast de plaatselijke landbouwers zijn dat het Regionaal Landschap Groene Corridor, Natuurpunt Asse, de Wildbeheereenheid Land van Asse, Pro Natura, de gemeente Asse en de Vogelwerkgroep Noordwest-Brabant. Dat het project de akkervogels ten goede zal komen, staat volgens RLGC buiten kijf. Het is echter nog te vroeg om het resultaat te gaan kwantificeren.
