Aziatische hoornaar rukt verder op in Vlaanderen

Na een eerste waarneming van de Aziatische hoornaar in Poperinge in mei van dit jaar werden afgelopen maand al in totaal acht nesten verdelgd door de brandweer. Het gaat om twee nesten in de regio Ieper, twee in Kortrijk, twee in regio Roeselare en één in Oostende en Gent. “Vooral dit laatste nest baart ons zorgen. Het betekent dat de Aziatische hoornaar zich in snel tempo verspreid over Vlaanderen”, zegt Honeybee Valley, een expertisecentrum dat het probleem van bijensterfte wil aanpakken.

De Aziatische hoornaar vormt een gevaar voor de bijenpopulatie omdat deze exotische wesp honingbijen vangt aan de ingang van een kast. Als de kast voldoende verzwakt is, zal de Aziatische hoornaar het niet nalaten om ook in de kast bijen en broed te gaan roven om haar nakomelingen mee te voeden. Dat gebeurt vooral in het najaar wanneer de andere voedselbronnen schaars worden. “Om de verspreiding tegen te gaan of in te dammen, moeten de nesten verdelgd worden, maar dat is specialistenwerk”, klinkt het.

Via een eenjarig monitoringsproject trachten Honeybee Valley en het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO) de invasieproblematiek aan te pakken. De opvolging van de aangetroffen nesten in Vlaanderen hoort daar ook bij. Volgens Honeybee Valley zijn er dit jaar al negen nesten van de Aziatische hoornaar aangetroffen. “De wesp profiteert wellicht mee van het warme weer. Nadat de eerste nesten zich in West-Vlaanderen situeerden, zien we nu ook dat de wesp is opgerukt naar Oost-Vlaanderen (Gent). Dat verontrust ons.”

De locatie van de negen aangetroffen nesten was gevarieerd. In Ieper ging het om nesten gebouwd binnenin een houten kunstwerk en in een berghok voor brandhout. In Kortrijk hingen de nesten onder de overloop van het dak of op de zolderverdieping van een woonhuis. Het nest in Evergem was gebouwd op halve meter hoogte in een dichte beukenhaag.

Rond deze tijd van het jaar gebeurt de omschakeling van primaire voorjaarsnesten naar grote secundaire najaarsnesten. Het primaire nest, meestal op lage hoogte, groeit uit ter grootte van een voetbal. In naar schatting 70 procent van de gevallen verhuist de koningin vervolgens naar een veiligere plaats, hoog in een boomtop. “Vier van de acht primaire nesten die we dit jaar ontdekten stonden al aanzienlijk ver in de ontwikkeling. Het nest in Boezinge (Ieper) bijvoorbeeld, telde 77 volwassen werksters en 3 broedramen met 440 poppen, 367 larven en 185 eitjes”, luidt het.

Volgens Honeybee Valley is de brandweer in West-Vlaanderen uiterst waakzaam. “Met de ontdekking van het nest in Evergem schieten nu ook Oost-Vlaanderen en de overige provincies in actie. Zo komt er een gestructureerde aanpak voor nestverdelging binnen de brandweer en een opleiding georganiseerd door het Kenniscentrum voor Civiele Veiligheid”, aldus de onderzoekers.

Zij wijzen erop dat het verdelgen van de Aziatische hoornaar vele keren gevaarlijker is dan de klassieke wespenverdelging. “Aangepaste werkpakken zijn daarbij essentieel: de hoornaars kunnen met gif spuiten in de ogen van de belager. Een imkerspak volstaat dus niet. Hoewel VTM Nieuws onlangs imkers opriep om dit jaar mee te helpen aan de wespenverdelging, vragen wij uitdrukkelijk om het verdelgen van nesten van de Aziatische hoornaar over te laten aan de brandweer”, klinkt het nog.

Vragen over de Aziatische hoornaar of een hoornaar gespot? karel.schoonvaere@ugent.be.