Beton omzetten in groen ook financieel aantrekkelijk

In het kader van de betonstop - tegen 2040 mag er geen nieuwe open ruimte worden aangesneden - neemt minister Joke Schauvliege een opmerkelijk initiatief: de 'ontharding'. Ze maakt vijf miljoen euro vrij als subsidie voor particulieren, bedrijven, scholen of lokale overheden die verhardingen in beton of asfalt definitief uitbreken. Op dit moment is 14 procent van Vlaanderen verhard, wat leidt tot wateroverlast en hogere temperaturen in steden. Patrick Willems, professor waterbouwkunde aan de KU Leuven, juicht de 'onthardingsijver' van de Vlaamse regering alvast toe. “Een financiële stimulans kan ervoor zorgen dat meer mensen hun verantwoordelijkheid opnemen.”

Minister van Omgeving Joke Schauvliege heeft vijf miljoen euro opzijgezet als ‘onthardingssubsidie’. Wanneer beton of asfalt uitgebroken wordt en vervangen wordt door meer groen, dan krijgen de initiatiefnemers een financiële beloning. “Dat kan bijvoorbeeld gaan om een burger die een boerderij erft, de aanpalende schuren sloopt, de betonnen stalvloeren uitbreekt en die oppervlakte vergroent”, zegt minister Schauvliege in De Standaard.

Maar ook bedrijven kunnen meedingen naar de subsidies. Denk aan een supermarkt die haar volledig geasfalteerde parking verandert in een 'groene' parking, waar het water wel in de ondergrond kan doorsijpelen. Of een school die een grote, verharde speelplaats vervangt door een milieuvriendelijker alternatief. Bij overheden wordt dan weer gedacht aan industrieterreinen. “Die zijn berucht voor het verharden van elke vierkante centimeter oppervlakte”, aldus Patrick Willems, professor waterbouwkunde aan de KU Leuven.

Vandaag is 14 procent van Vlaanderen verhard. “Dat zorgt ervoor dat het regenwater dat op die plaatsen neervalt vaak meteen in de rioleringen verdwijnt, in plaats van ter plaatse in de grond te dringen”, zegt professor Willems. “Rioleringen kunnen bij zware regens die hoeveelheid neerslag niet aan, waardoor er wateroverlast ontstaat.” En daarnaast is er het fenomeen dat in Vlaanderen vaker begint op te duiken: bij warme zomers houdt het beton en asfalt de hitte vast, waardoor het ’s avonds minder afkoelt.

In de jaren ’70 was in Vlaanderen nog maar vier à vijf procent verhard. Voor professor Willems mag de verharding van Vlaanderen niet nog verder stijgen. “Hopelijk daalt ze door dit soort ingrepen. In vergelijking met onze buurlanden is 14 procent sowieso een zeer hoog cijfer.” Hij is dan ook voorstander van de subsidie. “Omdat de gevolgen van verhardingen - zware wateroverlast bijvoorbeeld - vaak pas kilometers verder aan de oppervlakte komen, is het soms moeilijk om mensen hun verantwoordelijkheid te laten opnemen. Een financiële stimulans kan hen wel over de streep trekken.”