Biggencastratie zet EU-varkenssector onder spanning
Het castreren van biggen gaat al enkele jaren mee als heet hangijzer in de varkenssector. In Duitsland komt het dossier dit jaar in een stroomversnelling, want vanaf 2019 geldt een verbod op onverdoofd castreren. Op tien maanden van de deadline heerst bij de varkenshouders lichte paniek. Zij zullen de lokale verdoving zelf mogen uitvoeren, maar er zijn nog steeds geen verdovingsproducten geregistreerd. Bovendien is er ook nog steeds geen regering om de situatie te ontzenuwen.
Biggencastratie is doorheen de jaren één van de symbooldossiers geworden als het over veehouderij en dierenwelzijn gaat. In eigen land was er het vrijwillig initiatief om tegen 2018 de chirurgische castratie bij biggen stop te zetten, zelfs al gebeurt dat maar met pijnbestrijding. Die deadline werd niet gehaald, en de sector liet weten zich liever niet meer vast te laten pinnen op een nieuwe streefdatum. Toch zou er sneller dan verwacht beweging in het dossier kunnen komen, met dank aan de Duitse wetgever die een verbod op onverdoofd castreren oplegt vanaf 1 januari 2019 zodat er ook in onze belangrijkste exportmarkt wat te veranderen staat.
Nu die deadline met rasse schreden nadert, heeft zich onder de Duitse varkenshouders een lichte vorm van paniek genesteld. “De talrijke dierenwelzijns- en milieuregels die op de Duitse varkenshouderij af komen, leggen de sector volledig lam”, windt Heinrich Dierkes, voorzitter van varkenskoepel ISN, er geen doekjes om. “De sector zag nog nooit zo veel bedreigingen op zich afkomen als nu het geval is.” Dierkes haalt er straffe cijfers bij. In de afgelopen vijf jaar is de Duitse zeugenstapel met 190.000 dieren gekrompen, goed voor bijna 4.000 bedrijven en een derde van de Duitse zeugenhouders. Tegelijkertijd nam in Spanje het aantal zeugen met 270.000 stuks toe.
Het juridische kader in Duitsland inzake dierenwelzijn werd intussen aangepast: de discussie of ook de boer de lokale verdoving mag uitvoeren, is beslecht in het voordeel van de varkenshouder. Maar met welk product dat zal gebeuren, is nog niet duidelijk, en daar knelt het schoentje. De producenten van de verdovingsmiddelen moeten hun middel laten registreren, en dat is vooralsnog niet gebeurd. Sterker nog, de procedure zou meer dan een jaar duren, waardoor januari 2019 dus sowieso niet meer haalbaar zou zijn.
De Duitse varkenshouders hanteren een dubbele strategie. Als de regels blijven wat ze zijn, dan verwachten ze dat voor iedereen, dus ook voor andere Europese landen, dezelfde regels gelden. Dat lieten ze weten bij monde van het QS-lastenboek, waar ze een zitje hebben in het bestuur. Tegelijkertijd zou de vraag aan de politiek ook gesteld zijn om de regels aan te passen, maar tot overmaat van ramp is er nog steeds geen regering in Duitsland om het een en het ander af te toetsen en in gang te zetten.
Voor Denemarken vormt die eventuele eis alvast geen probleem. Zowel de vraag wie de verdoving mag uitvoeren als met welk middel is beantwoord. De Scandinaven werken sinds 2009 met pijnstillers tijdens de castratie en verplichten vanaf 2019 het lokaal verdoven voor de ingreep. Dat zou per big ongeveer een halve euro kosten. Intussen werden twee verdovingsmiddelen geregistreerd, waarvan Pronestesic het middel is dat de voorkeur van de sector wegdraagt. Varkenshouders moeten er verplicht een theoretische en praktische cursus volgen alvorens zelf de verdoving uit te voeren. Op lange termijn streven de Denen naar een uitdoofbeleid voor castratie.
Bij onze Noorderburen is de situatie anders en wordt met CO2-gas verdoofd. Belangrijk voor de Nederlanders is dat Duitsland deze methode aanvaardt voor de import van varkensvlees. Waarom gebruiken we dan ook in België geen CO2-gas? Vanuit de sector is te horen dat het nogal duur zou zijn, en bovendien niet bijster efficiënt. Riskeert België dan niet achter de feiten aan te lopen? Want voorlopig zijn noch het regionaal wettelijk kader inzake dierenwelzijn, noch het federaal kader voor de nodige productregistraties aanwezig om eventueel over te stappen naar lokale verdoving, al dan niet uitgevoerd door de boer zelf. Belpork, beheerder van het Certus-lastenboek, laat alvast weten in maart een vergadering gepland te hebben met het kabinet van minister van Dierenwelzijn Ben Weyts en een bilateraal overleg met de Duitse collega’s van QS. Wordt vervolgd.
