Boeren aarzelen om hulp te vragen bij administratie

Drietandmagazine, het ledenblad van het Algemeen Boerensyndicaat, maakt bekend dat de Mestbank naar jaarlijkse gewoonte een rits boetes heeft verstuurd naar landbouwers bij wie de dieraantallen of de mestbalans niet klopten. Merkwaardig is het hoge aantal (867) boetes voor het niet of laattijdig indienen van verzamelaanvraag en Mestbankaangifte. Jaar na jaar verzaken honderden landbouwers aan de twee belangrijkste administratieve verplichtingen. De vzw Boeren op een Kruispunt vermoedt dat het om een groep boeren gaat die de weg niet vindt naar de hulplijnen van overheid en landbouworganisaties en waarvoor betalend advies te duur is.

In 2013 hebben 1.271 landbouwers meer dieren gehouden dan ze mochten op basis van de beschikbare nutriëntenemissierechten. De boete bedraagt één euro per nutriëntenemissierecht (NER) dat ontbreekt. Voor 666 landbouwers die tussen 2009 en 2012 al eens een NER-boete kregen, wordt de verschuldigde som verdubbeld tot twee euro per overschreden NER. Landbouwers die hun aantal NER’s in 2013 een eerste maal overschreden, kunnen dat in 2014 nog compenseren. De boete vervalt dan, of wordt verminderd als er geen volledige compensatie is.

Driehonderd boeren kregen een ‘intentie tot boeteoplegging’ in de bus vanwege een overschrijding van de mestbalans. In september zal nog een resem boeren aangeschreven worden aangezien de informatie voor hun bedrijf nog niet compleet was. De landbouwers die al een brief in de bus kregen, dienen voor 7 juli te laten weten of er fouten zitten in de informatie waarop de berekening van de mestbalans gebaseerd is. De Mestbank zal dan nagaan of de foutieve gegevens rechtgezet kunnen worden. Dan wordt bekeken of er na herrekening nog steeds een administratieve geldboete opgelegd moet worden.

Maar liefst 867 landbouwers krijgen een boete voor het niet of laattijdig indienen van verzamelaanvraag 2014 en/of Mestbankaangifte voor het productiejaar 2013. Vooraleer de boete verstuurd werd, kregen zij allemaal een herinnering in de bus. Het aantal boetes voor het niet indienen van de verzamelaanvraag is gedaald ten opzichte van de voorgaande jaren terwijl het aantal landbouwers dat hun Mestbankaangifte niet indiende, is gestegen.

Op zoek naar een mogelijke verklaring voor het bovenstaande probleem kloppen we aan bij de vzw Boeren op een Kruispunt. “Vermoedelijk gaat het om een groep landbouwers die de weg naar de landbouworganisaties niet vindt en dus niet geholpen kan worden door de consulenten van die organisaties. Dat is verwonderlijk gelet op het hoge aantal zitdagen dat zij organiseren voor hun leden-landbouwers.” Het zou dus kunnen gaan om boeren die geen lid zijn van een syndicale organisatie.

Uiteraard kan een landbouwer de aangiftes persoonlijk invullen maar het aantal boeren dat zowel de verzamelaanvraag als de Mestbankaangifte op eigen houtje kan invullen, wordt volgens vzw-directeur Riccy Focke schromelijk overschat. Volgens de officiële cijfers zou in 2013 bijna zes op de tien landbouwers de verplichtingen op het e-loket van de landbouwadministratie uit handen hebben gegeven aan een landbouworganisatie, consulent of familielid. Als de gebruiker inlogt met de elektronische identiteitskaart van de landbouwer heeft de administratie daar evenwel geen zicht op. Wat Focke in de praktijk aanvoelt, zou dus kunnen kloppen.

De directeur van de hulporganisatie voor Vlaamse land- en tuinbouwers wijst op een generatie landbouwers die de computer niet omarmt en dat wellicht nooit zal doen. Nochtans wordt de pc een onmisbaar instrument in de communicatie met de overheid. Zo kan de perceelaangifte sedert 2014 alleen nog online gebeuren. De ervaring bij Boeren op een Kruispunt is dat de complexe regelgeving een probleem vormt voor wie niet goed overweg kan met paperassen en een pc, de weg naar gratis (overheids)advies en het dienstbetoon van de landbouworganisaties niet vindt en geen betalend advies kan inwinnen vanwege liquiditeitsproblemen op het bedrijf.

De overheid heeft zelf het raden naar de juiste redenen voor het verzuim van aangifte bij boeren en aangifteplichtige particulieren. Er wordt meer ingezet op elektronische dienstverlening, maar ook voor de intrede van het e-loket waren er boeren die hun administratie niet op orde hadden. Elektronische dienstverlening lijkt in dit kader veeleer positief uit te draaien want hoe meer mensen er digitaal hun perceelaangifte deden de voorbije jaren, hoe minder herinneringen verstuurd moesten worden vanwege ontbrekende aangiften.

Administratieve verplichtingen als de verzamelaanvraag en de Mestbankaangifte zouden voor geen enkele Vlaamse boer of tuinder een onoverkomelijk probleem mogen vormen. Het is volgens Riccy Focke een kwestie van niet aarzelen om een helpende hand in te schakelen. Wie recent een boete ontving voor het niet of laattijdig indienen van zijn Mestbankaangifte dient te weten dat de dienst Mestbank van de Vlaamse Landmaatschappij de landbouwers graag wegwijs maakt in de administratieve verplichtingen en het gebruik van het Mestbankloket. Op bedrijven waar de boetes voor betalingsproblemen zorgen, kan de hulp van Boeren op een Kruispunt ingeschakeld worden.

Om correct te velde te bemesten, kan een boer terugvallen op de expertise van het Coördinatiecentrum voor voorlichting en begeleiding duurzame bemesting. En wie ieder voorjaar zwoegt met zijn perceelaangifte, hoeft niet beschaamd te zijn om bijstand te vragen aan de provinciale buitendiensten van het Agentschap voor Landbouw en Visserij.