Boerenbond wil meersporenbeleid inzake extreem weer

Na een extreem natte maand juni vorig jaar worden land- en tuinbouwers geconfronteerd met een extreem droge maand juni dit jaar. Omdat het ernaar uitziet dat extreme weersomstandigheden zoals deze in de toekomst frequenter zullen voorkomen, pleit Boerenbond voor een meersporenaanpak. “Enerzijds moet er nog meer worden ingezet op efficiënt watergebruik en buffering, anderzijds moet werk gemaakt worden van een private weersverzekering voor bepaalde risicoteelten en tot slot blijft het Rampenfonds een belangrijk instrument”, stelt voorzitter Sonja De Becker. Ze nodigde minister van Landbouw Joke Schauvliege uit op een bloemkoolveld in West-Vlaanderen om haar pleidooi kracht bij te zetten.

Het droogterapport van de Vlaamse Milieumaatschappij bevestigt: het is in heel Vlaanderen zeer tot extreem droog. Zeker in West-Vlaanderen is de situatie kritiek. Groenteteler Marijn Delanote schat het verlies op zijn bloemkoolvelden vandaag al op 30 procent. “Als het nog een week droog blijft, zal dat oplopen tot 50 procent, en zo verder. De groenten redden is niet meer mogelijk, alleen de schade beperken zou nog kunnen. Maar daarvoor moet het enkele dagen zacht regenen, en de weersvoorspellingen zijn niet van die aard”, vertelt hij aan De Becker en Schauvliege. 

Delanote teelt al tien jaar industriegroenten. Dit jaar vreest hij dat zijn gewassen onverkoopbaar worden door de droogte. De bloemkolen zijn bestemd voor de diepvriesgroentenindustrie. Binnen het contract werd in februari een prijs vastgelegd voor de levering. “Meer dan de afgesproken prijs gaan we in principe niet krijgen”, legt de groenteteler uit. Ondertussen heeft hij wel al 800 euro extra kosten per hectare gemaakt om water aan te voeren, “en zijn onze opties stilaan op.” Het landbouwbedrijf van Delanote heeft een eigen watervoorraad, die normaal gezien ruim voldoende is. Dit jaar is het echter zo droog dat die voorraad uitgeput is.

Gezien klimaatexperts voorspellen dat extreme droogte zoals nu en extreme regenval zoals vorig jaar frequenter zullen voorkomen, wil Boerenbond de land- en tuinbouw daartegen wapenen. “We moeten onze land- en tuinbouwers klimaatrobuuster maken, en dat kan alleen via een combinatie van maatregelen”, stelt De Becker.

Een eerste piste waarvoor zij pleit, is nog meer inzetten op en investeren in efficiënt watergebruik. Doorgedreven wateraudits, praktijkproeven met bijvoorbeeld druppeldarmen, irrigatieprojecten en efficiëntere buffering. Een tweede piste is een private weersverzekering voor bepaalde risicoteelten. “De Vlaamse overheid kan de ontwikkeling van een basisverzekering ondersteunen via het Vlaams Plattelandsbeleid, dat de mogelijkheid voorziet om 65 procent van de premie te subsidiëren. Producentenorganisaties kunnen daarbovenop nog een extra dekking voorzien voor specifieke risico’s”, klinkt het. De Becker verwijst daarbij naar REO Veiling en Ingro, die een hagelverzekering aan hun leden aanbieden.

Een derde piste tot slot is het Rampenfonds, dat optreedt bij niet-verzekerbare risico’s of als herverzekeraar. “Dat blijft binnen dit meersporenbeleid een essentieel onderdeel”, benadrukt ze. Ook in het geval van de extreme droogte dit jaar, hoopt De Becker op het Rampenfonds voor een vergoeding. Minister Schauvliege verwacht volgende week advies van het KMI over het al dan niet uitzonderlijke karakter ervan.

Volgens Delanote staat het in ieder geval vast dat dit uitzonderlijk is. “Niet zozeer dat we moeten beregenen is bijzonder, maar het feit dat ook het afgelopen najaar en de voorbije winter droog waren. Daardoor hebben we geen buffer kunnen aanleggen.” Net als veel andere landbouwers zou hij dit jaar eigenlijk moeten kunnen recuperen van de wateroverlast en de storm die vorig jaar zowat een kwart van de oogst vernielde. Die schadedossiers zijn nog steeds hangende. Specifiek voor de huidige droogte vraagt Boerenbond extra maatregelen. Zo heeft de organisatie aan federaal minister voor Landbouw Borsus gevraagd om uitstel van betaling van sociale bijdragen. Verder onderhandelt ze met afnemers uit de aardappel- en groentesector om bij het niet-nakomen van contracten rekening te houden met de droogte als zijnde overmacht.

Ondertussen zoekt ook de provincie mee naar oplossingen en manieren om te voorkomen dat hetzelfde probleem zich in de toekomst voordoet. Er komen op korte termijn nog een drietal bufferbekkens bij in West-Vlaanderen. “Daar blijven we sterk op inzetten. Het biedt een extra opvangcapaciteit bij hevige regenval en extra voorraad bij droogte”, zegt gedeputeerde voor Land- en tuinbouw Bart Naeyaert. “We gaan ook meer en meer kijken naar mogelijkheden om buffers te bouwen bij de landbouwers zelf. Die vorm van samenwerking is zeker een piste voor de toekomst.”