Borsus ziet keerpunt in Europese aanpak melkcrisis

Op de eerste dag van de Landbouwraad in Luxemburg heeft de Europese Commissie maatregelen voorgesteld om de zuivelmarkt te stabiliseren. Federaal landbouwminister Willy Borsus vat weer hoop: “Wij vragen al maanden niet enkel sterke steunmaatregelen aan de Commissie, maar ook markthervormingen. De situatie op de boerderijen is rampzalig. Het lijkt erop dat de Commissie eindelijk onze oproep heeft gehoord.”

Maandag heeft er in het Groothertogdom Luxemburg een vergadering plaatsgevonden van de Europese Landbouwraad. Voor het eerst heeft de Europese Commissie daar marktmaatregelen voorgesteld die Belgisch landbouwminister Willy Borsus kunnen overtuigen. Tot dusver werd de crisis in de melkveehouderij vanuit Brussel bekampt met financiële compensaties voor de private opslag van zuivel. Zonder veel succes overigens, hoewel er sinds het begin van de crisis 336.000 ton magere melkpoeder werd opgeslagen, wat overeenkomt met bijna 3,7 miljard liter melk. Daar hangt een prijskaartje aan vast van bijna 500 miljoen euro, hetgeen voorgeschoten moet worden door de lidstaten.

De marktsituatie is nog altijd even desastreus voor melkveehouders. De melkprijs was in april 13 procent lager dan in dezelfde periode vorig jaar en 19 procent lager dan het gemiddelde van 2015. Ondanks de crisis wordt er niet minder gemolken, integendeel zelfs. Om hun inkomen enigszins op peil te houden, hebben de melkveehouders in Europa hun productie tussen januari en april van dit jaar met 5,6 procent verhoogd vergeleken met dezelfde periode in 2015.

Federaal landbouwminister Willy Borsus herinnerde de Commissie eraan dat de huidige melkcrisis ernstiger is en langer duurt dan de crisis in 2009. Aangezien de marktinstrumenten die nu gehanteerd worden, geen impact hebben op de prijzen, acht Borsus een systeem nodig dat gericht is op het beheer van het aanbod. “De door Europa gesubsidieerde opslag van zuivel kan in geen geval op lange termijn beschouwd worden als een alternatieve afzetmarkt. Daarom vraagt België prioritair een tijdelijk Europees mechanisme voor de vermindering van de melkproductie met Europese financiële compensaties.”

Hoewel er met hoge verwachtingen uitgekeken werd naar de Landbouwraad in Luxemburg schuift de Commissie de deadline voor een structurele aanpak van de crisis voor zich uit door pas op 18 juli meer details vrij te geven over een nieuw pakket steunmaatregelen. De ministers van Landbouw komen dan opnieuw samen. Behalve maatregelen voor de melkveehouderij zou er ook nieuwe steun voor de varkenshouderij en de groente- en fruitsector op til zijn.

De crisisreserve aanspreken, wat zou neerkomen op een afroming van de inkomenssteun van alle boeren om de middelen vervolgens gericht te verstrekken aan noodlijdende sectoren, wil de Commissie niet doen. Wel wordt de mogelijkheid bestudeerd om nieuwe staatssteun vanuit de nationale begrotingen mogelijk te maken via de verhoging van het plafond dat daarvoor gehanteerd wordt. Ook een vervroegde betaling van de Europese inkomenssteun ziet de Commissie, net zoals in 2015, wel zitten. Tot slot heeft zij ook aanvaard om de verdeling te herzien van het promotiebudget dat momenteel 110 miljoen euro bedraagt.

Minister Borsus rekent erop dat de lidstaten zich gaan moeten verbinden tot een vermindering van de melkproductie op hun grondgebied en spreekt daarom van een “keerpunt in het Europese standpunt”. Hij rekent op een concretisering van de voorgestelde maatregelen die doeltreffend en snel zullen moeten zijn. De nieuwe aanpak van de zuivelcrisis wordt volgens Borsus ondersteund door de grote meerderheid van de lidstaten. Op vraag van meerdere landen, waaronder ook België, wordt de landbouwcrisis op de agenda gezet van de staatshoofden en regeringsleiders die dinsdag en woensdag in Brussel samenkomen.