Britse ponden niet naar boer maar naar Brexit-vangnet?

Het Verenigd Koninkrijk gaat door zijn uitstap uit de EU van een wit blad kunnen vertrekken bij het uittekenen van het nieuwe nationale landbouwbeleid. We zijn zover nog niet, maar de discussie over de zin of onzin van landbouwsubsidies is reeds losgebarsten. The Times bepleit de radicale afschaffing ervan, niet alleen omdat het de landbouwsector efficiënter zou maken maar ook en vooral omdat het geld vrijmaakt om de financiële consequenties van de Brexit te helpen opvangen. De landbouwsector bijt van zich af. National Farmers Union bezweert dat elke pond die in landbouw geïnvesteerd wordt een zevenvoud oplevert voor de economie.

Als het Verenigd Koninkrijk eenmaal uit de EU is, dan moeten de subsidies voor landbouwers stapsgewijs worden afgebouwd. Dat schrijft de toonaangevende krant The Times, die de mosterd haalt in Nieuw-Zeeland. Daar zijn de landbouwsubsidies in 1984 afgeschaft, wat tot een vermindering van het aantal landbouwbedrijven leidde maar verder doet de sector het economisch goed.

The Times bepleit ook de afschaffing van importtarieven om de economische kosten van de Brexit op te vangen. De angst voor de gevolgen van de Brexit lijkt ook de stellingname tegen landbouwsubsidies te verklaren. De Britten zijn met andere woorden bereid om hun landbouwers op droog zaad te zetten als ze daarmee de rest van hun economie overeind kunnen houden. Politiek ligt het afschaffen van de landbouwsubsidies gevoelig, beseft de redactie, “maar het komt ten goede aan consument en belastingbetaler en uiteindelijk, via efficiëntiewinsten, ook aan de boer”.

De Britten die nu op het punt staan de EU te verlaten, zijn in 1973 toegetreden tot de EEG nadat twee eerdere pogingen geblokkeerd werden door de Franse president Charles de Gaulle. The Times sneert nu dat al die tijd de belangen van de Franse landbouwsector spelbreker waren voor de aanwending van het EU-budget en het bepalen van de Europese prioriteiten. Het zit hun duidelijk nog hoog dat landbouw en Frankrijk decennialang de grote slokoppen waren van het EU-budget.

Voorstanders van landbouwsubsidies vind je ook op het Britse eiland. De grootste pleitbezorger is de National Farmers Union die een studie bestelde om te kunnen onderbouwen dat elke pond die de overheid in landbouw investeert 7,4 pond oplevert voor de economie. Qua ‘return on investment’ kan dat tellen volgens de landbouworganisatie.

Niet eerder is er volgens de NFU een cijfer gekleefd op de totale bijdrage van landbouw aan de Britse economie. In 2015 zou het gaan om 46,5 miljard pond: 8,5 miljard toegevoegde waarde; voor 15,4 miljard aangekochte goederen en diensten terwijl op plattelandsrecreatie een waarde gekleefd wordt van maar liefst 21,1 miljard. Daarnaast zijn er nog andere (milieu)voordelen ter waarde van 1,6 miljard pond zoals de productie van hernieuwbare energie en de bescherming van wild.

Daar tegenover staat dat de Britse landbouw in 2015 0,9 miljard pond 'klimaatschuld' had en verantwoordelijk gehouden kan worden voor 2,6 miljard pond milieuverontreiniging (lucht, water en bodem). Inbegrepen in de kosten en in de gunstige 7,4:1-verhouding die NFU communiceert, is de 2,8 miljard pond inkomenssteun die de EU twee jaar geleden verstrekte aan de Britse boeren.