Canadese melkveehouders spellen EU-commissaris de les

De jonge organisatie Boerenforum is van mening dat Europa een historische vergissing heeft begaan door het melkquotum los te laten. Deze keer verwijzen de voorstanders van aanbodbeheersing niet naar het Canadese model maar zijn het zowaar de Canadezen zelf die deze piste onder de aandacht brengen van Europees landbouwcommissaris Phil Hogan. De voorzitter van de National Farmers Union stuurde Hogan een brief om hem ervan te overtuigen dat boeren in Canada correct vergoed worden omdat hun productiekosten als uitgangspunt genomen worden bij de melkprijsbepaling. De consument weet zich tegen een redelijke prijs verzekerd van melk en anders dan in Europa draait het hele systeem zonder een cent overheidssubsidie.

Op 1 april 2015 zette de EU een punt achter het systeem van melkquota. De groei van de productiecapaciteit ging gepaard met een prijsdaling. “Voorspelbaar”, aldus het Boerenforum, “want een combinatie van politieke en economische factoren ondermijnden de aannames van het nieuwe Europese beleid voor de zuivelsector. Men ging ervan uit dat Europa melk zou gaan exporteren naar grote markten als Rusland en China, en via het CETA-akkoord meer toegang zou krijgen tot de Canadese kazenmarkt.” De situatie op de zuivelmarkt is nog altijd gespannen, in zoverre dat 150 miljoen euro van het Europese crisispakket ter waarde van 500 miljoen euro gereserveerd wordt om boeren te vergoeden die hun melkproductie vrijwillig willen verminderen.

De Canadese National Farmers Union (NFU) stuurde een brief naar de Europese landbouwcommissaris om hem een betere oplossing voor te stellen: aanbodbeheersing naar Canadees model. Boerenforum brengt de brief onder de aandacht omdat de organisatie altijd gehamerd heeft op de gevaren van ongebreidelde productie, net zoals de Flemish Milk Board trouwens. Die laatste uitte zijn bedenkingen bij het vrijwillig karakter van de schuchtere poging van Europa om het melkaanbod in te perken. Ook het Algemeen Boerensyndicaat kan de Europese hersenkronkels moeilijk volgen. Voorzitter Hendrik Vandamme schrijft in zijn voorwoord van Drietand: “Het blijft onbegrijpelijk dat de Commissie over de brug komt met 150 miljoen euro voor het verlagen van de melkproductie, terwijl ze net zelf aan de basis ligt van het overschot door het uitlokken van het Russisch embargo in 2014 en het afschaffen van het quotum in 2015.”

Over de brief dan, die is verzonden in naam van Jan Slomp, een Nederlandse melkveehouder die in 1989 uitweek naar Canada en er nu voorzitter is van de National Farm Union. Hij schrijft dat de Canadezen de toestand in Europa vanop een afstand volgen. “Boeren in Europa proberen hun inkomen te verbeteren door de melkproductie op te drijven, wat het overaanbod nog versterkt en de prijzen verder drukt. Degenen die de middelen voor een uitbreiding niet hebben, geraken dieper in de schulden, dit ondanks hun harde werk.”

De situatie was in het midden van de 20ste eeuw niet anders in Canada. Nu is er een aanbodbeheersysteem dat volgens de National Farmers Union al 50 jaar goed werk levert. “Het beschermt de belangen van melkveehouders, zuivelverwerkers en consumenten zonder er de staatskas voor aan te spreken”, zegt voorzitter Jan Slomp. Het Canadese systeem berust op drie pijlers: importtarieven om de melkinvoer onder controle te houden, productiediscipline in eigen land en melkprijsbepaling op basis van de productiekosten.

Canadese boeren zijn volgens Slomp bereid om zich aan de productiebeperking te houden die gebaseerd is op de melkbehoefte in eigen land. “Dat komt doordat de op kosten gebaseerde melkprijs efficiënt werken aanmoedigt. Op deze manier hebben we nu al geruime tijd een melkveehouderij met bedrijven die opereren op een schaal die geen overdreven druk zet op de leefomgeving of het dierenwelzijn.” De NFU-voorzitter zet in de verf dat een stabiel inkomen van belang is voor de tewerkstelling en cohesie op het platteland.

Aan het eind van zijn brief moedigt hij EU-commissaris Hogan uit om een aanbodbeheersysteem in te voeren naar Canadees voorbeeld. “Het zou veel problemen oplossen, om te beginnen die van de inkomenscrisis waar jullie boeren onder lijden. Het zou ook niet meer nodig zijn om telkens de budgetten van de lidstaten aan te spreken om toch maar een compensatie te geven voor de onleefbaar lage prijzen, en het zou consumenten gezonde melk garanderen aan een redelijke prijs.” Slomp zegt graag bereid te zijn meer informatie te verstrekken over de Canadese marktregulering, die overigens ook bestaat in de pluimveehouderij.