"Communicatie en transparantie kern goede ketenwerking"
Allemaal samen of tous ensemble. Dat was – met een knipoog naar onze voetballende nationale trots – de slagzin van de jaarvergadering van FEBEV, de Federatie van het Belgisch vlees die de slachthuizen en de uitsnijderijen vertegenwoordigt. Een brede schare aan sprekers, die allen spraken in naam van een andere schakel uit de keten, gaven elk hun eigen interpretatie van wat samenwerking kan en soms moet zijn. De rode draad: samenwerking werkt. Of dat nu om de mengvoedersector, de retail, een varkensproducentencoöperatie of een vrijhandelsakkoord gaat.
De sectorfederatie van de vleesindustrie, FEBEV, kondigde op zijn jaarvergadering aan dat het via een interne reorganisatie de leden meer wil betrekken bij de werking van de organisatie. De nieuwe structuur zal gebundeld zijn rond een aantal thematische clusters en moet er vooral voor zorgen dat de sector proactief kan inspelen op belangrijke uitdagingen zoals bijvoorbeeld het exportdossier er een is. De sector moet aan introspectie doen en moet fierheid uitstralen, maar moet zich er tegelijk ook bewust van zijn dat dat een belangrijke verantwoordelijkheid met zich meebrengt. Dat geldt voor de beeldvorming naar de consument, maar evengoed als het over export gaat.
Wat die export betreft merkt gedelegeerd bestuurder Michael Gore overigens op dat exporterende bedrijven steeds meer geconfronteerd worden met verticale eisen per land. In dat opzicht zijn de bilaterale vrijhandelsakkoorden die Europa afsluit met derde partijen dus van groot belang. “En als het dan specifiek over de landbouwsector en de export van vlees gaat, dan moeten we erkennen dat zo’n akkoord een mes is dat langs twee kanten kan snijden”, aldus Jean-Luc Mériaux, secretaris-generaal van UECBV, de Europese tegenhanger van FEBEV. “Sommige akkoorden zijn namelijk offensief, wat wil zeggen dat ze erop gericht zijn de eigen export te stimuleren. Anderen zijn defensief, wat wil zeggen dat er voor sommige sectoren toegevingen worden gedaan en de importquota worden verhoogd of opgeheven. Dat zien we als sector uiteraard minder graag gebeuren.”
De vleesconsumptie binnen de Europese Unie daalt gestaag, vooral dan als het over rundvlees gaat. Maar buiten Europa zorgt de stijgende welvaart in ontwikkelingslanden ervoor dat de vraag naar dierlijke eiwitten toeneemt. “Ik trap een open deur in als ik zeg dat hier kansen liggen voor de Europese vleessector”, aldus Mériaux. “We zien dat eurocommissaris Phil Hogan na de Russische importban met een heus diplomatiek offensief is gestart om nieuwe handelsverdragen af te sluiten. Dit jaar trok hij naar Colombia, Mexico, China, Japan, Indonesië, Singapore en Vietnam. Voor volgend staan Canada, Iran, Nigeria en Centraal-Amerika op het programma. Dat is alvast een hoopvol signaal.”
Met Yvan Dejaegher, directeur-generaal van mengvoederkoepel BEMEFA, kwam ook de toelevering aan het woord. De mengvoedersector draagt samenwerking hoog in het vaandel, zo blijkt uit de lange lijst met sectorafspraken, convenanten en andere overeenkomsten die BEMEFA in het verleden afsloot om gedeelde doelstellingen te bereiken, of dat nu over antibioticagebruik, milieumaatregelen of duurzaamheidscharters gaat. “Communicatie en transparantie zijn een must om de geloofwaardigheid en de controleerbaarheid van de hele keten te garanderen”, aldus Dejaegher, die in dat kader onder meer verwijst naar de uitwisselbaarheid van kwaliteitssystemen in de buurlanden.
Ook voor Tom Mertens van de spiksplinternieuwe Vlaamse Producenten Organisatie Varkenshouders (VPOV) is transparantie één van de belangrijkste kernwaarden in het streven naar duurzame ketenrelaties. Onder het motto ‘de boer aan het roer’ wil de varkenscoöperatieve het aanbod beter afstemmen op de vraag, en markttransparantie is daarvoor een absolute basisvereiste. Maar ook onderling moet de gegevensuitwisseling zijn nut bewijzen: hoe zit het met energieverbruik, de medicatiedruk, de grondstoffen en de mest bij collega-varkensboeren? “We moeten meer begrip genereren voor elkaars verdienmodel om tot een sterkere keten te komen”, zo luidt de wervende oproep van Mertens.
De laatste schakel die aan bod kwam is de schakel die tussen de productie en de verwerking enerzijds, en de consument anderzijds staat. Nathalie De Greve kwam in naam van de Belgische handel – verenigd in sectorkoepel Comeos – uitleggen hoe zij die ‘samen sterk’ precies opvatten. De sector moet een antwoord zien te verzinnen op een lange lijst uitdagingen: retailers worden geconfronteerd met steeds meer etnische diversiteit, dalende winkeltrouw, een wijzigend consumptiepatroon, nieuwe consumenteneisen, nieuwe verkoopkanalen, enzovoort.
Om die uitdagingen de baas te kunnen is de sector aangewezen op, jawel, samenwerking. Tussen de retailers onderling, door gedragscodes rond gemeenschappelijke uitdagingen zoals voedselverlies of voedselveiligheid, maar ook tussen de retail en de voedingsindustrie. “Onlangs nog tekende onze sector een gezondheidsconvenant met FEVIA”, aldus De Greve. Een derde samenwerkingsniveau is dat van de producenten. “We mogen fier zijn op het ketenoverleg in België, al moet je ook wel duidelijk omlijnen wat je er precies van verwacht. Het ketenoverleg is geen crisisoverleg, wel een aanmoediging om nog meer en beter samen te werken en om informatie uit te wisselen. Zo kunnen lage landbouwprijzen niet beschouwd worden als een oneerlijke handelspraktijk en vallen ze dus niet onder de afspraken binnen de gedragscode”, zo besluit De Greve.
