Contouren nieuw Europees landbouwbeleid uitgelekt

Minder directe inkomenssteun voor boeren, een lager maximaal bedrag per bedrijf, prioriteit voor jonge boeren en bedrijfsopvolging en meer nationale invulling van de regels. Dat zijn enkele kernpunten van de voorstellen van het nieuwe Europese landbouwbeleid, zo blijkt uit een uitgelekt document van de Europese Commissie dat enkele landbouwmedia konden inkijken. De officiële toekomstplannen voor het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) worden normaal pas eind november officieel voorgesteld.

Na een publieke bevraging over de toekomst van het GLB startte de Europese Commissie met het uitwerken van een voorstel voor het landbouwbeleid na 2020. Dit voorstel zou normaal pas volgende maand voorgesteld worden, maar de belangrijkste krachtlijnen lekten al eerder uit. Directe inkomenssteun, dat vandaag gemiddeld goed is voor 46 procent van het inkomen van landbouwers en waarbij sterke verschillen zijn van lidstaat tot lidstaat, zou teruggeschroefd worden. Ook de verdeling van die inkomenssteun, die volgens sommigen oneerlijk lijkt, zou meer gebalanceerd moeten worden, zo staat te lezen in de nota. Al wordt er meteen op gewezen dat vandaag al het grootste deel van de steun gaat naar middelgrote familiebedrijven.

De Commissie zou daarvoor drie maatregelen voorzien. Zo zou er een plafond komen van maximum 60.000 tot 100.000 euro per ontvanger en relatief meer steun voor kleine landbouwbedrijven. Tenslotte zou de steun ook beperkt blijven tot bedrijven die voor hun voortbestaan afhankelijk zijn van de landbouw. Tegelijkertijd moet het nieuwe GLB doorgaan met het verkleinen van de kloof in euro’s die uitbetaald worden per hectare tussen lidstaten in het oosten en westen van de Europa.

Andere punten die genoemd worden in de conceptnota gaan over het verbeteren van de marktpositie van boeren, risicomanagement en crisismaatregelen. Speciale aandacht zou daarbij gaan naar jonge boeren en naar bedrijfsopvolging. Maatregelen in het kader van vergroening en klimaat moeten dan weer meer samenhang krijgen. Dat kan een samenvoeging betekenen van de huidige vergroeningsmaatregelen binnen de eerste pijler en maatregelen gericht op milieu en klimaat in de tweede pijler. Lidstaten krijgen ook meer ruimte om zelf doelen te stellen of te schuiven met geld van de eerste naar de tweede pijler zonder dat ze daarvoor zelf geld bij moeten leggen.

Op 29 november begint de communicatie van de plannen. Vervolgens staat het begin december op de agenda van de landbouwcommissie in het Europees Parlement en op de agenda van de Landbouwraad. In mei 2018 moeten dan de contouren van de meerjarenbegroting van de EU duidelijk worden. In de tweede helft van 2018 worden de eerste voorstellen voor regelgeving verwacht.