De Gucht zoekt samen met perentelers naar oplossingen

Europees commissaris voor Handel, Karel De Gucht, verwacht geen snelle oplossing voor het conflict met Rusland. Er lijkt dus niet meteen een einde te komen aan het economische lijden van de land- en tuinbouw. Belangrijkste nieuws dat op het overleg van de Haspengouwse fruitsector met De Gucht te rapen viel, was dat met de 125 miljoen euro die de Commissie al reserveerde het landbouwcrisisbudget van ruim 400 miljoen euro nog onaangeroerd is. Maar naast 500 à 600 miljoen euro financiële steun deed de EU-commissaris geen grote beloftes, ook niet wat uitzonderingen op het mededingingsrecht betreft. De Europese Commissie gaat dat laatste wel onderzoeken.
28 augustus 2014  – Laatste update 4 april 2020 15:17
Lees meer over:

Europees commissaris voor Handel, Karel De Gucht, verwacht geen snelle oplossing voor het conflict met Rusland. Er lijkt dus niet meteen een einde te komen aan het economische lijden van de land- en tuinbouw. Belangrijkste nieuws dat op het overleg van de Haspengouwse fruitsector met De Gucht te rapen viel, was dat met de 125 miljoen euro die de Commissie al reserveerde het landbouwcrisisbudget van ruim 400 miljoen euro nog onaangeroerd is. Maar naast 500 à 600 miljoen euro financiële steun deed de EU-commissaris geen grote beloftes, ook niet wat uitzonderingen op het mededingingsrecht betreft. De Europese Commissie gaat dat laatste wel onderzoeken.

De Gucht was naar Zuid-Limburg afgezakt op uitnodiging van Hilde Vautmans, schepen van Landbouw en Fruitteelt in Sint-Truiden. De Europese commissaris werd ontvangen door Vautmans, Truiens burgemeester Veerle Heeren en een delegatie van voornamelijk fruittelers, veilingen en Boerenbond. In een gesprek achter gesloten deuren schetste De Gucht een duidelijk beeld van de Rusland-crisis. Hij vertelde dat een oplossing nog niet direct in de maak is, waarmee hij de hoop van de telers de kop indrukte over een snelle heropening van de Russische grenzen voor hun fruit.

De EU-commissaris, wiens komst naar Haspengouw sterk op prijs werd gesteld, maakte de fruitsector geen blaasjes wijs als het over de remedies van hun handelspijnen ging. In het besef dat één sector het gelag betaalt, wil Europa met geld over de brug komen. Daar liet De Gucht geen twijfel over bestaan. Hij noemde een bedrag van 500 à 600 miljoen euro. Dat bestaat uit de 125 miljoen euro die al vrijgemaakt is en de ruim 400 miljoen euro uit het landbouwcrisisfonds die nog niet aangesproken is. De 125 miljoen euro komt weliswaar uit het landbouwbudget, maar niet uit de crisisreserve. Daar bestond eerst nog twijfel over.

Namens Boerenbond benadrukte Georges Van Keerberghen dat zelfs 500 tot 600 miljoen euro niet zal volstaan om de verliezen voor een hele agrovoedingsindustrie in Europa verteerbaar te maken. Ook herinnerde hij De Gucht eraan dat zoals de kaarten nu liggen de landbouwsector met eigen middelen de eigen problemen aan het oplossen is. Voor andere en meer middelen om de crisis te bezweren, verwees de commissaris door naar de lidstaten gelet op het strikte budgettaire keurslijf waarin de EU zit. “Bovendien is het landbouwbudget niet de kleinste Europese geldpot”, voegde hij er fijntjes aan toe.

Als De Gucht aanstuurt op solidariteit 'met' maar vooral 'binnen' de sector, dan komen de centen daarvoor finaal van de belastingbetaler. Filip Lowette, algemeen directeur van de Belgische Fruitveiling, stelt dan ook de vraag of de publieke opinie bereid is om - via Europese compensaties voor de landbouw - mee de gevolgen te dragen van de huidige handelsoorlog. Uiteraard zoekt de sector zelf ook naar oplossingen, maar Lowette maakte duidelijk dat er geen mirakels verwacht mogen worden. “Door de boycot valt voor BFV een afzet van 40 à 50 miljoen kilo peren weg. Als we dan dit jaar 8 miljoen kilo in plaats van 1 miljoen kilo peren naar China kunnen exporteren, dan is dat geen structurele oplossing.” De veilingdirecteur sprak dan ook van een “onvoorstelbare catastrofe”.

Het besef dat de Russische markt voor langere tijd afgesloten kan zijn, kwam duidelijk hard aan. Fruitteler Karel Vaes, die op zijn bedrijf soelaas zoekt in de korte keten, stak een pleidooi af voor een door de ganse keten gehanteerde minimumprijs voor fruit. “Nu dumpen we onze producten aan onleefbare prijzen. We moeten terug orde scheppen op de markt en volgens mij moet je daarvoor de principes van de vrije markt even durven loslaten.” Philippe Appeltans van het Verbond van Belgische Tuinbouwcoöperaties (VBT) pikte daar meteen op in door De Gucht erop te wijzen dat de Europese Commissie een uitzondering op de mededingingswetgeving kan toestaan.

Aan VILT legt Appeltans uit dat de Europese Unie na de EHEC-crisis in de groentesector tot het besef kwam dat haar crisisinstrumenten niet volstaan. Daarop is beslist om de mogelijkheid te voorzien dat uitzonderlijk én tijdelijk de mededingingswetgeving op non-actief wordt gezet zodat marktspelers afspraken kunnen maken met het oog op een sanering van de markt. Hoewel het instrument dus voorhanden is en de nood hoog is, toonde De Gucht zich er geen groot fan van. Een minimumprijs op de interne markt hanteren, houdt hij niet voor mogelijk.

Daarop wees BFV-directeur Lowette op de andere mogelijkheden dan prijsafspraken, bijvoorbeeld alle klasse-twee-peren uit de markt halen. Dat leek meer bespreekbaar voor de EU-commissaris. Zowel veilingenverbond VBT als de veilingen BFV en BelOrta geven te kennen dat zij willen ingrijpen in de markt mits Europa daar de toestemming toe geeft. De Gucht zou het bespreken met zijn collega die bevoegd is voor Economie. Hij zei er wel al meteen bij dat de Europese Commissie zeer terughoudend is om grote afwijkingen op de mededinging toe te staan “uit vrees dat die markt- of prijsafspraken na de crisis niet verdwijnen”.

Ook de compensatie voor het niet oogsten van perenboomgaarden kwam ter sprake, onder meer omdat Lowette garanties wou dat Europa effectief met geld over de brug zou komen. Die belofte volgde ook. Ondanks de stevige Europese tussenkomst wordt dit een financiële opdoffer voor de producentenorganisaties. Geen veiling is daarop voorzien zodat BFV volgens Lowette een lening zal afsluiten om die daarna solidair af te betalen. De 6.440 euro die een coöperatieve teler krijgt voor het niet oogsten van een hectare peren, wordt voor de helft door Europa gefinancierd. Voor de andere helft geldt het principe van cofinanciering, al kwam uit de bus dat de EU van dit bedrag opnieuw 50 procent voor zijn rekening zal nemen.

Al 20 jaar lang stuurt de EU erop aan dat groente- en fruittelers zich verenigen in producentenorganisaties. Daarom vindt Philippe Appeltans van VBT het getuigen van consistent beleid dat een coöperatieve teler – “die altijd zijn verantwoordelijk nam tegenover zijn sector” – een hogere vergoeding krijgt. Waar iedereen meer moeite mee heeft, de producenten in de eerste plaats, is dat een mooie oogst vernietigd moet worden om alleen maar de kosten te kunnen recuperen. Dat de respons op de niet-oogsten-maatregel toch behoorlijk groot is, wil zeggen dat veel telers met spijt in het hart besluiten om niet te plukken. Maar anderen, zoals teler en exporteur Tony Derwael, vertikken dat. Derwael wil op zoek gaan naar de ‘gaten’ in de markt die ontstaan door de wereldwijde verschuivingen in de handel. Hij vindt het een schande dat goed fruit vernietigd wordt en gelooft dat het geld beter besteed zou kunnen worden aan exportrestituties.

Dat voorstel genoot weinig bijval van Karel De Gucht. De EU-commissaris vestigt daarentegen zijn hoop op de Amerikaanse en Canadese markt. “Ik ga er in de VS op aandringen dat zij hun markt openstellen voor Europese producten omdat wij harder getroffen worden door de Russische tegenmaatregelen”, verduidelijkte hij. Met Canada is bijna een vrijhandelsakkoord beklonken. Een collega van Derwael herinnerde alle aanwezigen aan de pukkelpopstorm en de magere jaren die daarop volgden. De financiële problemen op bedrijven zijn met andere woorden groot terwijl het maar de vraag is of de huidige oplossingen zullen volstaan. De teler in kwestie vreest dat het effect van niet oogsten op de prijs onvoldoende zal zijn. En de interventieprijs voor het uit de markt halen van peren moet volgens hem verhoogd worden zoals dat ook gebeurde voor de groenten ten tijde van de EHEC-crisis. “Van acht eurocent per kilo kan ik alleen de plukkosten terugbetalen”, klonk het bedroefd.

Gerelateerde artikels

Er zijn :newsItemCount nieuwe artikels sinds jouw laatste bezoek