De Standaard openbaart fraude met mestverwerking

Daags voor de stemming van het nieuwe mestactieplan in het Vlaams Parlement schrijft De Standaard dat "de beerput open moet". Wat volgt, is een artikel over het geknoei op grote schaal met mestverwerking in Vlaanderen. (Half)lege vrachtwagens die rijden tussen boer en mestverwerker moeten de indruk wekken dat de mest verwerkt wordt. In werkelijkheid wordt de mest alleen afgevoerd op papier en komt hij toch als ruwe dierlijke mest terecht op landbouwgrond. Hoe groot de omvang van de fraude is, is niet becijferd. De anonieme bronnen die uit de biecht spreken, hebben het over "een miljoenenkwestie".

De slechte resultaten van het mestbeleid worden deels toegeschreven aan de weersextremen van de afgelopen jaren. Uit een artikel in De Standaard over gesjoemel met mestverwerking blijkt dat er meer aan de hand is. De krant sprak met landbouwers, mestverwerkers, een erfbetreder, een medewerker van de Vlaamse Landmaatschappij en mensen uit de milieubeweging. Allemaal getuigen zij anoniem uit angst voor represailles. Het was Vlaams parlementslid Bart Caron (Groen) die de bal aan het rollen bracht met een online oproep aan wie meer uitleg kon geven over de aanslepende problemen met nitraat en fosfaat in waterwegen.

De getuigenissen gingen over de lege en halfvolle vrachtwagens die tussen veebedrijven en mestverwerkers rijden. Transporteurs en mestverwerkers worden vergoed om niets te vervoeren en niets te verwerken, wat nog steeds goedkoper zou zijn dan de mestverwerking effectief laten plaatsvinden. Deze verhalen werden volgens de krant bevestigd, ook door de Vlaamse Landmaatschappij waar de Mestbank deel van uitmaakt. "Iedereen in de sector blijkt te weten dat deze truc veelvuldig wordt toegepast, maar ingegrepen wordt er niet", oordeelt De Standaard, die er het falen van de zelfregulering door de sector in ziet en een reden om de bevoegdheden landbouw en milieu in de volgende Vlaamse regering te splitsen.

Het nieuwe mestactieplan dat woensdag gestemd wordt in het Vlaams Parlement bevat een aanzienlijke verstrenging van de regels en vergroot volgens de Vlaamse Landmaatschappij (VLM) hun slagkracht voor handhaving, onder meer via het opleggen van dwangsommen en de installatie van debietmeters. Dat laatste is een nieuw instrument om de mazen van het net te verkleinen. "Fraude is ontoelaatbaar", zo is te horen bij VLM.

Ook Boerenbond is daar helder over, en vindt dat dergelijke praktijken "een kaakslag zijn voor de overgrote meerderheid van de landbouwers die wél correct handelen". Mestverwerking is de hoeksteen van het Vlaamse mestbeleid, aldus Boerenbond, zodat geldgewin in hoofde van enkelingen de toekomst van een sector niet mag hypothekeren. Waar de krant laat uitschijnen dat er op grote schaal gesjoemeld wordt, heeft de landbouworganisatie het dus over malafide praktijken door enkelingen. Het Algemeen Boerensyndicaat is op zijn beurt vragende partij om fraudeurs aan te pakken "want nu worden ook boeren bestraft die het goed menen".