EFSA vindt maar één Xylella-bacteriestam in Zuid-Italië

Wetenschappers hebben in opdracht van voedselveiligheidsautoreit EFSA de plantenbacterie Xylella fastidiosa ontleed. Ze vonden maar één type van de bacterie terug, wat relatief goed nieuws is maar tegelijk een schrale troost voor een Italiaanse boer die net zijn olijfboomgaard verloor. In de regio Apulia in het zuiden van Italië houdt Xylella lelijk huis. Elke haard betekent een kaalslag van de omgeving want behalve de aangetaste planten worden ook alle waardplanten binnen een straal van 100 meter vernietigd op bevel van Europa. Tegen die kaalkap is veel weerstand in Italië zodat de handhaving door de overheid mank loopt.

Op vraag van de Europese Commissie namen wetenschappers van EFSA de plantenbacterie Xylella fastidiosa onder de loep. Eerder was een studie verschenen waarin geopperd werd dat er meerdere types van de bacterie in de Italiaanse regio Apulia schade aan olijfboomgaarden aanrichten. Het wetenschappelijk panel van EFSA is daar echter niet van overtuigd na een literatuurstudie en verdere analyse van de DNA-sequentie van de bacteriepopulatie in Apulia. Voor die sequentie-analyse werd gebruikgemaakt van een database waarin sinds 2005 het DNA verzameld is van bijna 300 verschillende stalen Xylella fastidiosa.

Tegenover de studie uit 2014 die anders beweert, staan heel wat wetenschappelijke papers die de uitbraken van Xylella fastidiosa in Apulia altijd typeren als de variant ST53. EFSA vermoedt dat de methodiek van de onderzoeker met dissidente stem niet helemaal juist zat. Wel erkent men de nood aan meer analyses want momenteel zijn maar data beschikbaar over 18 geïsoleerde fastidiosa-bacteriën uit Apulia terwijl het er veel meer zouden moeten zijn. Hoe meer DNA-analyses gebeuren, des te sneller kan men een verandering in de bacteriestam of een reeds bestaande diversiteit in de populatie op het spoor komen.

Een nieuwe variant van de bacterieziekte is een ernstige en onvoorspelbare bedreiging voor de plantengezondheid. Het insect dat de plantenziekte verspreidt, een dwergcicade, is zo’n efficiënte vector dat een uitbraak snel dramatische proporties kan aannemen. Het werk van EFSA in opdracht van de Europese Commissie moet je ook zien in het licht van de kritiek op de Europese aanpak. Het verwijderen van alle waardplanten in een straal van 100 meter rond een besmette plant of boom, ongeacht hun gezondheidsstatus, is volgens sommigen helemaal geen goede bestrijdingsstrategie. Daarom zoekt de Europese Commissie naar een betere wetenschappelijke onderbouwing van de door haar gecoördineerde aanpak.

Meer info: EFSA