EU moet nog kloof in inkomenssteun aan landbouw dichten

Ieder jaar moeten de lidstaten de Commissie briefen over de wijze waarop ze de rechtstreekse landbouwsteun uit de Europese schatkist verdeeld hebben onder hun landbouwers. Uit de analyse van de cijfers die voor 2013 verzameld werden, blijkt dat inkomenssteun aan landbouwers goed is voor 71 procent van de uitgaven binnen het gemeenschappelijk landbouwbeleid. De aard en omvang van een landbouwbedrijf bepalen hoeveel subsidies de bedrijfsleider ontvangt zodat de steun niet gelijk verdeeld wordt. De vele kleine boerderijtjes in (Oost-)Europa, zo’n 80 procent van alle begunstigden, ontvangen (slechts) 20 procent van het pijler-I-budget. Hoewel daar een logica achter zit - grote boeren leden meer verlies bij de afbouw van marktinterventie -, is een faire steunverdeling één van de doelstellingen van de hervorming van het EU-landbouwbeleid.
4 februari 2015  – Laatste update 4 april 2020 15:19
Lees meer over:

Ieder jaar moeten de lidstaten de Commissie briefen over de wijze waarop ze de rechtstreekse landbouwsteun uit de Europese schatkist verdeeld hebben onder hun landbouwers. Uit de analyse van de cijfers die voor 2013 verzameld werden, blijkt dat inkomenssteun aan landbouwers goed is voor 71 procent van de uitgaven binnen het gemeenschappelijk landbouwbeleid. De aard en omvang van een landbouwbedrijf bepalen hoeveel subsidies de bedrijfsleider ontvangt zodat de steun niet gelijk verdeeld wordt. De vele kleine boerderijtjes in (Oost-)Europa, zo’n 80 procent van alle begunstigden, ontvangen (slechts) 20 procent van het pijler-I-budget. Hoewel daar een logica achter zit - grote boeren leden meer verlies bij de afbouw van marktinterventie -, is een faire steunverdeling één van de doelstellingen van de hervorming van het EU-landbouwbeleid.

In 2015 krijgt de hervorming van het Europees landbouwbeleid, die in december 2013 politiek overeengekomen werd, uitwerking op het terrein. Pijler I van het gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) wordt door de Europese beleidsmakers flink door elkaar geschud. In de toekomst moeten landbouwsubsidies eerlijker verdeeld worden. De historische referentie waarop betalingen gebaseerd werden, verdwijnt zoetjesaan zodat betalingsrechten minder van waarde zullen verschillen dan de oude toeslagrechten deden. Bovendien ziet de EU erop toe dat het gemiddelde betalingsrecht tegen 2019 in geen enkele lidstaat lager zal zijn dan 196 euro per hectare. Dat komt ongeveer overeen met 75 procent van het EU-gemiddelde.

Met het Europese streven naar een faire steunverdeling in het achterhoofd is het interessant om in de statistieken van betalingsjaar 2013 op zoek te gaan naar de grote verschillen. Het aantal begunstigden van landbouwsteun is sinds 2005 afgenomen, hoewel de EU er bijna tien procent boeren bij kreeg toen Bulgarije en Roemenië in 2007 lid werden. Dat zijn vooral kleinschalige landbouwers want niet minder dan 51 procent van de kleine boerderijtjes in de EU situeert zich in één van die twee lidstaten.

De vermindering van het aantal begunstigden doet zich zowel in de vijftien oude (-15%) als in de tien nieuwe lidstaten (-7%), Bulgarije en Roemenië (samen -4%) voor. Het is te wijten aan de continue daling van het aantal landbouwbedrijven en de schaalvergroting die gelijktijdig plaatsgrijpt in de sector. De gemiddelde enveloppe met subsidies wordt groter omdat het vooral de kleine landbouwbedrijven zijn die verdwijnen.

De kloof tussen oude en nieuwe lidstaten wordt steeds kleiner maar is nog altijd aanzienlijk. Ter illustratie: in ons land ontvangen meer dan vier op de tien landbouwers tussen 10.000 en 50.000 euro directe steun terwijl driekwart van de Bulgaarse en Roemeense boeren in 2013 hoop en al 500 euro mocht bijschreven op de bankrekening.

Dat het verschil kleiner wordt, is goed te zien sinds 2008. In de 15 oude lidstaten steeg de gemiddelde inkomenssteun per begunstigde nog met 11 procent, als gevolg van schaalvergroting. Begunstigden van landbouwsubsidies deden in de nieuwe lidstaten een veel betere zaak: gemiddeld 139 procent erbij voor een landbouwer in de nieuwe lidstaten en zelfs 180 procent meer voor een Bulgaarse of Roemeense boer. Dit nivelleringsproces zal versneld doorgaan gelet op de jongste hervorming van het landbouwbeleid.

Van de nieuwe lidstaten zijn Polen en Roemenië het best bedeeld met Europese landbouwsubsidies voor inkomenssteun aan de producenten. In de EU-15 zijn dat Frankrijk, Spanje, Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en Italië.

Meer info: Distribution of direct aid to farmers

Gerelateerde artikels

Er zijn :newsItemCount nieuwe artikels sinds jouw laatste bezoek