EU-rechter verplicht EFSA tot meer transparantie

De Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) moet de studies rond toxiciteit en carcinogeniteit van onkruidverdelger glyfosaat openbaar maken. Dat heeft het Gerecht van de Europese Unie beslist. De zaak werd aanhangig gemaakt door een aantal leden van het Europees Parlement, onder wie landgenoot Bart Staes (Groen). Hij kadert deze juridische stap in de strijd voor een meer duurzame landbouw, “en tegen de machtsconcentratie van de agrochemische industrie die op allerlei manieren zeer ongezonde proporties heeft aangenomen”.
7 maart 2019  – Laatste update 14 september 2020 14:49
Lees meer over:

De Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) moet de studies rond toxiciteit en carcinogeniteit van onkruidverdelger glyfosaat openbaar maken. Dat heeft het Gerecht van de Europese Unie beslist. De zaak werd aanhangig gemaakt door een aantal leden van het Europees Parlement, onder wie landgenoot Bart Staes (Groen). Hij kadert deze juridische stap in de strijd voor een meer duurzame landbouw, “en tegen de machtsconcentratie van de agrochemische industrie die op allerlei manieren zeer ongezonde proporties heeft aangenomen”.

In 2017 werd de Europese markttoelating voor glyfosaat, het werkzame bestanddeel in onder meer Roundup, met vijf jaar verlengd. De studies die aan de basis van die beslissing lagen, werden niet openbaar gemaakt. Meer dan een miljoen Europese burgers spraken daar toen hun bezorgdheid over uit via een online petitie. Wereldwijd is glyfosaat het meest gebruikte pesticide in de landbouw. Op andere continenten is de verkoop van het totaalherbicide sterk gestegen na de introductie in 1996 van Monsanto’s ‘Roundup Ready’-gewassen, genetisch gewijzigde planten die bestand zijn tegen een onkruidbestrijding met glyfosaat.

Bij het Europese Gerecht, een afdeling van het Europees Hof van Justitie, werden twee zaken aangespannen tegen EFSA, onder meer door de groene fractie in het Europees Parlement. Het Gerecht beslist donderdag dat EFSA de studies openbaar moet maken, “omdat de informatie over de invloed op het milieu van hoger openbaar belang is dan de bescherming van de commerciële belangen van de betrokken bedrijven”. In zijn arrest stelt het Gerecht: “Het belang van het publiek bij toegang tot milieu-informatie bestaat er juist in niet alleen te vernemen wat er in het milieu vrijkomt of voorzienbaar zal vrijkomen, maar ook te begrijpen hoe het milieu door de uitstoot in kwestie zou kunnen worden aangetast.”

Eind vorig jaar eiste het Europees Parlement al dat EFSA transparanter tewerk zou gaan. Een ruime meerderheid vroeg dat studies openbaar zouden worden gemaakt vooraleer de autoriteit een eindoordeel aflevert. Over een definitief compromis moeten de parlementsleden nog onderhandelen met de lidstaten. Bart Staes, één van de vier groene parlementsleden die in 2017 naar de rechter stapten, noemt de uitspraak alvast een belangrijke overwinning in de strijd voor meer transparantie. “Toen we aan EFSA toegang vroegen tot de gebruikte wetenschappelijke studies stelde de autoriteit dat het niet alle studies kon vrijgeven en sommige maar ten dele, omdat er auteursrechten op rusten van bedrijven als Monsanto. Het Gerecht stelt nu heel duidelijk dat het publieke belang moet primeren boven het private, commerciële belang.”

Staes herinnert aan het oordeel van het Internationaal Agentschap voor Kankeronderzoek (IARC) van de Wereldgezondheidsorganisatie omtrent de carcinogene eigenschappen van glyfosaat. “Begin 2015 oordeelde IARC dat glyfosaat waarschijnlijk kankerverwekkend is voor mensen. De wetenschappers baseerden zich hiervoor op onderzoeksgegevens die alleen publiek consulteerbaar zijn en door onafhankelijke wetenschappers kunnen gecheckt worden. Zes maanden later sprak EFSA deze conclusie tegen: er is geen probleem met glyfosaat voor mensen (wel voor dieren). Nog later herhaalt het Europees Chemisch Agentschap (ECHA) dit oordeel. Eveneens op basis van wetenschappelijke studies, waarvan het merendeel weliswaar niet gepubliceerde gegevens bevat. Moeilijk te checken dus. En daar zit de kern van het probleem want de essentie van wetenschap is dat andere wetenschappers de uitkomsten van onderzoek tegen het licht kunnen houden.”

Bron: Belga / eigen verslaggeving

Beeld: Corporate Europe Observatory

Gerelateerde artikels

Er zijn :newsItemCount nieuwe artikels sinds jouw laatste bezoek