EU twijfelt aan natuurontwikkeling Antwerpse haven
Volgens een advies van de Europese Commissie is de aanpak van proactieve natuurontwikkeling in het havengebied Antwerpen niet conform de Europese Habitat- en Vogelrichtlijn. De Commissie meent dat de aanleg van de nieuwe natuurgebieden zoals beschreven in het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan (GRUP) niet gebeurt om de negatieve gevolgen van de havenuitbreiding voor natuur te voorkomen of te verminderen, maar wel om deze te compenseren. De Vlaamse overheid reageert verbaasd. Het is nu aan het Europees Hof van Justitie om zich over de zaak uit te spreken.
De Europese Commissie laat weten dat het zijn twijfels heeft bij de natuurontwikkeling in het Antwerpse havengebied en oordeelt dat de aanleg van de nieuwe natuurgebieden niet conform de Habitat- en Vogelrichtlijn zijn. De Vlaamse aanpak beoogde met het proactief ontwikkelen van natuur in de nieuwe natuurgebieden aangeduid in het GRUP ‘Afbakening zeehavengebied Antwerpen, deel havenontwikkeling Linkerscheldeoever’ te kunnen garanderen dat de Europese natuurdoelen worden gerealiseerd voor de hele Linkerscheldeoever.
In een tweede fase kunnen dan de delen van het havengebied op de Linkerscheldeoever die nu nog een natuurfunctie hebben aangesneden worden voor verdere havenuitbreiding zonder afbreuk te doen aan de Europese natuurdoelen. “De keuze voor de proactieve aanpak van natuurontwikkeling is gebaseerd op jarenlang overleg met de betrokken overheden, belangenorganisaties en wetenschappers”, zo klinkt het bij de Vlaamse overheid.
De Raad van State betwijfelde of die proactieve aanpak conform de Europese Habitatrichtlijn is. Daarom verzocht de Raad op 20 november 2015 het Europees Hof van Justitie om zich over die aanpak uit te spreken. In afwachting van een definitieve uitspraak in de lopende procedure schorste de Raad van State het GRUP gedeeltelijk. Op vraag van het Europees Hof heeft de Europese Commissie nu een advies verleend over deze proactieve aanpak. Daarin stelt de Commissie vast dat er bij de havenontwikkeling belangrijke natuurwaarden verloren gaan, terwijl de natuurdoelstellingen op Linkerscheldeoever momenteel niet gehaald worden. Volgens haar gaat het dus wel om natuurcompensatie en had de overheid de regels voor natuurcompensatie moeten toepassen.
Vanuit de Vlaamse overheid wordt verbaasd gereageerd: “Het standpunt van de Europese Commissie wekt verwondering”, aldus Jan Hemelaer, procesmanager van Ontwikkeling Havengebied Antwerpen. “Vlaanderen rapporteert al meer dan tien jaar over de aanpak en opvolging van de natuurontwikkeling in het havengebied aan de Europese Commissie. Uit informele contacten de voorbije jaren bleek telkens dat de Commissie de proactieve natuuraanpak in het havengebied Antwerpen beschouwt als een voorbeeld van hoe havenontwikkeling in een Europees beschermd natuurgebied toch hand in hand kan gaan met een versterking van de natuurwaarden. De Vlaamse overheid vraagt dan ook op korte termijn een overleg met Europa.”
Het is nu aan het Europees Hof van Justitie om zich over de zaak uit te spreken. Dat gebeurt ten vroegste over enkele maanden. Daarna zal de Raad van State het arrest van het Hof van Justitie onderzoeken en oordelen over het GRUP. “Intussen blijven de betrokken overheden de maatregelen voortzetten om de impact van de havenontwikkeling op bewoners, landbouw, milieu en natuur, mobiliteit,… op te vangen en te milderen”, aldus Hemelaer. “Ook de natuurontwikkeling gaat verder, want de natuurgebieden moeten ingericht zijn vooraleer er verdere havenontwikkeling kan plaatsvinden. Dat staat los van de keuze voor de proactieve of de compenserende aanpak.”
