Europa geeft de strijd tegen bacterievuur op

Bacterievuur, een plantenziekte die grote schade kan veroorzaken in fruitplantages, wordt eind dit jaar geschrapt van de Europese lijst van quarantaineziekten. “Onbegrijpelijk dat Europa dit beslist”, reageert Glabbeeks burgemeester Peter Reekmans in Het Laatste Nieuws, “want de enige manier om bacterievuur te bestrijden, is de besmette plant of boom verwijderen.” Regelmatig snoeien, houdt meidoornhagen gezond en buren-fruittelers te vriend. Als stok achter de deur voor eigenaars die een haard van bacterievuur niet aanpakken, stelt Reekmans het schepencollege een aanpassing aan het politiereglement voor. Fruitteler en sectorvoorzitter Luc Borgugnons doet via VILT een oproep aan andere fruitgemeenten om het voorbeeld van Glabbeek te volgen.

Voor een fruitgemeente als Glabbeek is de bestrijding van bacterievuur een prioriteit. Burgemeester Peter Reekmans (Dorpspartij) vindt het dan ook geen goede zaak dat de meldings- en bestrijdingsplicht die hoort bij het Europese statuut van quarantaineziekte verdwijnt. In december schrapt Europa bacterievuur namelijk van de lijst. Reekmans wil gepast reageren in functie van van de vele fruitplantages in Glabbeek: “Het schepencollege komt bijeen om een nieuwe verordening te stemmen in het politiereglement. Als gemeente moeten wij een stok achter de deur houden voor het geval meidoornhagen niet voldoende onderhouden worden. De politie kan desnoods een GAS-boete opleggen.”

Slecht onderhouden meidoorn, vuurdoorn, lijsterbes en sierkers in particuliere tuinen zijn een belangrijke verspreidingsbron van bacterievuur. Geraakt een fruitplantage besmet met de ziekte die ook wel ‘perenvuur’ genoemd wordt, dan kan de schade in de tienduizenden euro per hectare lopen. “We willen onze fruittelers beschermen. Ik roep andere gemeenten op om vergelijkbare maatregelen te treffen, want Europa brengt onze Hagelandse fruitteelt in gevaar”, aldus Reekmans. Ter illustratie laat Het Laatste Nieuws fruitteler Marc Reynaerts uit Tienen aan het woord. Hij verloor indertijd 1.400 bomen aan bacterievuur. “De laatste jaren volgden de provincie en de gemeenten de ziekte preventief vrij goed op, maar als Europa de quarantainemaatregelen schrapt, kan dat rampzalig worden voor fruitboeren.”

Op EU-niveau zal de beslissing niet teruggedraaid worden. Medio december verdwijnt bacterievuur onherroepelijk van de lijst quarantaineziekten, bevestigt de sectorvakgroepvoorzitter Fruit bij Boerenbond, Luc Borgugnons, aan VILT. “Voor de ziekten op die lijst geldt er een meldingsplicht. In eigen land is dat aan het Voedselagentschap. Blijkbaar wordt bacterievuur zo vaak en in zo veel landen gesignaleerd dat Europa af wil van de quarantainestatus”, zegt Borgugnons. Hij vindt het vreemd dat Europa de gecoördineerde bestrijding opgeeft met als reden dat bacterievuur niet meer onder controle lijkt. “Bestrijden blijft nodig want anders voltrekt er zich een ramp in de fruitstreek.”

Luc Borgugnons benadrukt dat er nooit sprake was van een heksenjacht op bacterievuur: “De jongste jaren is bacterievuur redelijk goed onder controle omdat er veel gedaan wordt om de inwoners van fruitgemeenten te sensibiliseren. Daardoor groeide het bewustzijn bij mensen dat een meidoornhaag niet in bloei mag komen, maar jaarlijks gesnoeid moet worden. Zo blijft de haag gezond en hoeven fruittelers met plantages in de buurt geen besmetting te vrezen.” Soms schiet sensibilisering tekort, en moet er meer dwingend worden opgetreden ten aanzien van een onwillige burger. Tot dusver kweet het Voedselagentschap zich van die taak en hielden ook gemeentebesturen een oogje in het zeil. De sectorvakgroepvoorzitter Fruit van Boerenbond hoopt dat gemeenten met fruit op hun grondgebied de bestrijding van bacterievuur ter harte blijven nemen. “Dat kan door net zoals Glabbeek een lokaal politiereglement in te stellen waarmee de bestaande meldings- en bestrijdingsplicht bewaard blijft.”

Bacterievuur is zo schadelijk dat ook onze verre exportbestemmingen er als de dood voor zijn. Om conference-peren naar bijvoorbeeld China te kunnen exporteren, werd door de Belgische Fruitveiling in samenwerking met het Voedselagentschap een bacterievuurvrije zone afgebakend in het Waasland. Daar zijn er minder waardplanten van bacterievuur in de omgeving van de fruitplantages. In het kader van het SALK-project voor Limburg werd de voorbije jaren ook in deze provincie ingezet op het creëren van bacterievuurvrije zones. Het Proefcentrum Fruitteelt in Sint-Truiden werkte daaraan mee, en betreurt dan ook de Europese beleidswijziging. “Het zal nodig blijven om haarden van bacterievuur op te ruimen, en het Voedselagentschap hielp ons daar tot dusver bij. Momenteel is het niet duidelijk wat de gevolgen zullen zijn van het wegvallen van de quarantainestatus van bacterievuur. Het is zelfs niet geweten of de quarantainestatus van bacterievuur en het bijbehorende toezicht door het FAVV blijft alleenwel behouden zou blijven voor de plantages van boomkwekerijen en de bufferzones daarrond”, weet pcfruit-onderzoeker Hilde Schoofs.

In Glabbeek en een handvol andere Hagelandse gemeenten kunnen particulieren en groendiensten beroep doen op het EHBB-team (Eerste hulp bij bacterievuur, nvdr.) van het Regionaal Landschap Zuid-Hageland. Na formele vaststelling van bacterievuur komt een ervaren groenploeg ter plekke om de besmette planten te kortwieken.