Europa legt criteria hormoonverstoorders vast

De lidstaten van de Europese Unie hebben dinsdag ingestemd met een reeks wetenschappelijke criteria om zogenaamde hormoonverstorende stoffen in gewasbeschermingsmiddelen te identificeren. De Gezinsbond, Test-Aankoop, Inter-Environnement Wallonie en Europarlementslid Bart Staes reageren teleurgesteld. Ze noemen de criteria te soepel. "De Europese Commissie schiet met haar voorstel zwaar tekort op het vlak van de bescherming het milieu en de volksgezondheid. We kunnen nu alleen maar hopen dat het Europees Parlement de lat opnieuw hoger legt", klinkt het.
4 juli 2017  – Laatste update 14 september 2020 14:40
Lees meer over:

De lidstaten van de Europese Unie hebben dinsdag ingestemd met een reeks wetenschappelijke criteria om zogenaamde hormoonverstorende stoffen in gewasbeschermingsmiddelen te identificeren. De Gezinsbond, Test-Aankoop, Inter-Environnement Wallonie en Europarlementslid Bart Staes reageren teleurgesteld. Ze noemen de criteria te soepel. "De Europese Commissie schiet met haar voorstel zwaar tekort op het vlak van de bescherming het milieu en de volksgezondheid. We kunnen nu alleen maar hopen dat het Europees Parlement de lat opnieuw hoger legt", klinkt het.

Al jaren worstelen de Europese instellingen met de aanpak van hormoonverstoorders in pesticiden en biociden. Eind 2015 werd de Commissie zelfs veroordeeld door het Europese Hof van Justitie omdat ze nog steeds geen criteria had voorgesteld die de aanwezigheid van die stoffen kunnen vaststellen. Dat is noodzakelijk om bepaalde stoffen te kunnen verbieden. 

Een jaar geleden kwam de Commissie dan toch met een voorstel, dat dinsdag groen licht kreeg. Eurocommissaris voor Gezondheid Vytenis Andriukaitis spreekt van "een belangrijke stap in de richting van het eerste regelgevende systeem ter wereld". "Eenmaal geïmplementeerd zal de tekst verzekeren dat elke actieve stof in pesticiden die wordt geïdentificeerd als een hormoonverstoorder beoordeeld en van de markt gehaald kan worden."

Andriukaitis wil de criteria ook aanwenden als springplank naar een bredere aanpak van hormoonverstoorders. Die komen immers niet enkel in pesticiden of biociden voor, maar ook bijvoorbeeld in speelgoed, cosmetica en voedselverpakkingen. Hormoonverstorende stoffen kunnen de hormoonhuishouding van mens en dier ontregelen. De gevaarlijkste varianten zouden volgens de WHO kunnen leiden tot zwaarlijvigheid, onvruchtbaarheid en groeistoornissen bij kinderen.

De tekst is dinsdag goedgekeurd in een technisch comité met vertegenwoordigers van de lidstaten. De Raad, waarin de lidstaten zetelen, en het Europees Parlement hebben nu drie maanden tijd om de criteria onder de loep te nemen vooraleer de tekst definitief wordt goedgekeurd. De Gezinsbond, Test-Aankoop en Inter-Environnement Wallonie hopen alvast dat de Europarlementsleden de hakken in het zand zetten.

"De Europese Commissie schiet met haar voorstel zwaar tekort op het vlak van de bescherming het milieu en de volksgezondheid. We kunnen nu alleen maar hopen dat het Europees Parlement de lat opnieuw hoger legt", stellen ze. België legde zich volgens de organisaties overigens neer bij het "fel afgezwakte" voorstel. Ze roepen ons land op om het voorbeeld van landen als Zweden en Frankrijk te volgen en zelf strengere regels uit te werken. Een informatierapport dat momenteel wordt opgemaakt in de Senaat kan volgens de organisaties een goede aanzet vormen.

Ook Europarlementslid Bart Staes is teleurgesteld, maar toont zich strijdbaar: “De lidstaten hebben vandaag zulke soepele criteria goedgekeurd, dat ze vrijwel geen effect zullen hebben. Ze leggen de bewijslast voor hormoonverstorende effecten van elke chemische stof zo hoog dat de chemische industrie vandaag theatraal-strategisch boos reageert, maar in haar vuistje lacht. Het Europees Parlement heeft echter nog een mogelijkheid om het voorstel terug naar de tekentafel te sturen. Ik ga er met mijn collega's alles aan doen om dat te bewerkstelligen.”

Staes staat niet alleen in zijn kritiek. Gerenommeerde onderzoekers en artsen hebben vorige maand nog gewaarschuwd voor de aanpak die nu op tafel ligt. “De lidstaten wijken opzettelijk af van bestaande regelgeving en definities rondom schadelijke stoffen. Er wordt onduidelijkheid en een onhaalbare bewijslast gecreëerd”, klonk het. Ook Petra De Sutter, senator voor Groen en diensthoofd van de reproductieve geneeskunde aan de Universiteit Gent, deelt die mening: "Geen enkele expert twijfelt nog aan de gezondheidsschade die hormoonverstoorders veroorzaken, toch blijven de lidstaten in de EU de belangen van de agrochemische industrie verdedigen."

Als voorbeeld voor de (te) soepele criteria noemt Staes het chemisch product Bisphenol A, dat eerder al officieel erkend werd als een hormoonverstoorder. “Volgens experten is het helemaal niet zeker of de stof met de vandaag goedgekeurde criteria als hormoonverstoorder erkend zou worden.” Daarenboven schrikt Staes van een clausule die stelt dat pesticiden die speciaal ontworpen zijn om het hormoonstelsel van insecten te ontregelen, sowieso op de markt kunnen blijven, ongeacht het effect dat ze op mens en dier hebben. “Ik kan er niet bij hoe je zo een overduidelijke handreiking naar de agrochemische sector en minachting voor de volksgezondheid in wetgeving durft op te nemen”, reageert hij. 

Bron: Belga / eigen verslaggeving

Gerelateerde artikels

Er zijn :newsItemCount nieuwe artikels sinds jouw laatste bezoek