Europese lidstaten akkoord over nieuwe ggo-regels

De Europese milieuministers zijn het donderdag in Luxemburg eens geraakt over een nieuw kader dat hen de keuze laat om al dan niet de teelt van genetisch gemodificeerde gewassen op hun grondgebied toe te staan. Volgens Europarlementslid Bart Staes staan de lidstaten juridisch zwak als ze aangeklaagd worden door biotechbedrijven en is er van een "redelijk compromis" geen sprake. De Belgische biotechsector betreurt op zijn beurt dat individuele lidstaten een technologie kunnen weigeren op niet wetenschappelijke basis en noemt dat een "negatief signaal" naar alle innovatieve bedrijven.

Het compromis stelt dat aanvragen nog steeds op Europees niveau behandeld worden. Indien goedgekeurd, kunnen de individuele lidstaten vervolgens beslissen om de teelt op hun grondgebied te beperken of te verbieden. Dat kan op basis van milieu- of gezondheidsoverwegingen, maar ook om redenen van openbare orde, ruimtelijke ordening, de sociaaleconomische impact,...

België en Luxemburg stemden als enigen niet in met het compromis. Omdat de deelstaten het al jaren oneens zijn over de kwestie, kon ons land zich niet uitspreken. De Luxemburgse minister Carole Dieschbourg zei dat het nieuwe kader de biotechbedrijven "een belangrijke rol" zal geven. Ze vreest een "golf van toelatingen" voor de teelt van genetisch gemodificeerde gewassen.

De lidstaten zijn al jaren verdeeld over de wenselijkheid van genetisch gemodificeerde gewassen. De tegenstanders betogen dat het nieuwe kader hen meer speelruimte en juridische zekerheid biedt om die gewassen te weren. Momenteel moeten zij nieuwe wetenschappelijke bevindingen inroepen als ze een nationaal verbod willen invoeren tegen de teelt van een Europees goedgekeurd gewas.

De commerciële teelt van deze gewassen komt vooralsnog niet echt van de grond in Europa. Enkel de maïssoort MON810 wordt geteeld, en dan nog voornamelijk in Spanje. Zes andere aanvragen zitten in de pijplijn. Bevoegd eurocommissaris Tonio Borg kondigde overigens aan dat de maïssoort TC1507 binnenkort wordt toegelaten. De lidstaten hoopten nochtans dat de Commissie zou wachten op de inwerkingtreding van het nieuwe kader, maar een arrest van het Europese Hof van Justitie laat Borg naar eigen zeggen geen keuze.

Bart Staes (Groen) vreest dat het compromis de deur opent voor nog meer ggo-gewassen. Het Europarlementslid spreekt van een "paard van Troje" dat de Commissie in staat zal stellen om makkelijker toelatingen te verstrekken en dat juridische problemen zal creëren voor lidstaten die een nationaal verbod invoeren. "Een slecht en ronduit gevaarlijk voorstel, en we gaan er alles aan doen om dit in het Europees Parlement te blokkeren", aldus nog Staes.

Ook essencia, de koepel van de Belgische biotech, is niet onverdeeld gelukkig met de beslissing. "De Raad kiest voor een gemakkelijkheidsoplossing, maar ondergraaft zo de fundamenten van de Europese Unie", zegt Cathy Plasman, secretaris-generaal van bio.be. "Het nationaliseren van een deel van het Europese beleid, gebaseerd op niet objectieve gronden, is een gevaarlijk precedent en tegen de geest van een eengemaakte Europese markt."

Concreet vindt bio.be het niet kunnen dat individuele lidstaten een technologie kunnen weigeren op niet wetenschappelijke basis. "Een negatief signaal naar alle innovatieve bedrijven dat zal meespelen in de afweging om verder in Europa te investeren", zo klinkt het. Verder herhaalt bio.be dat onderzoekers aangetoond hebben dat ggo’s even veilig zijn dan andere gewassen.