Europese suikervraag leidt tot landroof in Cambodja

Het aantal suikerplantages is wereldwijd spectaculair gestegen. Volgens ontwikkelingsorganisaties is de hang naar suiker in het Westen de oorzaak van die opmars. Maar de productie van suikerriet leidt in verschillende landen tot problemen met landrechten. Eén van die landen is Cambodja. De expansie van de suikerproducenten gaat er gepaard met landonteigeningen waarbij lokale boeren hardhandig aan de kant worden gezet. Dat schrijft De Tijd.

Op het eerste gezicht lijkt de Europese honger naar suiker het straatarme land geen windeieren te leggen. Mede dankzij de suikerproductie is de Cambodjaanse economie met flinke sprongen gegroeid. De suikerexport van het land naar de EU verviervoudigde tussen 2012 en 2013 tot een waarde van ruim 38 miljoen euro. De totale economie groeide vorig jaar met 7,2 procent. Maar net zoals in een aantal andere landen, zoals Colombia, India en Brazilië, worden lokale boeren van hun land verdreven door de expansie van de suikerindustrie.

Ontwikkelingsorganisatie Oxfam ziet een duidelijke relatie tussen landconflicten en wereldwijd opererende voedsel- en frisdankfabrikanten. Het grootste deel van de suiker komt via bedrijven als Coca-Cola, Pepsi, Nestlé en Associated British Foods bij de Europese consument terecht. Oxfam heeft daarom de fabrikanten opgeroepen een beleid te voeren waarin geen plaats is voor landroof. Coca-Cola en Pepsi verklaarden al snel zich daaraan te houden.

Volgens onderzoek van een mensenrechtengroep zijn sinds 2000 al zeker 500.000 Cambodjanen het slachtoffer geworden van landonteigeningen. De reden van die onteigening varieert van de aanleg van suikerriet- of rubberplantages tot de bouw van appartementencomplexen of toeristenresorts. Meer dan 100.000 hectare in Cambodja wordt nu gebruikt voor suikerproductie. Onteigende boeren vinden vaak werk bij de suikerbedrijven. Hun inkomen hangt af van de hoeveelheid suikerriet die geoogst wordt en varieert tussen 50 eurocent en vier euro per dag.

Hoewel de landconflicten al jaren spelen, worden ze op regeringsniveau gebagatelliseerd. “De onteigeningen zijn nodig om de economie te ontwikkelen”, luidt het al enkele jaren in de Cambodjaanse hoofdstad Phnom Penh. De regering wijst er bovendien steevast op dat het een programma is gestart om de boeren landtitels te geven en dat premier Hun Sen er in 2012 voor heeft getekend dat er geen economische landdeals meer plaatsvinden. Uit tal van getuigenissen blijkt nochtans het tegendeel.