Flashback 2004: zorgboerderij wordt een succesverhaal
In 2014 vierde het Steunpunt Groene Zorg zijn 10-jarig bestaan. De medewerkers van het steunpunt begeleiden de contacten tussen sociaal bewogen landbouwers, hulpbehoevenden en professionele hulpverleners. Het aantal zorgboerderijen in Vlaanderen is spectaculair gestegen: van een 50-tal in 2004 tot meer dan 800 vandaag. Een zorgboerderij biedt een zinvolle dagbesteding aan mensen met uiteenlopende problematieken: jongeren die schoolmoe zijn, vereenzaamde ouderen, mensen met een beperking of met psychische problemen.
Vlaanderen telt 839 zorgboerderijen, waar vorig jaar minstens 2.250 zorgbehoevenden op regelmatige basis werden opgevangen. Toen waren er 641 zorgboerderijen echt actief. Samen presteerden ze 55.000 zorgdagen. Zorgboerderijen worden sinds 2005 financieel ondersteund. Professionele land- en tuinbouwbedrijven die verbreden met een zorgactiviteit ontvangen vanuit het Departement Landbouw en Visserij een forfaitaire brutovergoeding van 20 euro per halve dag. Ruim een derde van alle zorgboerderijen zijn geen landbouwbedrijven in de strikte zin van het woord en ontvangen daarom geen subsidie. Denk bijvoorbeeld aan maneges.
De zorgvrager kan ingezet worden op het landbouwbedrijf, maar vereist quasi permanente begeleiding. Voor de boer of boerin weegt de onbetaalde arbeid niet op tegen de tijd die ze moeten vrijmaken voor de hulpbehoevende. Net daarom geeft de Vlaamse overheid die financiële stimulans. Achter de grote toename van het aantal zorgboerderijen gaan dus geen financiële motieven schuil. Het is integendeel een teken van een grote maatschappelijke bewogenheid. Bijna van bij het prille begin kunnen zorgboerderijen terugvallen op het Steunpunt Groene Zorg, een initiatief van Boerenbond, Ons (KVLV) en Cera. De voornaamste taak van het steunpunt is ‘match-maker’ zijn voor zorgvrager en zorgboerderij.
Dankzij het Steunpunt Groene Zorg heeft de zorgactiviteit op de boerenbuiten snel aan bekendheid gewonnen bij hulpverleners, hulpvragers en landbouwers. Van een 50-tal zorgboerderijen in 2004 ging het naar 500 zorgboerderijen in 2011. Hun aantal is de jaren daarna verder blijven stijgen. Heel wat voorzieningen uit de welzijnssector hebben hun weg gevonden naar zorgboerderijen via bemiddeling van het steunpunt. Op financiële erkenning vanuit de welzijnssector is het nog altijd wachten. Het duwtje in de rug voor zorgboerderijen vanuit het landbouwbudget is gebleven maar laat niet toe om de zorgactiviteit te professionaliseren. Een aantal zorgboeren zou graag meer hulpbehoevenden opvangen en hiermee een inkomen genereren.
VILT schreef in 2011 een uitgebreid duidingsartikel over groene zorg. Dat kan je hier herlezen.
