Flashback 2007: 75 jaar overheidslandbouwonderzoek

In de zomer van 2007 vierde het Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek 75 jaar overheidslandbouw- en visserijonderzoek in Vlaanderen. De referentiedatum waar naar werd verwezen is 1932, toen in Melle het Proefstation voor Veredeling der Landbouwgewassen werd opgericht. Toenmalig ILVO-directeur Erik Van Bockstaele greep de viering aan om te pleiten voor meer overheidssteun, die er de daaropvolgende jaren ook effectief gekomen is. “Via ILVO moeten we de hele keten wetenschappelijk ondersteunen, om de toekomst voor de sector te verzekeren,” zo klonk het destijds bij Vlaams landbouwminister Yves Leterme.

Melle, de plaats waar ook vandaag nog een groot deel van de onderzoeksfaciliteiten van ILVO gehuisvest zijn, is de wieg van het Vlaamse landbouw- en visserijonderzoek. In 2007 vierde de sector op initiatief van ILVO de vijfenzeventigste verjaardag van het door de overheid gestuurde landbouw- en visserijonderzoek. Drie kwarteeuw eerder verrees er het Proefstation voor Veredeling der Landbouwgewassen, het latere Rijksstation voor Plantenveredeling. De oprichting was een initiatief van verschillende professoren van de in 1920 gestichte Rijkslandbouwhogeschool Gent.

De verdere ontwikkeling verliep over verschillende stadia: van de oprichting van het Rijksstation voor Veevoeding en Rijkszuivelstation in 1939 tot de oprichting van het Rijksstation voor Sierplantenteelt in 1946 en het Rijksstation voor Zeevisserij in 1963. In 1998 zijn de Rijksstations opgegaan in zeven departementen, in 2002 kwamen ze onder de bevoegdheid van de Vlaamse overheid terecht. In 2006 dan zag het huidige ILVO het levenslicht als ‘intern verzelfstandigd agentschap’, onder de vleugels van het Departement Landbouw en Visserij.

Naar aanleiding van de 75-jarige verjaardag schreef toenmalig ILVO-directeur Erik Van Bockstaele samen met enkele collega’s een overzichtsbrochure. Daarin komen ook de belangrijkste verwezenlijkingen aan bod: het jarenlange onderzoek naar arbeidsrationalisatie in de landbouwsector; de verplichte keuring van landbouwspuiten en het perfectioneren van de praktijk van dat spuiten; verregaand onderzoek naar het werken met een melkrobot. Maar ook dierenwelzijnsthema’s als de verrijkte kooi en biggencastratie staan op de lijst, net als een lange lijst relevant werk rond voedselveiligheid, genetica, dierverzorging, visserij, enzovoort.

Die mooie staat van verdienste was echter geen garantie op royale overheidsondersteuning, zo vertelde Erik Van Bockstaele destijds in een interview met VILT. “In vergelijking met 25 jaar geleden is de bijdrage van de overheid gehalveerd”, zo klonk het. “De vaste inkomsten dalen dus, maar de onderzoekskosten stijgen. De benodigde apparatuur is steeds gesofisticeerder en ook de onderzoekers kosten meer geld omdat we meer dan ooit labo-mensen nodig hebben in plaats van proefveldwerkers. Daarom bekijken we nu of de sector eventueel financieel wat kan bijdragen, al weten we dat hiervoor in Vlaanderen in tegenstelling tot onze buurlanden geen traditie bestaat.”

Zeven jaar na die verjaardag zou het landbouwonderzoek in Vlaanderen een opgemerkte structurele sprong voorwaarts maken met de oprichting van Agrolink, een consortium van 17 Vlaamse onderzoeksinstituten, goed voor meer dan 1.600 projecten en 3.000 publicaties op jaarbasis. Agrolink stelt de expertise van alle deelnemende instellingen als één geheel ter beschikking aan beleidsmakers en ondernemingen uit de agrovoedingsindustrie, inclusief primaire sector. “Geen enkel ander beleidsdomein heeft een samenwerkingsverband van deze omvang,” zo prees Schauvliege het initiatief bij de oprichting. “Dat moet ons in staat stellen om mee te spelen op het Europese en internationale toneel.” 

Lees hier de ILVO-brochure over 75 jaar Vlaams overheidslandbouw- en visserijonderzoek.