"Fraude met graszaad is wijd verspreid"

Fraude met zaaizaden is wijder verspreid dan men zou denken. Dat zegt Geert Staring van Breeders Trust, een organisatie van pootaardappel- en graszaadbedrijven die zich toelegt op de naleving van het kwekersrecht van deze bedrijven. Daarbij gaat het niet enkel om hoevezaaizaad waarbij de landbouwer zonder toestemming van de kweker een deel van zijn oogst aanwendt als zaaizaad voor de volgende oogst, maar ook om vervalsing van certificaten of de toevoeging van goedkope componenten aan gecertificeerd zaad. “De sector moet er zich bewust van worden, want het probleem bij de graszaden is groter dan men denkt. Het plaatst de geloofwaardigheid van certificaten onder grote druk”, aldus Staring.
22 oktober 2015  – Laatste update 14 september 2020 14:32
Lees meer over:

Fraude met zaaizaden is wijder verspreid dan men zou denken. Dat zegt Geert Staring van Breeders Trust, een organisatie van pootaardappel- en graszaadbedrijven die zich toelegt op de naleving van het kwekersrecht van deze bedrijven. Daarbij gaat het niet enkel om hoevezaaizaad waarbij de landbouwer zonder toestemming van de kweker een deel van zijn oogst aanwendt als zaaizaad voor de volgende oogst, maar ook om vervalsing van certificaten of de toevoeging van goedkope componenten aan gecertificeerd zaad. “De sector moet er zich bewust van worden, want het probleem bij de graszaden is groter dan men denkt. Het plaatst de geloofwaardigheid van certificaten onder grote druk”, aldus Staring.

Nieuwe landbouwgewassen ontwikkelen vraagt veel tijd en geld. Daarom mogen veredelaars gedurende 25 jaar en voor sommige gewassen gedurende 30 jaar een kwekersrecht innen bij de gebruikers van de gewassen. In het verleden zorgde Breeders Trust er al voor dat landbouwers die een deel van hun aardappeloogst aanwenden als plantgoed voor het jaar nadien, daar royalty’s op betalen. Iets wat voor Breeders Trust werd opgericht, in België niet gebeurde. Maar nu ziet de organisatie zich geconfronteerd met andere vormen van misbruik van het kwekersrecht en illegale internationale zaaizaadstromen.

Het gaat om namaak die zich uit in twee vormen. “Enerzijds hebben we weet van gevallen waarbij certificaten van graszaden worden vervalst. In 2013 werd een frauduleuze handel met graszaad in Bulgarije blootgelegd en in december van vorig jaar zijn we op graszaad met valse certificaten in Polen gestuit”, vertelt Staring. "En in Turkije hebben we begin dit jaar vervalste Belgische pootgoedcertificaten aangetroffen. We hebben meteen de autoriteiten op de hoogte gebracht." Maar intussen heeft Breeders Trust ook ontdekt dat graszaad, dat in mengsels in heel Europa wordt verkocht, wel de juiste certificaten kan bezitten, maar dat er bepaalde componenten in het graszaad vervangen zijn door goedkope bestanddelen.

Breeders Trust vermoedde al langer dat deze vorm van fraude bestond, maar na een uitvoerig onderzoek schrok het toch van de omvang ervan. “Wij hebben in Frankrijk monsters genomen van graszaden, zowel voor particulier als voor professioneel gebruik door landbouwers. Uit groeiproeven (zie foto, nvdr) blijkt dat 30 tot 40 procent van de monsters niet blijkt overeen te komen met wat er op het certificaat vermeld staat. Vervolgonderzoek dat we daarna samen met de Italiaanse autoriteiten en het Amerikaanse certifceringsinstituut hebben opgezet, bevestigde dit beeld”, legt Geert Staring uit. Volgens hem gaat het om een miljoenenbusiness, want de waarde van een container graszaad bedraagt al snel 40.000 à 50.000 euro, terwijl het vervalst graszaad, dat veelal Europa wordt ingevoerd als vogeltjesvoer, misschien een waarde heeft van 10.000 euro per container.

Corné Van Beers, collega van Staring bij Breeders Trust, vertelt dat zaadvervalsers internationaal opereren en werken met brokers die het vervalste zaad douane-technisch afhandelen en het inferieure product Europa binnensmokkelen. De douaniers spelen een cruciale rol in het ontdekken van de fraude. Om die reden werkt Breeders Trust samen met Gevers Legal, een in Diegem gevestigde juridische adviesdienst gespecialiseerd in eigendomsrecht. “Gevers Legal verschaft opleidingen aan douaniers over namaak en fraude. Op basis van een risicoanalyse hebben we bepaald voor welke certificaten, landen, en producten er moet opgelet worden. Die informatie hebben we samen met Gevers Legal ook bezorgd aan de Belgische douane”, klinkt het bij Breeders Trust.

Intussen heeft Breeders Trust al een aantal bedrijven op deze wanpraktijken aangesproken. “We hebben diverse minnelijke schikkingen getroffen met de uitdrukkelijke melding dat we bij recidive onmiddellijk naar de rechtbank stappen”, zegt Staring. Volgens hem heeft Breeders Trust niet de illusie dat het de criminaliteit kan uitroeien, maar wil de organisatie het de vervalsers wel zo moeilijk mogelijk maken. “Er moeten maatregelen genomen worden, want het probleem is te groot”, luidt het. “Deze wanpraktijken zetten de geloofwaardigheid van graszaadcertificaten internationaal op de helling.” Volgens Staring is er geen reden om aan te nemen dat de fraude zich grootschalig in België afspeelt, maar vooral Italië speelt een zeer dubieuze rol. De keuringsautoriteiten en fraudeopsporingsdiensten worden er massaal om de tuin geleid.

Bij Semzabel, de Belgische beroepsvereniging van kwekers, instandhouders en mandatarissen van cultivars en handelaars-bereiders in zaaizaden, zeggen ze weet te hebben van de inspanningen van Breeders Trust om fraude met graszaad tegen te gaan, maar zijn ze zelf niet op de hoogte van deze fraude op dergelijke schaal.

Bron: Eigen verslaggeving/De Standaard

Beeld: Breeders Trust

Gerelateerde artikels

Er zijn :newsItemCount nieuwe artikels sinds jouw laatste bezoek