"Gedragsinzicht voeding goede aanvulling op beleid"

Inzicht in het gedrag van de voedingsconsument en de kennis om daarop in te spelen is een belangrijke aanvulling op de bestaande beleidsinstrumenten, maar is evenwel geen doel op zich. Dat vindt Vlaams landbouwminister Joke Schauvliege. Tijdens een commissievergadering over ‘nudging’ of gedragsinzichten in het Vlaams Parlement wilde CD&V-parlementslid Cindy Franssen van de minister graag weten of ze de nieuwe inzichten rond nudging wil opnemen in haar beleid. Ondertussen pleit het Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie en Ziektepreventie (VIGeZ) voor een ruime, holistische visie op voeding.  

Recent stelde het departement Leefmilieu, Natuur en Energie (LNE) een studie voor rond gedragsinzichten bij de consumptie van duurzame voeding. Bedoeling was om een beter zicht te krijgen op de mogelijkheden die ervoor zorgen dat consumenten onbewust kiezen voor duurzame voeding. “De kennis rond nudging is niet nieuw, maar het toepassen van deze gedragsinzichten binnen overheidsinstanties is wel vernieuwend”, aldus parlementslid Cindy Franssen, die van minister Schauvliege graag wilde weten of en hoe ze de resultaten van de studie zal gebruiken in haar beleid.

“In opvolging van de afgelopen projecten wordt er op dit moment een nudge tool uitgewerkt”, zo gaf de minister mee. De tool is gericht op een toepassing in supermarkten, maar kan evengoed worden ingezet in bedrijfsrestaurants of schoolrestaurants. De minister erkent dat de tool een effectief instrument kan zijn om de consument te helpen om betere keuzes te maken op het vlak van milieu. “Belangrijk is om aan te geven dat gedragsinzichten een belangrijke aanvulling zijn op de bestaande beleidsinstrumenten, maar geen doel op zich”, aldus Schauvliege.

Verder lijkt de minister vooral naar andere actoren te kijken om het consumptiebeleid rond milieuverantwoorde en gezonde voeding te sturen. “Het is de voedingsindustrie die een cruciale rol speelt in het aanbieden van milieuverantwoord geproduceerde en gezonde voeding”, aldus Schauvliege. “Ook de supermarkten en de cateringbedrijven in de bedrijfs- of schoolrestaurants hebben een zeer belangrijke taak. Zij staan het dichtst bij de consument en genieten een zeker vertrouwen van de consument.”

Het Vlaams instituut VIGeZ laat bij monde van Loes Neven haar licht andermaal schijnen op het voedselvraagstuk en de vraag hoe we met z’n allen gezonder kunnen eten en de oprukkende obesitasepidemie een halt kunnen toeroepen. We moeten daarbij vertrekken van een ruime, holistische visie en ons niet langer blindstaren op het effect van individuele voedingsstoffen op de gezondheid, de zogenaamde reductionistische visie. Die blijkt geen of onvoldoende soelaas te bieden voor de aanpak en preventie van obesitas en andere voedingsgerelateerde ziekten. 

“Begrippen als calorieën, vetten, vezels of vitaminen zijn niet tastbaar en het is voor een leek bijna onmogelijk om een inschatting te maken van de dagelijkse inname ervan”, aldus Neven. “Het effect van een voedingsmiddel als geheel is groter dan de som van de nutriënten die het bevat. Dat blijkt onder meer uit onderzoek naar de opname van vitaminen en mineralen via supplementen versus via voeding. Er moet meer aandacht zijn voor de zogenaamde verpakking waar de nutriënten in vervat zitten, voor interactie tussen verschillende componenten, de fysieke structuur van voedsel, enzovoort. Daarnaast moet uiteraard ook gekeken worden naar levensstijlfactoren als beweging, slaap, enzovoort.”

“Een holistische visie op gezonde voeding is een belangrijke aanvulling bij de benadering op het niveau van nutriënten”, zo besluit Neven. “Het beschouwt de ruimere aspecten die van belang zijn om de verdere opgang van overgewicht en andere voedingsgerelateerde aandoeningen te stoppen. Communiceren in termen van voedingsmiddelen en -patronen is voor de consument ook duidelijker en eenvoudiger dan spreken over voedingsstoffen en calorieën. Deze visie vormt een belangrijk uitgangspunt voor de werking van het VIGeZ en het nieuwe voedingsvoorlichtingsconcept dat de huidige actieve voedingsdriehoek zal vervangen vanaf het najaar 2017.”