Geschiedenis van de bijenteelt in Vlaanderen

Arme grond maakt de boer creatief. Zoals Kempische landbouwers vandaag de dag erg bedreven zijn in intensieve veehouderij, zo was het vroeger gebruikelijk dat ze hun inkomen aanvulden met bijenteelt. De productie van was kreeg de voorrang in de Kempen. De Vlaamse zandstreek richtte zich meer op de productie van honing en stond gekend voor zijn ‘Vlemschen zeem’, de tot in de zestiende eeuw gebruikte handelsbenaming voor de beste kwaliteit honing. Meer over de geschiedenis van de bijenteelt kom je te weten in het themaverhaal ‘De oude imkerij’ dat gepubliceerd werd via de databank van het Centrum Agrarische Geschiedenis (CAG).

De Romeinen brachten behalve honing en honingwijn (mede) ook de kennis over bijenteelt naar onze regio. Hier hield men zich toen nog hoofdzakelijk bezig met bosbijenteelt met natuurlijke bijennesten in holle bomen. Bij de Romeinse imkers waren daarentegen diverse bijenwoningen in gebruik: holle boomstammen, korven gelijkaardig aan het Griekse model, rieten cilinders en kasten.

Tijdens het bewind van Karel de Grote (748-814) bereikte de bijenteelt een grote bloei. Hij richtte modelbijenstanden op en verplichtte pachters om bijen te houden. Landbouwers betaalden was- en/of honingcijns aan de adel en geestelijken. De door hem uitgevaardigde verordening ‘Capitulare de villis’ beklemtoonde het hanteren van strenge hygiënische regels bij de handmatige bereiding van honing, was en mede.

De eerste ‘biegilden’ ontstonden in de middeleeuwen. In Vlaanderen verschenen zij vooral in de 17e en 18e eeuw in de zanderige streken. In het toenmalige hertogdom Brabant en aanpalende gebieden kwamen toen minstens 118 Ambrosiusgilden, -confréries of broederschappen voor. Sint-Ambrosius was hun patroonheilige. De legende vertelt dat een zwerm bijen neerstreek op zijn gezicht toen hij als baby buiten in een wieg lag. Die maakten honing in zijn mond zonder hem te hinderen.

Meer info: Het Virtuele Land (CAG)