Geurhinder vaakst gehoorde klacht bij Milieu-inspectie
Inspecties op het terrein vormen de basis van het toezicht dat de overheid uitoefent op de naleving van de milieuwetgeving. Vorig jaar heeft de Milieu-inspectie aan 4.513 bedrijven een bezoek gebracht. Het jaarverslag specifieert ook het soort actie en dat loopt uiteen van controles op grondwaterwinningen tot het vaststellen van lozingen van gevaarlijke stoffen. De meeste klachten die de Milieu-inspectie krijgt, gaan over geurhinder. Specifiek daarvoor zijn de toezichthouders het voorbije jaar 1.285 keer in actie gekomen.
Het Milieuhandhavingsrapport voor het jaar 2016 is het laatste van de afdeling Milieu-inspectie binnen de Vlaamse milieuadministratie. Met de opstart van het nieuwe Departement Omgeving en de nieuwe afdeling Omgevingshandhaving houdt de afdeling Milieu-inspectie in zijn huidige vorm op te bestaan. Daarom bedankt afdelingshoofd Paul Bernaert in de aanhef van het rapport alle medewerkers die 25 jaar lang meegewerkt hebben aan het toezicht op en de handhaving van de milieuhygiënewetgeving.
Handhaving is en blijft volgens Bernaert het sluitstuk van de regulering door de overheid. “De voorbije 25 jaar hebben we het milieutoezicht zien evolueren van een harde naar een meer zachte, oplossings- en klantgerichte aanpak. De komende jaren wordt deze evolutie best verder gezet om zo te komen tot een meer op ‘compliance promotion’ gerichte aanpak. Dat wil zeggen bedrijven en burgers voorbereiden, sensibiliseren, responsabiliseren en zo hun eigen nalevingsgedrag helpen verbeteren. In enkele Europese lidstaten is men deze weg al aan het bewandelen en ziet men het nalevingsgedrag verder toenemen, in Vlaanderen zijn we hiermee gestart.”
Nemen we een kijkje in het Milieuhandhavingsrapport dan leren de cijfers dat de meeste klachten (1.285) bij de Milieu-inspectie te maken hebben met geurhinder. Ook geluidshinder (603) en algemene klachten in verband met een exploitatie (616) nopen de milieu-inspecteurs vaak tot een bezoek ter plaatse. Het leeuwendeel van de klachten vinden hun oorsprong in de hinder die veroorzaakt wordt door bedrijven met een milieuvergunning klasse 1. Bovendien hebben die klachten vaak betrekking op dezelfde bedrijven want 2.125 klachten zijn terug te leiden naar 545 bedrijven met een klasse 1-inrichting.
Naast routinecontroles wordt een groot deel van de controles uitgevoerd in het kader van een gecoördineerd project, na klachten of als opvolging van een eerder optreden. Een toezichthouder kan veel vaststellen met de eigen zintuigen, maar voor een volledige vaststelling is een staalname dikwijls nodig. In 2016 werden vele duizenden analyses uitgevoerd op (grond)waterstalen, bodemstalen en stalen van afvalstoffen. Bedrijven die afvalwater lozen krijgen onaangekondigde controles waarbij het staal een momentopname is. Daarnaast zijn er uitgebreide controles waarbij een erkend laboratorium een monsternametoestel plaatst in opdracht van de Milieu-inspectie en zo gedurende enkele dagen tot weken de lozingen volgt.
Wordt er een milieumisdrijf vastgesteld, dan maakt de Milieu-inspectie een proces-verbaal op en verstuurt het naar de Procureur des Konings. Vorig jaar stelden de toezichthouders 402 keer een proces-verbaal op, en nog eens 256 keer na een herhaalbezoek. In één proces-verbaal kunnen meerdere overtredingen worden opgenomen. Het niet of onvolledig beschikken over een milieuvergunning en het niet naleven van de voorwaarden ervan zijn de belangrijkste aanleidingen voor een proces-verbaal.
De Milieu-inspectie kan een exploitant ook aanmanen om zich in regel te stellen zonder meteen een proces-verbaal op te maken. Dat gebeurde vorig jaar 1.121 keer. Van de mogelijkheid om de bevoegde overheid te verzoeken tot het schorsen van de milieuvergunning werd vorig jaar maar eenmaal gebruikgemaakt. Tweemaal verzocht de Milieu-inspectie de deputatie om een aanpassing van de vergunningsvoorwaarden.
Uit het Milieuhandhavingsrapport kan je niet afleiden welke bedrijven vaak in aanraking komen met de Milieu-inspectie. Omdat de inspecties bij biogasinstallaties in een aparte rubriek genoemd worden, komen we wel te weten dat de toezichthouders daar vaak vaststellen dat de werkelijk verwerkte afvalstromen niet overeenkomen met de geregistreerde afvalstromen. Een ander terugkerend probleem met raakvlak aan landbouw is de manier waarop bedrijven omspringen met dierlijke bijproducten. Dat is een term die een brede lading dekt want je moet er zowel dierlijke reststromen (van krengen tot slachtafval) als mest onder verstaan.
In de voedingsindustrie waren er vorig jaar een dozijn bedrijven waar een inspectie blootlegde dat ze hun waterzuivering onvoldoende opvolgen. Bij de lozingen van gevaarlijke stoffen vermeldt de Milieu-inspectie dat er in het afvalwater van glastuinbouwbedrijven, aardappel- en suikerfabrieken enkele keren verboden gewasbeschermingsmiddelen werden teruggevonden. Zonder te specifiëren op welke bedrijven de controles plaatsvonden, meldt de Milieu-inspectie dat een correct beheer en onderhoud van grondwaterwinningen vaak een probleem is. Van de 25 bedrijven die bezocht werden, waren er 22 niet in orde op dat vlak. Koelinstallaties zijn een ander pijnpunt omdat ze vaak relatief hoge lekverliezen hebben.
Meer info: Milieuhandhavingsrapport 2016
