Gevolgen van hitte en droogte worden duidelijk

De gevolgen van de voorbije hittedagen worden stilaan duidelijk. In Sint-Truiden kregen een twintigtal getroffen fruittelers bezoek van de schadecommissie. Daar zijn veel appels en peren verbrand door de zon. "De experts en ik zijn ook verrast door de grote schade”, vertelt Truiens schepen van Landbouw Hilde Vautmans (Open Vld). “We dachten dat alleen de appels en peren aan de buitenkant of in de top van de bomen beschadigd zouden zijn. Maar er is veel meer fruit aangetast.” Ook andere teelten en de landbouwdieren werden getroffen door de hoge temperaturen. Kadaververwerker Rendac spreekt over 30 procent meer dode dieren dan tijdens een normale week.

De hittegolf van vorige week was rampzalig voor de land- en tuinbouw. Terwijl de uitbetaling van de hittegolf in 2018 nog goed op gang moet komen, zitten de landbouwers alweer met nieuwe problemen. “De definitieve schade door de droogte en de hitte van eind juli wordt pas duidelijk bij de oogst”, zegt Vanessa Saenen, woordvoerder van Boerenbond. “Veel fruit heeft schroeivlekken en is niet meer geschikt voor de verkoop aan consumenten. Of het nog kan worden verwerkt, weten we pas als het geplukt wordt.”

“Doordat er wel eens plaatselijke buien waren, is de schade in de ene regio groter dan in de andere”, gaat Vanessa Saenen verder. “Zelfs van het ene tot het andere perceel zijn er verschillen. We krijgen berichten binnen van een verlies tot 30 procent. Als het weer niet opnieuw extreem wordt, dan lijkt de schade nu wel kleiner dan vorig jaar. Toen duurde de hittegolf veel langer.”

De stad Sint-Truiden pleit er alvast voor om de hitte in juli te erkennen als ramp. Uit controles van de schadecommissie bij fruittelers blijkt dat 60 tot 90 procent van de appels aangetast zijn door zonnebrand, bij de peren gaat het om 30 tot 40 procent. De stad gaat nu een aanvraag indienen bij het Rampenfonds. “Ik roep de omliggende gemeenten nu op om ook vaststellingen te doen”, aldus schepen van landbouw Hilde Vautmans (Open VLD). “Zo kunnen we met een sterk dossier bij de minister gaan aankloppen.”

Elders in Vlaanderen tellen boom- en siertelers enorm veel verdorde planten. Koolgewassen en groenten als knolselder zijn nagenoeg geheel uitgedroogd. Maar niet alleen de landbouwgewassen, ook de landbouwdieren hadden last van de hitte. Er stierven tijdens de hittegolf veel varkens, runderen en pluimvee. Kadaververwerker Rendac spreekt over 30 procent meer dode dieren dan tijdens een normale week. De aantallen liggen in de zomer altijd hoger, maar met temperaturen tot 42 graden was de sterfte nog veel groter.

De Landsbond polste bij zijn verschillende sectorvoorzitters naar hun ervaringen tijdens de hete dagen. Uit hun antwoorden blijkt hoe belangrijk koeling van de stallen is. “‘In mijn braadkippenstallen zonder koeling liep de temperatuur op tot 40°C met uitval tot gevolg”, reageert Dirk Ghyselen, sectorvoorzitter braadkippen. “In de stallen met nevelkoeling liep de temperatuur nooit hoger op dan 34,5°C en was er geen uitval.” Bij de leghennen had de hitte vooral impact op de voeropname wat leidde tot een sterke legdaling. “Gelukkig blijken de kippen snel te recupereren”, reageert Willy De Vloo, sectorvoorzitter legkippen.

“Landbouwers met schade kunnen steeds contact opnemen met de gemeentelijke diensten om de schadecommissie de nodige vaststellingen te laten doen”, reageert minister van Landbouw Koen Van den Heuvel. “Het is nog te vroeg om een uitspraak te doen over de erkenning als landbouwramp. Het is immers nog niet duidelijk of de gemeten neerslaghoeveelheden uitzonderlijk laag waren. Het is dan aan de nieuwe Vlaamse regering om een beslissing te nemen.”

Boerenbond laat weten dat ze in overleg zijn met de overheid om te bekijken of de sector voor deze schade aanspraak kan maken op een tegemoetkoming van het Landbouwrampenfonds. “We wijzen er echter op dat ook indien er geen tussenkomst van het Landbouwrampenfonds komt, een vaststelling van de geleden schade nuttig is”, klinkt het. “Voor de forfaitaire belastingplichtigen kan een verslag van de schattingscommissie altijd van belang zijn voor het invullen van de belastingaangifte voor de inkomsten van 2019. Ook voor telers met een boekhoudkundig systeem kan dit later een nuttig document zijn bij het bewijzen van de inkomsten.”