Groep Boerenbond start Kenniscentrum Bedrijfsopvolging

In maart vorig jaar organiseerde Groene Kring het evenement ‘De Wissel’ om de jonge en oude generatie landbouwers inzicht te verschaffen in een bedrijfsovername. Wat toen één dag gelukt is, wil het Kenniscentrum Bedrijfsopvolging nu dag in dag uit doen. KBC, SBB, Groene Kring, Boerenbond en het Innovatiesteunpunt leggen alle beschikbare informatie en kennis samen. Het kenniscentrum wordt een laagdrempelig aanspreekpunt dat een totaalpakket rond opvolging aanbiedt op maat van familiale landbouwbedrijven. De partners binnen groep Boerenbond brengen expertise aan en Jozef Lievens van het Instituut voor het Familiebedrijf doet daar inzake familiale opvolging nog een schep bovenop.

Binnen groep Boerenbond wordt het Kenniscentrum Bedrijfsopvolging opgericht. Land- en tuinbouwers die het bedrijf willen overdragen en hun mogelijke opvolgers kunnen in de toekomst met al hun vragen dus terecht bij één aanspreekpunt. Dat is alleen mogelijk omdat vijf organisaties kennis uitwisselen en hun expertise delen: KBC en SBB, Boerenbond en Groene Kring en ook het Innovatiesteunpunt.

Het kenniscentrum kan bovendien rekenen op de expertise van Jozef Lievens van het Instituut voor het Familiebedrijf. Lievens is in Vlaanderen dé specialist op vlak van familiale opvolging. De groep Boerenbond wil daarom graag met hem samenwerken, maar houdt wel vast aan een apart kenniscentrum voor de landbouwsector. “Opvolging in de landbouw onderscheidt zich op een aantal vlakken van opvolging in andere sectoren. Zo is er in de land- en tuinbouw vaak een langere periode van samenuitbating en een grotere invloed van wetgeving en beleid (Europees landbouwbeleid, productierechten, vergunningen, enz.).

“Een overname is een sleutelmoment, zowel voor overlater als voor overnemer. Omdat dit binnen de land- en tuinbouw vaak een familiaal gebeuren is, komt er meer dan in andere sectoren nog een belangrijk emotioneel aspect bij kijken. Met de oprichting van het Kenniscentrum Bedrijfsopvolging willen we de bedrijfsoverdracht maximale kansen geven zodat overdrager en betrokken familieleden niet achterblijven met een wrang gevoel. Tezelfdertijd willen we de jonge opvolger in de beste positie laten starten om een leefbaar en toekomstgericht bedrijf uit te bouwen”, aldus de initiatiefnemers.

Piet Vanthemsche, voorzitter van Boerenbond, legt uit dat een vlotte generatiewissel een belangrijk aspect is van een duurzame land- en tuinbouw in Vlaanderen. “Er is een grote generatiewissel op komst als je de leeftijdspiramide van onze sector bekijkt. De landbouwpopulatie is sterk aan het vergrijzen en er zijn in feite te weinig opvolgers. Dat noopt ons tot extra inspanningen om de bedrijfsopvolging gesmeerd te laten verlopen.”

De groep Boerenbond trok twee jonge mensen, Dorien Bruynseels en Charlotte Cobbaert, aan om de bestaande kennis samen te brengen op één plek. “Ik ben er namelijk van overtuigd dat we nog te zeer in hokjes denken”, aldus Vanthemsche. “Maar we willen ook nieuwe kennis vergaren door de methodologie van het Instituut voor het Familiebedrijf te matchen met de typische overnameproblemen op familiale landbouwbedrijven.” De twee medewerkers van het kenniscentrum zullen opereren vanuit het Innovatiesteunpunt in Leuven.

Bij grootbank KBC zal Christian Tits de kennis omtrent generatiewissel in de landbouw uitdragen. Voor andere zakelijke aspecten van een bedrijfsovername zit de kennis bij Katrien Helsen van adviesbureau SBB. Koen Symons van het Innovatiesteunpunt noemt een overname “een moment om diep na te denken over de bedrijfsvoering”. Sonja De Becker, ondervoorzitter van Boerenbond, rekent erop dat het kenniscentrum Boerenbond gaat voeden met nieuwe inzichten die vertaald zullen worden in voorstellen aan de beleidsmakers om een overname te faciliteren.

Marijke Jordens van Groene Kring ziet voor haar vereniging van jonge landbouwers vooral een taak weggelegd in het begin van het overnameproces. De ‘Spiegelreis’ is wat dat betreft een mooi voorbeeld. Tijdens deze driedaagse studiereis (6-8 februari) doorheen Belgisch en Nederlands Limburg ontwikkelen jongeren ondernemersvaardigheden door intensieve begeleiding, workshops van vakspecialisten en inspirerende bedrijfsbezoeken.

Dorien en Charlotte, de twee jonge gezichten van het Kenniscentrum Bedrijfsopvolging, gaan de eerstkomende tijd vooral praten met alle partners om nadien de door hen aangebrachte expertise te kunnen coördineren. Naast de bestaande kennis beter beschikbaar maken, zullen zij ook trachten om bijkomende info te verwerven. Dat kan via onderzoek (bv. diepte-interviews) of simpelweg door zaken op te pikken uit de praktijk. “We zullen gesprekken voeren met overlater en overnemer zodat we niet puur theoretisch aan het werk zijn”, aldus Charlotte Cobbaert. Haar collega Dorien Bruynseels wijst erop dat er vanuit het kenniscentrum ook informatie zal terugstromen richting de vijf initiatiefnemers. “De kennis die wij vergaren, kan van nut zijn in de belangenverdediging door Boerenbond en Groene Kring of in de dienstverlening van KBC, SBB en het Innovatiesteunpunt.”

Het Kenniscentrum Bedrijfsopvolging is reeds enkele maanden in voorbereiding en zal in het najaar van 2015 operationeel worden. Tegen dan zal er een ‘overnamemodel’ uitgeschreven zijn, een leidraad die houvast kan bieden aan overnemers en overlaters. Geïnteresseerden kunnen zich nu reeds wenden tot Dorien en Charlotte of zich aanmelden op de website www.kenniscentrumbedrijfsopvolging.be. Dit nieuwe initiatief gaat van start met een financiering van twee jaar, maar zal uitgroeien tot een structureel onderdeel van de Boerenbond-groep.