Grondwitloofseizoen wordt in Haacht in gang gezet
Op het gemengd landbouwbedrijf van de familie Gille in Tildonk (Haacht) was afgelopen zondag het grote publiek welkom naar aanleiding van Open bedrijvendag. Tezelfdertijd werd het grondwitloofseizoen er officieel ingeluid. Van september tot mei is grondwitloof verkrijgbaar. Het telen van deze seizoensgroente is en blijft een arbeidsintensieve klus. Niet zozeer de wortelteelt die gemechaniseerd is, maar het forceren van de witloofkrop vergt veel manuele handelingen. De familie Gille zet de kroppen in de markt onder het label ‘Brussels grondwitloof’, een beschermde geografische aanduiding die garandeert dat de teler zelf zijn witloofzaad vermeerderde, de wortels teelt in Vlaams-Brabant en omstreken en de forcerie doet met dekgrond.
De officiële opening van het grondwitloofseizoen viel dit jaar samen met de deelname van het landbouwbedrijf van de familie Gille aan Open bedrijvendag. Op hun bedrijf in Tildonk wordt de teelt van grondwitloof gecombineerd met andere akkerbouwteelten en met het houden van vleesvee. Witloof is een erg arbeidsintensieve teelt, die in het geval van Brussels grondwitloof begint met het veredelen en vermeerderen van het zaad. De wortelteelt wordt akkerbouwmatig aangepakt, maar de forcerie vergt nog handenarbeid. Schaarbeek is de bakermat van de grondwitloofteelt die gaandeweg is uitgebreid naar delen van Vlaams-Brabant, Antwerpen en Oost-Vlaanderen.
Samen met de vzw Brussels Grondwitloof zet de gemeente Haacht, waar Tildonk een deelgemeente van is, de start van het grondwitloofseizoen al voor de vijfde keer in de verf. Burgemeester Steven Swiggers: “Haacht is niet de bakermat van het witloof, maar de teelt is hier voor veel landbouwers een belangrijke inkomstenbron geweest. De gemeente telt nu nog enkele fervente en ervaren telers. Het eerherstel van grondwitloof in de vorm van een eigen label, gevolgd door het herstel van de prijs, heeft zowel het product als de producent gered. Ook de erkenning als streekproduct door de provincie Vlaams-Brabant, Vlaanderen en de EU heeft bijgedragen tot een heropleving van grondwitloof.”
2016 is geen evident jaar voor de telers van grondwitloof. “Gezien de natte maand juni en de droge nazomer zijn we genoodzaakt om later van start te gaan. Zolang ik al teler ben, reeds 35 jaar, is ieder seizoen verschillend”, vertelt Frans Van Meldert, voorzitter van de vzw Brussels Grondwitloof. De vzw blijft grondwitloof promoten en wil ook ervaring doen doorstromen naar nieuwe telers. Naar de toekomst toe is dat laatste een belangrijk actiepunt. Ook wordt gemikt op een erkenning van grondwitloofteelt als werelderfgoed. Het telen van grondwitloof is sinds de zomer van 2013 in Vlaanderen al erkend als cultureel erfgoed. Brussels grondwitloof zelf draagt het Europees streeklabel ‘Beschermde geografische aanduiding’. Brabants grondwitloof, dat geteeld kan worden zonder perimeter-beperking rond Brussel, draagt het Vlaamse Streekproduct.be-label.
In Vlaanderen zijn nog een 120-tal grondwitlooftelers actief. “Hun aantal slinkt omdat weinigen een opvolger hebben”, weet miss Witloof Glenda Kempenaerts. “De laatste jaren hebben terug een aantal jongere landbouwers de weg naar grondwitloof gevonden dankzij de inspanningen van de vzw Brussels Grondwitloof. Als miss heb ik geprobeerd om het witloof in al zijn aspecten te promoten.” Wie ook een handje weg heeft van het promoten van landbouwproducten uit eigen streek is Vlaams-Brabants gedeputeerde Monique Swinnen. Zij verwijst naar het stijgende aandeel grondwitloof in de totale witloofconsumptie: van twee procent in 2008 naar vijf procent in 2015. VLAM liet door marktonderzoeksbureau GfK becijferen dat het aandeel van grondwitloof in waarde zelfs stijgt van vijf naar tien procent.
Het landbouwbedrijf van de familie Gille is lid van Boeren met Klasse, en geeft groepen en klassen bedrijfsrondleidingen. Gedeputeerde Swinnen vindt het belangrijk dat het jonge volkje de teelt van grondwitloof ontdekt. “Zij zijn niet altijd even enthousiast over de bittere smaak, maar als ze kennismaken met de weg die afgelegd wordt tussen zaad en krop is er meer bereidheid tot proeven. Dit is ook de insteek van onze jaarlijkse witloofbox-actie. Al voor het zevende jaar op rij krijgen scholen van de provincie een gratis witloofbox zodat kinderen hun eigen witloofkroppen kunnen forceren tegen Nieuwjaar. Deze box bestaat uit een teeltkit, handleiding en lesmateriaal. Zo maken elk jaar opnieuw 20.000 kinderen kennis met dit lekker en gezond streekproduct uit Vlaams-Brabant.
Thuisverkoop en groepen rondleiden zoals de familie Gille doet, zijn twee voorbeelden van multifunctionele landbouw. Landbouwers die zich willen laten inspireren, kunnen op 27 oktober afzakken naar cultureel centrum De Melkerij in Zemst voor een inspiratienamiddag. Het programma bekijken en inschrijven kan via de webpagina ‘Van alle markten thuis’.
Meer info: grondwitloof.be & Veldverkenners
