"Historisch" akkoord over vergoeding op hoevezaad

Alle spelers uit de graankolom zijn tot een akkoord gekomen over een beter inningssysteem van de billijke vergoeding voor hoevezaad. Dat kondigden de vertegenwoordigers van alle betrokken partijen uit de sector aan op de landbouwbeurs van Libramont. Vanaf de uitzaai 2016 zal de inning van kwekersrechten gebeuren via de loontrieerders die de inkomsten door zullen storten naar Assinsel, de sectorfederatie van de Belgische veredelingsbedrijven. “Blij dat er een doorbraak is”, zo klonk het in koor.

Volgens het kwekersrecht mag een landbouwer onder bepaalde voorwaarden op het eigen bedrijf zaaizaad vermeerderen van een graancultivar die beschermd is. Eén van die voorwaarden is dat hij hiervoor een billijke vergoeding betaalt: graantelers die gebruikmaken van gecertificeerd zaaigoed betalen via de aankoopprijs de verschuldigde kwekersrechten en dragen zo automatisch bij tot het veredelingswerk.

De op het zaaigraan geïnde kwekersvergoeding wordt finaal toegekend aan de kweker die hierdoor het onderzoek naar nieuwe, meer performante rassen kan financieren. Bedoeling van het systeem is dat iedere gebruiker van een graanvariëteit direct of indirect bijdraagt aan de ontwikkelingskosten ervan. Tot nu toe werd aan landbouwers gevraagd om via de website hoevezaad.be het gebruik van hoevezaad te melden.

Een nieuw akkoord tussen het Agrofront, Synagra, de beroepsorganisatie van de graanhandelaars en Assinsel, dat de Belgische veredelingsbedrijven verenigt, herformuleert nu de praktische modaliteiten om de inning van de billijke vergoeding voor de beschermde graancultivars efficiënter te laten verlopen. Loontrieerders die een mandaat hebben gegeven aan Synagra zullen vanaf de uitzaai 2016 de billijke vergoeding, afzonderlijk van het schoningswerk, factureren aan de landbouwers. De loontrieerders zullen deze billijke vergoeding dan doorstorten aan Assinsel.

Ook over de tarieven werd een akkoord bereikt: 3,4 euro/100 kg voor tarwe en spelt, 3,5 euro/100 kg voor gerst, 3,3 euro/100 kg haver, 2,8 euro/100 kg voor rogge en 4 euro/100 kg voor triticale. “Door deze overeenkomst draagt iedereen op een faire manier bij aan de vooruitgang van onze Belgische graanopbrengsten en kan iemand die gebruikmaakt van hoevezaad op een éénvoudige manier zich in regel stellen met de geldende reglementeringen hieromtrent”, zo klinkt het. Aan landbouwers die geen beroep doen op een loontrieerder wordt gevraagd het gebruik te blijven melden via hoevezaad.be.

“Dit dossier gaat al lang mee,” aldus Jean Martens, voorzitter van Synagra. “Ik ben dan ook heel blij dat er een doorbraak is. Het klopt dat dit akkoord wat meer administratieve rompslomp met zich meebrengt, maar heel de sector zal van de voordelen kunnen genieten." Hij bedankte alle loontrieerders – dat zijn er 27 in Wallonië en 13 in Vlaanderen – om zonder uitzondering een mandaat aan Synagra te hebben gegeven voor de onderhandelingen met Assinsel. Het fenomeen loontriage van granen is in tien jaar tijd verdubbeld in omvang en omvat nu ongeveer 9.400 ton zaaizaden, goed voor ongeveer 60.000 hectare oftewel een kwart van het graanareaal. In Wallonië (>7.500 ton) is het veel populairder dan in Vlaanderen.

Ook vanuit het Agrofront klonk een positief geluid. “Het is belangrijk dat we op hoevezaad kunnen blijven rekenen”, aldus François Huyghe van Boerenbond. “Het alternatief is een patentensysteem, en dat willen we absoluut vermijden, want het vergroot de afhankelijkheid van de boer. Wij roepen alvast al onze leden op om het akkoord te respecteren vanuit de wetenschap dat ze gebaat zijn met de genetische vooruitgang van granen.”

Ook Guy Depraetere van ABS reageert opgetogen: “We kunnen niet buiten de noodzaak van het onderzoek naar de ontwikkeling van nieuwe graansoorten. Het nieuwe systeem financiert die vooruitgang op een solidaire manier en zet op die manier profiteurs buitenspel. Op voorwaarde dat de tarieven proportioneel zijn, maar dat is met deze nieuwe regeling het geval. Verder zien we ook graag dat het systeem eenvoudig wordt gehouden. Ook wij zullen onze leden aanmoedigen het akkoord te respecteren.”