Hoe Belgisch is Belgische honing?

Potten honing die op de markt of in de buurtwinkel worden verkocht met "Belgisch" op het etiket, bevatten in bijna de helft van de gevallen buitenlandse honing. Dat blijkt uit onderzoek van het Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek (ILVO). De onderzoekers voegen eraan toe dat de echte cijfers wellicht nog wat hoger liggen, omdat sommige bloemen zowel hier als in het buitenland voorkomen. Ook het Eén-programma ‘Voor hetzelfde geld’ deed de test. 

De honing die in de supermarkt wordt verkocht, is bijna nooit Belgisch. Daarvoor zijn er simpelweg niet genoeg imkers in ons land. Maar er wordt wel Belgische honing verkocht op markten en in - meestal kleinere - winkels en daar knelt het schoentje, zo blijkt uit onderzoek van ILVO. De voorbije zes jaar werden 162 stalen honing genomen. In bijna 12 procent van de gevallen bleek de honing niet zo Belgisch als op de pot werd vermeld. Opvallender wordt het als de cijfers opgesplitst worden in enerzijds honing die bij de imker rechtstreeks wordt gekocht en anderzijds honing die in de winkel of op de markt wordt gekocht.

Bij de potten uit de winkel of van de markt blijkt dat 43,5 procent van de honing in "Belgische" potten buitenlandse honing bevat. Dat weten de onderzoekers omdat men in het labo kan zien op welke bloemen de bijen hebben gezeten en als die bloemen hier niet of weinig voorkomen, is de puzzel snel gelegd. De onderzoekers voegen eraan toe dat de echte cijfers wellicht nog wat hoger liggen, omdat sommige bloemen zowel hier als in het buitenland voorkomen. “Er is vooral een probleem met 'Belgische' honing”, aldus woordvoerster Greet Riebbels. “Wanneer de marktkramers hun voorraad zien slinken, lengen ze die aan met buitenlandse honing. Dat houdt geen gezondheidsrisico in, maar het is wel fraude.”

“Na klachten van de Europese imkers over de import van goedkope Chinese honing heeft de Europese Commissie in 2015 het initiatief genomen om de problematiek systematischer in kaart te brengen”, zo vult ILVO-onderzoeker Wim Reybroeck aan. “Er moesten 2.300 anonieme honingstalen worden gekocht en geanalyseerd, verspreid over de Europese landen. Voor België betrof dit 200 stalen die geanalyseerd werden door ons. Sinds 2011 worden door ILVO ook Vlaamse honing gekocht, hetzij bij de imker thuis, in een winkel of op de markt.”

Ook het consumentenprogramma ‘Voor hetzelfde geld’ ging op onderzoek uit en kocht een aantal potten honing, zowel op de markt bij twee imkers als in de supermarkt en de natuurvoedingswinkel. Daarbij viel de honing rechtstreeks aangekocht bij de imkers door de mand. De ene pot was aan het gisten en werd beter niet meer geconsumeerd, de andere pot bleek meer dan alleen Belgische honing te bevatten. Dat over de herkomst van honing niet eerlijk gecommuniceerd wordt op het etiket leert ook de getuigenis van Herman Torfs, de grootste imker van het land. Hij ziet met lede ogen aan hoe collega's zich bevoorraden bij aanbieders van vreemde honing, wat schijnbaar in de hand wordt gewerkt door de imkersbond die zonder schroom in het ledenblad een advertentie plaatst van een verkooppunt waar imkers honing in hoeveelheden van enkele honderden kilo's kunnen aankopen.

In het programma op één wordt met de vinger gewezen naar de verwarrende Europese regelgeving. Als er op het etiket staat ‘EU/niet-EU’, dan kan die honing eigenlijk van overal komen, behalve uit België want de hier geproduceerde volumes zijn te klein voor groothandelaars zoals Meli. Er kan bijvoorbeeld 97 procent Chinese honing inzitten en 3 procent Europese honing, aldus de programmamakers. In het Europees Parlement groeit het bewustzijn omtrent het probleem, wat we recent op VILT.be onder de aandacht brachten. Omdat Torfs de enige professionele imker in Vlaanderen is, trekt hij zich de problematiek erg aan. “Wij boksen steeds opnieuw op tegen de goedkope prijzen van de Chinese of Oost-Europese honing. Deze prijzen zijn zo laag dat imkers vaak overtuigd raken om gewoon deze honing te kopen en te verkopen, al dan niet met Belgisch label.” Reeds in 2014 kaartte de imker dit probleem aan in een interview met VILT.