Hoekstenen Vlaams natuurbeleid definitief goedgekeurd

De Vlaamse regering heeft vrijdag de uitvoeringsbesluiten over het vernieuwde natuurdecreet definitief goedgekeurd. Tegelijk zijn ook de fiscale stimulansen voor natuurbeheerders vastgelegd. Natuurgebieden kunnen voortaan goedkoop worden geschonken of overgeërfd. “Wij willen iedereen de hand reiken die natuurdoelstellingen wil realiseren. Of het nu gaat om een vzw, een particulier of een overheid, iedereen kan meewerken aan een betere Vlaamse natuur”, zegt minister Joke Schauvliege. De natuurbeheerder met de grootste staat van dienst, Natuurpunt, was sterk gekant tegen de eerste voorstellen maar is tevreden met het bijgestuurde beleid.

Sinds 2014 is er in Vlaanderen een nieuw natuurdecreet in de maak dat meer mensen warm moet maken om natuur te beheren. Vier uitvoeringsbesluiten bepalen concreet wie onder welke voorwaarden en tegen welke financiering aan natuurbeheer kan doen. “Een aantal hoekstenen van het Vlaamse natuurbeleid werden definitief goedgekeurd. We willen iedereen mee aan boord trekken in het Vlaamse natuurbeheer. Wie natuurdoelstellingen realiseert op het terrein zal op dezelfde manier op financiering kunnen rekenen”, aldus minister Schauvliege.

Concreet verankert het nieuwe natuurdecreet drie belangrijke principes. Ten eerste werd gekozen voor een resultaatgerichte financiering. Wat telt, zijn de resultaten die op terrein zichtbaar zijn. Ten tweede werd beslist dat er een sterke vereenvoudiging moet zijn. Het beheer van natuurterreinen zal vanaf heden geregeld worden met één instrument: het natuurbeheerplan. Last but not least, moet iedereen die aan natuurbeheer doet en dezelfde doelstellingen haalt, in dezelfde mate gefinancierd worden.

De Vlaamse regering stimuleert niet alleen meer natuur in Vlaanderen, maar vooral ook meer kwaliteitsvolle natuur. “Met de goedkeuring van het Vlaams Natura 2000-programma zal Vlaanderen verder bouwen aan het Europees netwerk van beschermde natuurgebieden”, reageert Vlaams minister-president Geert Bourgeois. Hij verwijst naar geïntegreerde beheerplannen die voortaan toelaten om de doelstellingen voor beschermd erfgoed, bos- en natuurgebied optimaal op elkaar af te stemmen. “Hiermee geven we samen richting aan het toekomstige beheer van landschap, bos en natuur.”

De realisaties van de Europese instandhoudingsdoelstellingen vormen een prioriteit in het Vlaamse regeerakkoord. De hoeksteen van het instandhoudingsbeleid is het Vlaams Natura 2000-programma. Dit programma bevat beleidsmatige inspanningen en gebiedsgerichte acties om de Europese natuurdoelen de komende jaren stapsgewijs te realiseren. Niet alleen de Europees beschermde soorten en habitats, maar ook onze Vlaamse soorten en habitats hebben baat bij de realisatie van deze natuurdoelen.

Natuur is niet enkel belangrijk voor onszelf, maar ook voor onze toekomstige generaties. Om die reden keurde de Vlaamse regering ook een aantal fiscale gunstmaatregelen goed voor zij die natuurdoelstellingen verankeren in natuurbeheerplannen. Iedereen die natuurdoelen realiseert, kan genieten van gehele of gedeeltelijke fiscale vrijstellingen bij een schenking, verkoop of erfenis. Wie bijvoorbeeld een natuurreservaat beheert, kan dat gebied erven, krijgen, kopen of beheren zonder fiscale lasten.

Bij Natuurpunt leefde oorspronkelijk sterk de vrees dat het natuurbeleid enkel nog zou draaien rond de Europees waardevolle soorten en habitats, en er geen middelen meer zouden gaan naar de ‘natuur op wandelafstand’ voor de Vlaming. Natuurpunt organiseerde het protest met de petitie ‘Red de natuur in je buurt’. Niet minder dan 82.000 handtekeningen van natuurliefhebbers werden ingezameld en overhandigd aan minister Schauvliege. Zij stuurde de voorstellen bij zodat Natuurpunt en collega-natuurbeheerders vzw Durme en Limburgs Landschap niet langer hoefden te vrezen voor het voortbestaan van kleine natuurgebieden.

Met het natuurbeleid zoals het vrijdag is goedgekeurd door de regering heeft Natuurpunt vrede. Bij de praktische uitwerking vraagt de organisatie voor twee zaken aandacht: administratieve vereenvoudiging enerzijds en bijkomende budgetten anderzijds. “De overheid zal een extra inspanning moeten doen om de overgang vlot te doen verlopen en alle formulieren, fiches, procedures en afspraken op tijd klaar te hebben. Men wil ook van de nieuwe regels gebruikmaken om het hele proces te digitaliseren. Dat is goed, maar momenteel staat dat nog niet op punt”, verantwoordt Natuurpunt de zorg omtrent bijkomende administratieve lasten. De extra budgettaire impuls is volgens de natuurbeheerder nodig om de duizenden hectaren extra natuur uit de beleidsplannen van de Vlaamse regering te realiseren.