Hogan introduceert inkomensstabilisatietool in GLB
De belofte van EU-commissaris Phil Hogan om het gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) te vereenvoudigen, is de afgelopen week weer wat concreter geworden. Er gebeuren een aantal technische aanpassingen aan de wetteksten maar ook meer fundamentele aanpassingen, zoals de ruimte die in de tweede pijler gecreëerd wordt voor een inkomensstabilisatietool. Bedoeling is dat lidstaten het instrument gestalte geven en er een beleidsinstrument van maken dat bij een marktdip in werking treedt. Lidstaten krijgen ook meer vrijheid bij het definiëren van de ‘actieve landbouwer’, een begrip dat ter discussie staat telkens wanneer door de pers wordt uitgespit wie de begunstigden van inkomenssteun zijn.
De nieuwe vereenvoudigingsvoorstellen van de Europese Commissie betreffen voornamelijk een aantal technische wijzigingen die het leven van landbouwers en nationale of regionale overheden eenvoudiger moeten maken. Landbouwcommissaris Phil Hogan gaat zelf vooral prat op de meer inhoudelijke bijsturingen. Meest vermeldenswaard in dat verband is het idee van een inkomensstabilisatietool. In één moeite wil Hogan boeren ook makkelijker toegang geven tot krediet en het begrip ‘actieve landbouwer’ tegen de lamp houden.
De drie bovenstaande maatregelen komen volgens Hogan tegemoet aan de bezorgdheden die hij al sinds zijn aanstelling hoort. De EU-commissaris informeerde zich onder meer via bedrijfsbezoeken in de verschillende lidstaten. Zo maakte hij anderhalf jaar geleden kennis met Bart De Baerdemaeker, een varkenshouder uit Mollem, die geflankeerd door de landbouwministers Schauvliege en Borsus zijn verhaal deed.
Hoewel het vernieuwde landbouwbeleid zijn start in 2014 miste en pas een jaar later uitwerking kreeg, werd er vrijwel meteen aangedrongen op een vereenvoudiging. Er ging bijna geen Landbouwraad voorbij zonder dat de complexiteit van het GLB door de lidstaten aangekaart werd. Toen de Europese Commissie de Belgische landbouwministers en hun collega’s uit de andere lidstaten om suggesties vroeg, resulteerde dat in meer dan 500 pagina’s aan voorstellen om het GLB bij te sturen. De meeste van die voorstellen viseerden de complexe vergroeningsmaatregelen en de gekoppelde betalingen. Toen ook het Europees Parlement en de stakeholders hun feedback gaven, had de Commissie meer dan 1.500 mogelijke ideeën voor een eenvoudiger landbouwbeleid.
Sindsdien zijn er al wat scherpe kantjes van het GLB afgeschaafd. Om te beginnen stelde de Europese Commissie zich tijdens het eerste jaar van implementatie pragmatisch op. Lidstaten konden hun landbouwers meer tijd gunnen voor de perceelaangifte en bijbehorende steunaanvraag. Ook volgde er een resem bijsturingen om de controletaak van de lidstaten te verlichten. Hoewel het marktbeleid door Europa sterk afgebouwd is, zijn er meer dan 200 richtlijnen om alle voorschriften (b.v. private opslag, publieke interventie, enz.) in detail te regelen. Dat moeten er maximum 40 worden.
Eind vorig jaar hield de Europese Commissie de vergroeningseisen tegen het licht. Het is de intentie van Hogan en zijn administratie dat de voorstellen tot vereenvoudiging reeds doorwerken in de perceelaangiftes van 2017. Aan de “golf van vereenvoudigingen” zoals de Commissie het zelf noemt, is nu dus weer een verlengstuk gebreid. Nationale overheden zullen hun vingers voelen jeuken nu Europa hen gaat toestaan om het begrip ‘actieve landbouwer’ zelf af te bakenen. Ze zullen zelf kunnen kiezen of ze de door Europa voorgekauwde definitie verder gebruiken of liever met een eigen omschrijving komen.
Zowel de lidstaten als het Europees Parlement moeten nog instemmen met de voorstellen van de Europese Commissie opdat ze uitwerking zouden krijgen. Vanuit Brussel wordt benadrukt dat de wijzigingen in 2018 van kracht zouden kunnen worden, en wordt er bij gezegd dat ze niet raken aan de beleidsdoelstellingen van het GLB. Hogan maakt zich sterk dat de voorgestelde wijzigingen samen met de vorige bijsturingen een wezenlijk verschil maken voor de implementatie van het GLB in de lidstaten.
