Hogan kijkt kat uit de boom in zuivelcrisis

In het Europees Parlement is gedebatteerd over de maatregelen die de melkveesector uit de prijzencrisis moeten helpen. Die prijzen laten ondanks een reeks maatregelen die van kracht zijn weinig tekenen van herstel zien. Landbouwcommissaris Phil Hogan liet alvast weten dat hij niet geneigd is nieuwe maatregelen te nemen zolang niet alle lidstaten gebruikmaken van de huidige, beschikbare instrumenten. Volgens Europarlementslid Hilde Vautmans (Open Vld) is er nood aan een Europese aanpak, Tom Vandenkendelaere (CD&V) pleit voor een betere Europese coördinatie van het interventieprijssysteem.

Nu de melkprijs al maanden blijft hangen op een uitzonderlijk laag niveau klinkt de roep om nieuwe Europese maatregelen steeds luider. Tijdens een debat in het Europees Parlement liet EU-commissaris Phil Hogan doorschemeren dat hij misschien nieuwe maatregelen overweegt, maar sluit hij wel uit dat er extra middelen komen. Hogan ziet in de eerste plaats brood in het stimuleren van vrijwillige instrumenten zoals het beperken van de productie. “Op basis van de geschapen mogelijkheid verwacht ik dat boerenorganisaties en coöperaties onderling afspraken maken over productiebeperking”, zo klinkt het bij de eurocommissaris. De mogelijkheid geldt in elk geval nog tot 13 oktober en kan eventueel nog een half jaar worden verlengd.

Daarnaast liet Hogan ook weten dat de Europese Commissie met nieuwe voorstellen komt om het plafond voor de opkoop van magere melkpoeder te verhogen. Het eerste volume van 109.000 ton, het wettelijk maximum, raakte namelijk sneller dan verwacht gevuld. Daarop werd medio april het plafond verdubbeld tot 218.000 ton. De vraag is nu of Hogan ook voor een derde interventie kiest. Vanuit de Europese zuivelsector wordt er alleszins gehoopt van wel; omdat anders het prille herstel van de markt in gevaar zou komen, zo klinkt het. 

Hogan meldt ook dat de Europese lidstaten nog een maand hebben om hun geld te claimen uit het noodpakket dat in september is opengesteld. Tot eind vorige maand was nog maar 235,7 miljoen euro van de toegezegde 420 miljoen euro besteed. Acht lidstaten, waaronder onder meer ook Nederland, hebben zelfs nog helemaal niets gespendeerd. Vijftien lidstaten hebben dan weer meer dan 90 procent van het toegezegde geld besteed.

Europarlementslid Hilde Vautmans volgt het dossier en trekt de effectiviteit van de in maart voorgestelde maatregelen – de vrijwillige productiebeperking – in twijfel. “Die maatregel heeft gewoon geen effect”, zo oordeelt Vautmans. “De vrijwillige limitering van de productie melk is op zich een goede zaak. Maar het ontbreekt aan een Europese aanpak en Europese compensaties. Dit kan alleen maar werken over het hele Europese territorium en indien er compensaties bestaan voor diegenen die het vrijwillig doen.”

Ook CD&V-Europarlementslid Tom Vandenkendelaere pleit voor een betere coördinatie op Europees niveau. “De melkprijzen kelderen verder richting een absoluut dieptepunt en de Commissie krijgt de situatie niet onder controle”, aldus Vandenkendelaere. “Hogan moet stilaan beseffen dat de crisis een Europese en doortastende aanpak verdient. Door de lidstaten zelf de steun te laten uitbetalen zonder een strakke regie door de Commissie, creëer je geen gelijk speelveld voor de Europese landbouwer. Hiernaast moeten we blijven inzetten op het versterken van de onderhandelingspositie van de landbouwers tegenover de supermarktketens, tijdelijke aanbodbeheersing en een belangrijke rol voor het Europees Prijzenobservatorium.”

In Duitsland lijkt de Duitse bondskanselier Angela Merkel alvast bereid om bovenop de Europese maatregelen nog een extra pakket voor noodsteun te voorzien. Het zou gaan om een hulpprogramma voor de Duitse melkveehouders ter waarde van 100 miljoen euro. Op 30 mei zal de hele sector daarover samenzitten met landbouwminister Christian Schmidt. Die benadrukte dat alle schakels in de keten hun verantwoordelijkheid moeten nemen en dat er moet gestreefd worden naar een eerlijke verdeling van het prijsrisico. “Momenteel betalen alleen onze veehouders het gelag, handel en zuivelindustrie blijven verdienen”, aldus Schmidt.