Hogere interventieprijs groenten en fruit is officieel

De Europese Commissie heeft een aantal belangrijke wijzigingen goedgekeurd aan de gemeenschappelijke marktordening voor groenten en fruit. Producentenorganisaties (PO’s) worden een stuk aantrekkelijker omdat de Europese wetgever er in de leverplicht rekening mee gaat houden dat nogal wat tuinders een deel van hun oogst rechtstreeks aan de consument verkopen. Ieder jaar verstrekt Europa ongeveer 700 miljoen euro steun aan groente- en fruittelers via de PO’s. De circa 1.500 producentengroeperingen zijn samen goed voor de helft van de EU-productie. Sinds het Russische handelsembargo in augustus 2014 ontving de sector 430 miljoen euro aan crisissteun. Als er in de toekomst opnieuw product uit de markt wordt genomen, dan zal dat aan voor de telers iets aantrekkelijkere prijzen gebeuren.

Dankzij de nieuwe regels die de Europese Commissie goedkeurde, kunnen producentenorganisaties in de groente- en fruitsector zich verheugen op eenvoudiger regels, minder administratieve lasten en meer financiële steun in tijden van crisis. De gemeenschappelijke marktordening (GMO) voor groenten en fruit werd tegen het licht gehouden omdat Commissievoorzitter Juncker streeft naar betere regelgeving in de verschillende beleidsdomeinen. De huidige actualisering van de GMO is het sluitstuk van een evaluatie die twee jaar in beslag genomen heeft.

Europees landbouwcommissaris Phil Hogan benadrukt dat de groente- en fruitsector van vitaal belang is binnen de landbouw. Elk jaar wordt er in Europa voor circa 47 miljard euro aan groenten en fruit geproduceerd. Op ongeveer een kwart van alle landbouwbedrijven worden er groenten of fruit geteeld. De organisatiegraad in de sector is groot. In Vlaanderen is negen op de tien groente- en fruittelers lid van een producentenorganisatie. Op Europees niveau verenigen de veilingen en andere producentenorganisaties één op de twee telers. De helft van de EU-productie van groenten en fruit is coöperatief georganiseerd.

De Commissie wijst op de structurele steun die Europa verstrekt aan de producentenorganisaties, en op de crisissteun die nodig is gebleken sinds de Russische handelsboycot. Daarvan is herhaaldelijk gezegd dat de interventieprijs die Brussel hanteert (eind vorig jaar was dat bijvoorbeeld 9 cent per kilo appel en 12 cent per kilo peer, nvdr.) te laag is, en geen rekening houdt met de gestegen kostprijs van fruit- en groentetelers. De belofte om de interventieprijs op te trekken, deed Hogan vorig jaar al. Verscheidene Vlaamse politici, waaronder Vlaams landbouwminister Joke Schauvliege en de Europarlementsleden Hilde Vautmans (Open Vld), Ivo Belet en Tom Vandenkendelaere (beiden CD&V), hadden daarom verzocht.

De nieuwe, nu goedgekeurde regels zullen er voor zorgen dat er meer geld beschikbaar is om groenten en fruit uit de markt te nemen wanneer dat wegens onvoorziene marktontwikkelingen noodzakelijk is. Voor groenten en fruit die bestemd worden tot voedselhulp stijgt de interventieprijs van 30 naar 40 procent van de gemiddelde marktprijs in Europa over de laatste vijf jaar. Interventie voor andere doeleinden (diervoeder, biogas, compostering) krijgt op zijn beurt een 10 procentpunt hogere interventieprijs die 30 procent van de marktprijs zal bedragen.

Hogan zou de organisatiegraad in de groente- en fruitsector graag verder opkrikken. Daartoe maakt hij producentenorganisaties aantrekkelijker, bijvoorbeeld door meer duidelijkheid te verschaffen over de acties van PO's waarvoor de EU financieringssteun kan geven zoals investeringen in technologie of kwaliteitsverbetering. Ook neemt hij bij veel niet-leden een bezwaar tegen PO’s weg door het maximumpercentage van de productie die buiten de organisatie om mag worden afgezet voor PO’s in gans de EU vast te stellen op 25 procent. Eigenlijk is het de bedoeling dat telers hun ganse oogst leveren aan de PO die ze voor hen verkoopt, maar dit zou de rechtstreekse verkoop aan de consument dwarsbomen. De Commissie maakt er een en-en-verhaal van en laat het bepalen van de drempel niet langer over aan de lidstaten.

Tot slot onderging ook de wetgeving met betrekking tot transnationale producentenorganisaties en unies daarvan een wijziging. Controles en betalingen worden voortaan gekoppeld aan het grondgebied waar de actie van de transnationale organisatie wordt uitgevoerd.