"Iedereen kan natuurvoordelen creëren"

In aanwezigheid van Vlaams minister van Omgeving, Natuur en Landbouw Joke Schauvliege stelde het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO) een nieuwe editie voor van zijn tweejaarlijks Natuurrapport (NARA). “De toestand van de biodiversiteit in ons land is belabberd”, aldus Maurice Hoffmann, administrateur-generaal van INBO. “We vergeten dat we voor zo veel dingen afhankelijk zijn van onze omgeving, denk maar aan voeding.” Om die biodiversiteit te verhogen, zou meer gebruikgemaakt kunnen worden van de 124.000 hectare Vlaamse tuinen.
21 februari 2017  – Laatste update 14 september 2020 14:39
Lees meer over:

In aanwezigheid van Vlaams minister van Omgeving, Natuur en Landbouw Joke Schauvliege stelde het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO) een nieuwe editie voor van zijn tweejaarlijks Natuurrapport (NARA). “De toestand van de biodiversiteit in ons land is belabberd”, aldus Maurice Hoffmann, administrateur-generaal van INBO. “We vergeten dat we voor zo veel dingen afhankelijk zijn van onze omgeving, denk maar aan voeding.” Om die biodiversiteit te verhogen, zou meer gebruikgemaakt kunnen worden van de 124.000 hectare Vlaamse tuinen. 

Daar waar het NARA uit 2014 vooral focuste op de toestand van de Vlaamse natuur en bijbehorende ecosysteemdiensten, spitst het nieuwe NARA zich toe op wat de rol van het beleid is en kan zijn, inclusief tips voor organisaties en burgers. Het volgende NARA (2018) zal via verschillende scenario’s verkennen hoe de toestand van de Vlaamse natuur kan evolueren in de toekomst. “Onze rapporten dienen als inspiratie om de invloed en de impact die we met z’n allen hebben op onze omgeving te verminderen”, presenteert Maurice Hoffmann het werk van zijn INBO-team. “Daarbij komt het erop aan om natuur- en ecosysteemdiensten te bevorderen die onze omgeving in stand houden.”

De biodiversiteit die we terugvinden op het Vlaamse platteland en in de Vlaamse steden en gemeenten is daarvoor een uitstekende en ook wel confronterende waardemeter. Met die biodiversiteit is het namelijk niet bijster goed gesteld. “De ecologische functionaliteit van onze omgeving lijdt”, aldus Hoffmann. “Dat betekent concreet dat verschillende ecosysteemdiensten – en dus ons welzijn – onder druk staan omdat we er niet in slagen de druk op de biodiversiteit te verminderen. In de eerste plaats moeten we daarvoor de vraag en het aanbod aan ecosysteemdiensten of natuurvoordelen beter op elkaar afstemmen. Vandaag vragen we meer van onze omgeving dan die ons kan teruggeven.”

In het nieuwe NARA wordt daarom nagedacht over welke strategieën we kunnen ontwikkelen om opnieuw naar een evenwichtige situatie te gaan. Een kwalitatieve en gezonde groene infrastructuur vormt daarbij het uitgangspunt. Omdat enkel de theorie de mogelijkheden tot verbetering soms onvoldoende tastbaar maakt, toont het NARA aan de hand van concrete voorbeelden dat het ook effectief kan. Daarvoor moet landschap anders gewaardeerd worden en moet er samengewerkt worden op maat van het landschap.

Belangrijke boodschap: iedereen kan met ecosysteemdiensten aan de slag. “Het beschermen van de natuur is niet alleen een taak van de natuursector, Natuurpunt of het Agentschap voor Natuur en Bos, maar ook van landbouw, private eigenaars, bedrijven, gemeenten,… en burgers”, zo klinkt het. “Hoe meer mensen zich bewust worden van het gigantisch belang van ecosysteemdiensten, hoe meer dat zal leiden tot engagement op die diensten veilig te stellen.”

Dat engagement kan starten in de eigen achtertuin en dat mag u vrij letterlijk nemen. Alle Vlaamse tuinen samen zijn goed voor 124.000 hectare, of 9 procent van de totale Vlaamse oppervlakte. Ter vergelijking: 11 procent van Vlaanderen is bos en 45 procent beroepslandbouwgebied. Tuinen zijn volgens het NARA een concreet voorbeeld van hoe het concept van natuurvoordelen kan worden ingezet. INBO werkte daarvoor samen met Valerie Dewaelheyns die over het belang van tuinen voor natuurvoordelen een doctoraat maakte.

“De tuin is niet alleen een oase van rust en ontspanning voor de eigenaar, maar levert ook kosteloos vele zichtbare en onzichtbare natuurvoordelen, ook voor de buren, zoals infiltratie van regenwater, verkoeling, bestuiving en voedselproductie”, aldus het NARA. “De helft van de oppervlakte van de tuinen bestaat uit gras en struiken, een vijfde uit bomen en 30 procent is verhard. Omdat de Vlaamse tuinen samen zo’n grote oppervlakte beslaan, hebben vele kleine ingrepen toch een impact op de biodiversiteit. Een meer duurzame inrichting en beheer van tuinen, bijvoorbeeld het gras laten liggen bij het maaien, meer wilde planten laten staan en het wegnemen van verharde oppervlaktes leveren een bijdrage.” 

Daarnaast zijn er ook heel wat winsten te boeken door het gebruik van meststoffen, insecticiden en herbiciden te verminderen, zo adviseert het INBO: “Op die manier kan iedereen bijdragen tot het realiseren van natuurvoordelen. De realisatie van de ‘grote’ Europese natuurdoelen berust vooral bij professionals, maar iedereen - stedeling of plattelandsbewoner - kan bijdragen tot het terugdringen van het biodiversiteitsverlies. Dit kan vanuit de overheid gestimuleerd worden door een combinatie van regelgeving en sensibilisering, en door in dialoog te gaan met alle betrokkenen bij tuinen: tuincentra, groenaannemers, buurtcomités,...”

Beeld: Google Maps

Gerelateerde artikels

Er zijn :newsItemCount nieuwe artikels sinds jouw laatste bezoek