Jan Verkest overleden, maar procedureslag gaat door

Deinzenaar Jan Verkest (58) is afgelopen weekend overleden in Zwitserland, waar hij sinds enkele jaren woonde. Jan Verkest was samen met zijn vader Lucien (84) eigenaar van de gelijknamige vetsmelterij in Deinze die aan de basis lag van het grootste voedselschandaal dat ons land ooit gekend heeft. Volgens twee bronnen van de krant Het Laatste Nieuws zou het om zelfmoord gaan. Ondertussen loopt de procedureslag twintig jaar na datum rustig door, ook zonder een van de hoofdrolspelers.

De dioxinecrisis barstte in 1999 los, nadat dioxines via verontreinigd veevoeder in de voedselketen terecht waren gekomen. Uit onderzoek bleek dat de besmetting zijn oorsprong vond bij het bedrijf Verkest in Deinze en bij het Waalse Fogra. Het bedrijf Fogra leverde met giftige pcb's besmette vetstoffen aan vetsmelter Verkest, die het aan de veevoederbedrijven verdeelde. De Verkests leverden zogezegd gesmolten dierlijk vet aan meng- en veevoederfabrikanten, terwijl het om een mengsel van dierlijk en technisch vet ging.

Wanneer de kippensterfte in ons land plots stijgt, volgen drastische maatregelen: zo'n 7 miljoen kippen en 60.000 varkens moeten worden geslacht. Winkelrekken blijven leeg, landbouwbedrijven werkloos. Ondertussen sluit het net zich meer en meer rond de Deinse vetsmelters en valt de ene na de andere schadeclaim in de brievenbus. Ook politiek davert België op zijn grondvesten: de ministers van Volksgezondheid en Landbouw stappen op, toenmalig premier Dehaene kan net zijn vel redden, maar wordt afgestraft in de daaropvolgende verkiezingen.

De rechtszaak wordt een procedureslag zoals we die bijna alleen in België kennen. Lucien en Jan Verkest blinken vaak uit in afwezigheid in het beklaagdenbankje. Hoewel nooit kon bewezen worden dat vader en zoon op voorhand wisten hoe giftig hun vetten waren, hingen hen nog miljoenen euro's schadevergoedingen boven het hoofd voor valsheid in geschrifte en bedrog met koopwaar. In 2010, 11 jaar na de crisis, worden ze in beroep veroordeeld tot twee jaar cel, waarvan de helft met uitstel.

Tijdens die rechtszaak blijkt dat ze zeven miljoen zouden hebben verdiend met het bedrog. De uitlopers van de zaak, vooral rond de vele miljoenenclaims, slepen tot op vandaag aan. In september vorig jaar besliste de rechtbank in Gent dat ze nog eens 24 miljoen euro moeten ophoesten aan het Voedselagentschap (FAVV). Andere benadeelden vroegen en kregen vijf jaar daarvoor al één miljoen euro. Over vele andere eisen van benadeelde boeren zijn nog maar net experts aangesteld.

Wie vragen heeft over zelfdoding kan terecht bij de Zelfmoordlijn op het gratis nummer 1813 of online op zelfmoord1813.be.