Kaalgevreten buxushagen in de regio rond Antwerpen

De gemeentebesturen van Boechout en Edegem stuurden de voorbije dagen waarschuwingsberichten uit in verband met de buxusmot. In het Antwerpse worden veel buxushagen en -bollen kaalgevreten door de rupsen van deze nachtvlinder. De gemeenten geven zelf tips aan hun inwoners. In Gazet van Antwerpen springen twee buxuskweker de liefhebbers van buxus te hulp met advies. Zo leren we dat een zieke plant niet ten dode is opgeschreven maar na behandeling nieuwe scheuten kan vormen. Ook zouden de rupsen vrij makkelijk te bestrijden zijn met aangepaste gewasbeschermingsmiddelen op biologische of chemische basis.

De milieudiensten van gemeenten in het Antwerpse krijgen de jongste tijd veel vragen over kaalgevreten buxushagen. In Edegem en Boechout is informatie over de plaag op de gemeentewebsite geplaatst om inwoners voort te helpen. Daaruit leren we dat er dit jaar uitzonderlijk veel buxusmotten actief zouden zijn in Vlaanderen. Boechout verwijst voor informatie door naar een communiqué van het Proefcentrum voor Sierteelt. Edegem geeft op eigen houtje advies. Zo rampzalig als de gemeente beschrijft, hoeft een aantasting van een tuintje aan te pakken. Dat leren we uit de getuigenissen van twee buxustelers in Gazet van Antwerpen.

Didier Hermans van boomkwekerij Herplant uit Beerse en zijn collega Peter Keustermans uit Broechem helpen in de krant een aantal misverstanden uit de wereld. “We zien het al aan de vraag. Tuinaanleggers kiezen vaak al alternatieven voor de buxus, zoals een kleinbladige liguster. Maar niets gaat boven de uitstraling van een buxus in de lente. Als de nieuwe blaadjes uitschieten, is de kleur niet te evenaren. Bovendien is kiezen voor een andere plant, kiezen voor een andere ziekte of plaag. Zo is taxus gevoelig voor de taxuskever", zegt Keustermans.

Volgens Hermans zijn er in Vlaanderen drie plekken waar de mot frequent voorkomt: de regio Lochristi, de regio Sint-Katelijne-Waver/Mechelen en de omgeving van Wilrijk en Berchem. Particulieren die daar wonen en de vraatschade reeds vastgesteld hebben, hoeven niet te vrezen voor een kaalslag van hun tuin. De geroutineerde buxuskweker legt uit dat de planten herstellen na een behandeling. In de handel bestaan biologische en chemische gewasbeschermingsmiddelen waarmee je de buxusmot kan bestrijden.

“Het is belangrijk om je planten in de lente goed in de gaten te houden. Die motjes zijn heel klein. Als je ze in zwermen boven de buxussen ziet fladderen, lijken het wel vliegenzwermen. Ik heb ze ook al opgemerkt in het voorjaar. Voor eind april moet je ze bestrijden”, tipt Keustermans. Hij hoopt na veel te zachte winters op strenge vrieskoude om van een groot deel van de rupsen verlost te geraken.

Correcte informatie is heel belangrijk, vindt Didier Hermans van Herplant, één van de grootste buxuskwekerijen. Hij onderhoudt een website over de verzorging van buxus. Sinds buxuscare.com in vier talen bestaat, ontvangt de website 15.000 bezoekers per maand. “Door de nieuwe plaag stijgt het bezoekersaantal nog”, aldus Hermans. "In onze contreien verwacht men twee generaties buxusmotten per jaar: in april - mei en in augustus. Na de eiafleg komen felgroene rupsen tevoorschijn die de buxusplanten in korte tijd kunnen kaalvreten. Vanaf oktober verpoppen de laatste rupsen en overwinteren ze tot het volgend voorjaar."

Buxuseigenaars krijgen van Hermans de raad om planten geregeld te controleren op een aantasting. Dat is niet altijd makkelijk zichtbaar omdat de rupsen diep in de plant verscholen zitten en een groene schutkleur hebben. “De vraatschade is beter zichtbaar onder de vorm van spinsels en uiteraard zie je in de laatste fase kale planten. Deze zullen opnieuw jonge scheuten maken en recupereren na behandeling. De rupsen zijn vrij makkelijk te bestrijden met producten op basis van spinosad of bacillus thuringiensis, beide producten op biologische basis. Ze zorgen voor een effectieve bestrijding met een minimale milieuschade. Ook chemische bestrijdingsmiddelen tegen rupsen werken goed. Bij gebruik van gewasbescherming is het belangrijk om de aanwijzingen op de verpakking correct te volgen. Je mag zeker niet te hoog doseren.”

In mei van dit jaar stuurde het Proefcentrum voor Sierteelt een waarschuwingsbericht uit met als boodschap dat de buxusmot gesignaleerd werd in de regio van Antwerpen tot Brussel en in de omgeving van Gent. De laatste vier jaar is deze mot in Europa en in ons land in opmars, maar voor velen is ze nog een onbekende. Het bestrijdingsadvies van PCS luidde dit voorjaar: “Bij kleine aantastingen adviseren we om rupsenhaarden en ingesponnen rupsen weg te knippen. Voer afgeknipte nesten en snoeisel af om zo verdere verspreiding te voorkomen. Wanneer rupsen ingesponnen en aan het verpoppen zijn, is het te laat om in te grijpen met een bestrijdingsmiddel. Eens de jonge larven terug verschijnen, raden we aan om chemisch of biologisch met bacteriepreparaten te behandelen.”

Bezoek voor meer info de website Buxuscare of raadpleeg informatie van het Proefcentrum voor Sierteelt over het insect en de bestrijding ervan.