"Klimaatbeleid wordt belangrijker dan landbouwbeleid"

Het klimaatakkoord dat half december werd afgesloten in Parijs zal in de toekomst wellicht meer impact hebben op landbouw dan het landbouwbeleid zelf. Dat zei Marc Ballekens, directeur Strategie & Marketing van Limagrain België, tijdens een nieuwjaarsmeeting in Oudenaarde. Volgens hem is het duidelijk dat de Europese Unie zijn landbouwpolitiek steeds verder terugschroeft waardoor niet langer het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid de grootste invloed zal hebben op de bedrijfsvoering van land- en tuinbouwbedrijven, maar wel het nieuwe klimaatakkoord.

Met het klimaatakkoord van Parijs van 12 december 2015 engageren de landen zich om de temperatuurstijging tegen 2100 zeker onder de twee graden Celsius te houden en bij voorkeur zelfs onder 1,5 graden. “Komt die stijging er met meer dan twee graden toch, dan zal de ijskap op de poolgebieden smelten waardoor de zeespiegel met meer dan zeven meter zal stijgen”, vertelt Ballekens. Experten gaan ervan uit dat dit zal leiden tot een ware volksverhuizing vanuit lager gelegen eilanden en kuststreken. “Waar we nu geconfronteerd worden met één miljoen oorlogsvluchtelingen zullen we dan waarschijnlijk 300 miljoen klimaatvluchtelingen het hoofd moeten bieden”, zegt de Limagrain-directeur.

Om die temperatuurstijging binnen de perken te houden, zijn de landen overeengekomen om tegen 2050 alle fossiele brandstoffen te bannen. Ook moet de wereld CO2-neutraal zijn tegen 2100. “Dat betekent bijvoorbeeld dat de kans groot is dat binnen 30 jaar geen enkele tractor nog op diesel zal rijden”, waarschuwde Marc Ballekens de ruim 600 aanwezige land- en tuinbouwers. Hoe groot de temperatuurstijging de komende decennia ook wordt, de boeren zullen er wellicht mee moeten rekening houden dat de seizoenen één maand korter worden en dat hoewel de hoeveelheid neerslag niet meteen wijzigt, de zomers toch droger zullen worden en de winters natter. “Het is dus heel waarschijnlijk dat in de toekomst de oogst al eind september van de velden zal moeten zijn.”

De grootste gevolgen van het klimaatbeleid, dat van kracht gaat in 2020, zullen voor de veeteelt zijn. Zo is de veehouderij in zijn geheel verantwoordelijk voor 72 procent van de uitstoot van CO2, 18 procent van de methaangasuitstoot en tien procent van de emissie van lachgas. “Die percentages zeggen natuurlijk niet alles. Zo is de impact van lachgas op het broeikaseffect 310 keer groter dan die van CO2 en die van methaangas 21 maal groter”, beweert Ballekens. De uitstoot van methaan en lachgas terugdringen is volgens hem bovendien minder evident. “In feite komt het er voor bijvoorbeeld de rundveehouderij op neer dat de energie die in een koe wordt gestoken, wordt omgezet in melk en vlees en niet in mest en gasproductie”, klinkt het.

“Als veredelaar van landbouwgewassen zijn wij sterk bezig met al deze veranderingen en hebben wij ook een rol te spelen in het bereiken van de klimaatdoelstellingen. Investeren in het ontwikkelen van vroege, droogteresistente of beter verteerbare variëteiten van voedergewassen zijn maar een paar voorbeelden”, aldus de Limagrain-directeur. Maar niet alleen de plantenveredeling zal volop moeten inzetten op deze veranderingen. Ook de dierlijke veredeling zal moeten selecteren op dieren die energie efficiënter omzetten, dieren die minder uitstoten of in nog productievere dieren. “In West-Europa hebben we als veehouderijsector alvast een sterk competitief voordeel. Onze productie is heel efficiënt. We halen bijvoorbeeld drie keer zoveel melk uit één koe in vergelijking met heel wat andere regio’s in de wereld”, waarmee Ballekens wil zeggen dat extensieve veeteelt in feite slechter is voor het klimaat.

Ondanks de huidige milieu-impact van vlees, verwacht Marc Ballekens niet meteen dat we binnenkort vlees uit het labo of insecten zullen gaan eten. “In eerste instantie is labovlees nog ‘gigaduur’: één hamburger uit het labo kost vandaag nog 250.000 euro. Daarnaast is de smaak van het vlees niet goed omdat vet ontbreekt”, beweert hij. Wat het eten van insecten betreft, verwacht hij dat dit op verzet zal stuiten van de consument. “Een eetcultuur wijzig je niet zomaar, dat kost gemakkelijk 200 tot 300 jaar”, aldus nog Ballekens.